Sur içindeki Telgrafhane Sokak ya da halk arasındaki adıyla Dört Ayaklı Minare Sokağı bugünlerde olması gerekenden daha kalabalık. Sokağı başta Türkiye, sonra da dünya, Diyarbakır Baro Başkanı Tahir Elçi’nin öldürüldüğü yer olarak tanıdı. Elçi’nin, güvenlik güçleri ve PKK’nın şehir örgütü YPS militanları arasında çıkan çatışmalarda tarihi eserleri zarar görmesine dikkat çekmek amacıyla yaptığı basın açıklaması sırasında öldürülmesinin ardından, sokak kapatıldı. Bölgede ilan edilen sokağa çıkma yasağı nedeniyle kapatılan sokak, çatışmaların sona ermesi ve durumun normalleşmesine rağmen tamamen açılmadı. Sadece sokağın girişindeki birkaç metreye girişe izin verildi.
Elçi’nin öldürülmesinden 28 ay sonra sokağın bir bölümü daha açıldı. Açılan bölümün içinde, Dört Ayaklı Minare ve Şeyh Mattar Camii ve bazı tarihi evler bulunuyor. Bölgede bir yandan restorasyon çalışmaları sürerken, bir yandan da ziyaretçi akını başladı. Bölgenin son halini merak edenler, akın akın sokağa geliyor. Ancak sokağın halini görenler hüzünleniyor.
Kentin diğer ucunda yaşayan Aziz Demir, sokağı merak edenler arasında. Demir duygularını Amerika’nın Sesi’ne, “Televizyonda açıldığı söylediler bakmaya geldik. Bakalım Sur’un haline ne olmuş dedik. Halini nasıl mı bulduk; perişan” cümleleriyle anlattı.
Sur’un bir bölümünün daha açılmasına sevinenler arasında Cahit Akay da vardı. Amerika’nın Sesi’ne konuşan Akay, buruk bir sevinç içinde olduğunu belirterek, “Sevindim açılmasına ama böyle olmamalıydı. Sur’un içinde hiçbir tarihi yer kalmadı. Ev yapıyoruz dediler ama hepsi beton. Nahit taştan kalmadı. Dört Ayaklı Minare açıldı ama diğer tarafta tarihi yerler yok oldu. Benim evim Alipaşa’da ama yıkıldı” dedi.
Sokak açıldıktan sonda aylardır işyerlerine dönemeyen esnaf da dükkanlarında onarıma başladı. Sokaktaki hareketlilik, esnaftan Mehmet Emin Yılmaz’ı umutlandırdı. Bir yıl işsiz kaldığını söyleyen Yılmaz, “İki, üç yıldır kapalıydı açıldı, güzel şeyler olmasını bekliyoruz. Turist gelip canlanırsa iyi olur. Bir yıl kapalı kaldık boşta kaldık. Burada bir sürü insan ekmek yiyor epey mağdur olduk” diye konuştu.
Sokağın en eski esnafından olan Tugay Karin umutlananlardan. Karin, “Beklentimiz olaylar bir an önce dursun, sokak kendine gelir. Biraz canlılık geldi müşteri kapasitesi arttı eskisinden daha iyi şimdi” şeklinde konuştu.
Sokaktaki hummalı çalışma sürerken, bazı yerlerdeki çatışma izleri de hala canlı. Elçi’yi ölüme götüren Dört Ayaklı Minare’nin ayaklarında kurşun izlerine hala görmek mümkün. Keldani Kilisesi’nin duvarındaki delikler ise kapatıldı.
