Erişilebilirlik

Suriyeli Kürtler Devrimin Kilit Oyuncusu Olabilir


Yıllar süren baskı ortamı ve geleceği belli olmayan bir ülke arasında sıkışan Suriyeli Kürtler, bir yıldır süren ayaklanmalara itidalle yaklaşıyor. Suriye’nin en büyük etnik azınlığı olarak Kürtler’in, bir yıldır savaşan hükümet ve isyancılar arasındaki dengeleri değiştirmesine mümkün gözüyle bakılıyor.

Suriyeli mülteci Civan ve oğlu, Türkiye’nin Suriye sınırında eski bir tütün fabrikasının harabeleri arasında kurulan çadırkente yerleştirilmiş. Hatay Yayladağı kampı, şiddet olaylarından kaçan Suriyelilerle doldu, taştı. Kürt olan Civan, Araplarla bir arada yaşamaya hiç alışık değil.

Suriye hükümeti 50 yıldır kanlı yöntemlerle ülkede yaşayan 2 milyon Kürt’ü baskı altında tuttu. Kürtler Suriye nüfusunun yüzde 10’unu oluşturuyor.Şam hükümeti 1962 yılında, sınırı yasadışı geçip Suriye’ye yerleştikleri iddiasıyla 100 bini aşkın Kürt’ün vatandaşlığını kaldırdı. Bugün vatansız olan bu Kürtlerin sayısı 300 bine ulaşmış durumda.

Kısa bir süre önce ayaklanmalarla birlikte Kürt nüfusu hoş tutmak isteyen Devlet Başkanı Beşar Esad, 200 bin vatansız Kürt’e vatandaşlık verdi. Ancak bu artık yeterli olmayabilir. 50 yıllık kanlı geçmişlerini unutamayan Kürtler, artık Beşar Esad’ın çekilmesi gerektiği konusunda görüş birliği içinde.

Suriye Demokratik Kürt Partisi genel sekreteri Dr. Abdülhekim Başar, Suriye hükümetinin artık meşru olmadığına inanıyor ve Esad-sonrası döneme bakıyor. Ancak bunun da zorlukları yok değil. Dr. Başar, “Suriye yalnızca Arap milliyetçilere ait değil, devrimi kendi gündemlerine mal edemezler,” diyor.

Kürt partilerini çatısında toplayan koalisyon Kürt Ulusal Konseyi, Kürtler’in anayasal düzeyde tanınmasını istiyor, çektikleri acılar için tazminat ve demokratik sürece katılım hakkı talep ediyor. Konsey, laik ve merkezi olmayan bir devlet istiyor, ülkenin resmi adı olan Suriye Arap Cumhuriyeti’nden “Arap” sözcüğünün kalkmasını istiyor.

Kürtlerin bu talebi, Suriye’nin en büyük muhalefet grubu olan Suriye Ulusal Konseyi tarafından hoş görülmüyor.

Londra merkezli Henry Jackson’s Society’den Michael Weiss, Kürtlerin önemine dikkati çekiyor ve Suriye’deki devrimin Kürtlerin katılımı olmadan başarıya ulaşamayacağını savunuyor.

Ancak London School of Economics öğretim üyesi Robert Lowe buna katılmıyor. Lowe’a göre, Kürtler yalnızca gelişmeleri izliyor ve rüzgar kimin yönünden eserse onların yanında tavır almayı bekliyor. Robert Lowe, Kürtlerin mevcut sürece katılmasının çok da gerekli olmadığına inanıyor.

Ancak Yayladağı’ndaki mülteci kampında bekleyen Civan’ın siyaset düşünecek hali yok. Civan’ın tek derdi, Esad rejiminin olmadığı Suriye’ye geri dönebilmek ve bir Kürt olarak serbestçe yaşayabilmek.


XS
SM
MD
LG