Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres Suriye’de siyasi çözüm için anayasa komisyonunun oluşturulduğunu açıkladı. Anayasa komisyonunun oluşturulması, Suriye’de tıkanan barış sürecinde uzun süredir atılması beklenen adımlardan biriydi.
BM Genel Sekreteri anayasa komisyonunun Cenevre’de Birleşmiş Milletler himayesinde oluşturulacağını ve önümüzdeki haftalarda bir araya geleceğini belirtti.
Birleşmiş Milletler, Suriye için anayasa komisyonunu, sekiz yıldır iç savaşın sürdüğü Suriye’de siyasi çözüm amacıyla yürütülen çabalarda atılması gereken yeni bir adım olarak görüyordu.
Taraflar uzun bir süredir anayasa komisyonunu kimlerin oluşturması gerektiği konusunda fikir birliğine varamamıştı.
BM Suriye özel temsilcisi Şam’da Muallim ile görüştü
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres geçtiğimiz Çarşamba günü, Suriye için yeni anayasayı yazacak olan anayasa komisyonunun kimlerden oluşacağı konusunda uzlaşı sağlandığını açıklamıştı.
BM Genel Sekreteri düzenlediği basın toplantısında, Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen’ın taraflarla birlikte nihai çalışmaları yürüttüğünü belirtmişti.
Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim de yeni anayasa komisyonu çalışmaları konusunu görüşmek üzere başkent Şam’da BM özel temsilcisi Geir Pedersen ile bir araya geldi.
Suriye devlet haberi ajansı SANA, Muallim’in Pedersen ile görüşmesinde anayasa komisyonunun içeriği ve komisyonun her türlü yabancı müdahaleden uzak olacağına ilişkin güvencelerin görüşüldüğünü aktardı.
SANA’nın konuyla ilgili haberinde dışardan herhangi bir baskı olmaksızın yalnızca Suriye halkının ülkenin geleceğini belirleme hakkına sahip olduğunun altı çizildi.
“Suriye terörle mücadeleye devam etme hakkına sahip”
SANA’nın haberine göre Suriye Dışişleri Bakanı Muallim “Şam’ın uluslararası hukuk kapsamında terörle mücadeleye devam etme hakkına sahip olacağını” söyledi.
Ağustos ayı sonunda Suriye’de rejim karşıtı muhalif grupların eline kalan son toprak konumundaki İdlib’de rejimin Rusya desteğiyle yapacağı büyük çaplı operasyon engellenmiş, ateşkes devreye girmişti. İdlib, büyük ölçüde terör örgütü olarak görülen El Kaide bağlantılı Heyet Tahrir El Şam’ın kontrolunda.
2018 yılı Ocak ayında Rusya’nın ev sahipliğinde düzenlenen Suriye barış konferansında 150 üyeden oluşan bir anayasa komisyonu kurulması konusunda anlaşmaya varılmıştı. Anayasa komisyonu bugüne kadar 400 binden fazla kişinin hayatını kaybettiği ve milyonlarca kişinin de göç etmek zorunda kaldığı Suriye savaşına siyasi bir çözüm bulunması ve seçimlerin yapılmasına yönelik önemli adımlardan birisiydi.
Anayasa komisyonunda Suriye hükümeti ve muhalefetten hangi üyelerin olacağı konusuna ilişkin müzakerelerde ilk aşamada 50 üyelik listeler üzerinde uzlaşı sağlanmıştı. Ancak Suriye hükümetinden gelen itirazlar sebebiyle, Birleşmiş Milletler’in hazırlamakla yetkili olduğu uzmanlar, bağımsızlar, aşiret liderleri ve kadınları temsil eden liste üzerinde mutabakat ancak 20 ayda sağlanabildi.
Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Ağustos ayı sonlarında Güvenlik Konseyi’ne söz konusu listedeki isimler ve usule ilişkin kurallarla ilgili anlaşmazlıkların çözülmesi paketine son şeklinin verildiğini ve son tahlilde artık çok küçük görüş ayrılıklarının kaldığını söylemişti. Suriye özel temsilcisi BM Genel Kurulu öncesinde anlaşmanın açıklanmasını beklediğini belirtmişti.
30 Haziran 2012 yılında Cenevre’de BM, Arap Birliği, Avrupa Birliği, Türkiye ve BM Güvenlik Konseyi’nin veto yetkisine sahip olan beş daimi üyesi olan ABD, Rusya, Çin, Fransa ve İngiltere’nin temsilcileri tarafından onaylanan anlaşma Suriye’de sekiz yıldır devam eden savaşın sonlandırılmasına yönelik barış çabalarının temelini oluşturuyor.
Söz konusu anlaşma, tam anlamıyla yürütme yetkisine sahip bir geçiş hükümetinin kurulması ve daha sonra da yeni anayasanın yazılmasının ardından seçimlerin yapılmasını öngören ve Suriye’nin liderliğinde yürütülecek bir siyasi sürecin başlatılması çağrısı yapıyor. BM Güvenlik Konseyi bu anlaşmayı, müzakereler ve ateşkes için bir takvim ortaya koyan karar tasarısıyla oy birliğiyle 2015 yılı Aralık ayında onaylamıştı.
