Erişilebilirlik

Süleymani’nin Ölümünün Ardından Petrol Fiyatlarında Yükseliş


Orta Doğu’da İran ve ABD arasındaki askeri gerilimin daha da tırmanabileceği endişesi, ham petrolün Pazartesi günü son üç ayda ilk kez varil başına 70 dolara çıkmasına neden oldu.

Brent petrol fiyatı varil başına 70,74 dolara ulaştı. Son olarak Eylül ortasında Suudi Arabistan’daki petrol sahalarına saldırı düzenlenmesinin ardından brent petrolde benzer artış gözlenmişti.

Uluslararası Atom Enerjisi Dairesi’nin (IAEA) eski petrol uzmanı, Columbia Üniversitesi araştırmacısı Antoine Halff, piyasalarda İran tarafından yapılacak olası bir misillemeye, özellikle de bunun petrol alt yapısını hedef almasına yönelik endişenin hakim olduğunu söyledi.

ABD, İran’ı Orta Doğu’daki bir dizi provokatif saldırının mimarı olmakla suçluyor. Bunlar arasında İran Körfezi’nde petrol tankerlerine düzenlenen saldırılar ve Eylül ayında Suudi Arabistan’ın petrol tesislerine düzenlenen ve geçici süreyle Riyad’ın petrol üretimini yarı yarıya azaltan saldırı da var. İran ise bu saldırılarla bağlantılı olduğu suçlamalarını kabul etmedi.

Rice Üniversitesi’nden enerji ve jeopolitik uzmanı Jim Krane’e göre petrol altyapısının hedef alınması fiyatları arttırabilir, dünyayı ekonomik darboğaza sokabilir ve İran’ı öncelikli gündem maddesi haline getirebilir. Krane’e göre İranlı liderlerin vermek istediği mesaj da bu.

Krane’e göre diğer saldırı biçimlerine oranla enerji altyapılarını hedef almak çok fazla kişinin ölümüne neden olmuyor, sermaye gerektiriyor, ancak insan gerektirmiyor. Bu misillemenin etkili olması açısından daha güvenli bir seçenek. Petrol piyasaları havayolu, gemicilik ve petro kimya şirketleri gibi diğer enerji merkezli sektörleri etkilediği için küresel ekonomiye yine hasar veriyor.

Küresel borsalarda Cuma gününden bu yana düşüş görülüyor. Avrupa borsaları Pazartesi günü yüzde 1’den fazla düşüş yaşadı. Asya borsası da düşüşle kapandı.

Brent petrol 1,07 dolar yükselerek varil başına 69,67 dolara ulaştı. Süleymani’nin ölümünün ardından ham petrolde yüzde 6 yükselme görülmüş oldu.

Ancak bazı uzmanlar Orta Doğu’daki jeopolitik krizin petrol fiyatlarına etkisinin bir zamanlar olduğu kadar büyük olmayacağı görüşünde.

Bunlardan biri de Austin’deki Teksas Üniversitesi makine mühendisliği profesörü Michael Webber. Webber “Dünya petrol piyasalarının daha dinamik olduğu yeni bir dönemdeyiz. Piyasalar bu darbeleri eskisine göre daha fazla tolere edebilir” diyor.

Halff da buna örnek olarak Suudi Arbistan’ın Abkayk petrol tesisine düzenlenen saldırının ardından yaşananları gösterdi. Saldırının ardından petrol fiyatları bir günde yüzde 14’ün üzerinde artmıştı. Ancak sonraki iki hafta içinde yeniden düşmüştü.

STÜDYO VOA

Trump’a ‘sus payı davası’ öncesinde konuşma yasağı – 27 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG