Diyarbakır’ın Silvan İlçesi'nde, 3 kardeşin 17 gün arayla intihar etmesi gözleri bu ilçeye çevirdi. Aynı anda intihar eden iki kardeşin ölüm haberleri geldiği gün, yedi çocuk annesi bir kadın evinde tavana asılı halde bulundu.
Şehir merkezine yaklaşık 80 km uzaklıkta bulunan Silvan, son aylarda sık sık yaşanan intihar olaylarıyla gündeme geliyor. Pazar günü de 26 yaşındaki Muhammed ve 22 yaşındaki kardeşi Rengin Şimşek, Beypınar Köyü’ndeki evlerinde silahla vurulmuş olarak bulundu. Ağır yaralan iki kardeş hastanede tedavi altına alındı. Güvenlik güçlerinin evde yaptığı ilk incelemede, iki kardeşin intihar girişiminde bulunduğu belirlendi.
Şimşek kardeşlerin diğer kardeşi 23 yaşındaki Mizgin Şimşek’in de babaları Bedri Şimşek'in yaşamını yitirmesinden sonra intihar ettiği öğrenildi. Diyarbakır’daki Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne kaldırılan iki kardeş, iki gün sonra hayatlarını kaybetti.
İki kardeşin ardından bir intihar haberi daha geldi. İlçe merkezindeki Bahçelievler Mahallesi’nde, 7 çocuk annesi Ayşe T., evde çocukları tarafından ölü bulundu. Boynuna ip sarılı olarak bulunan Ayşe T.'nin intihar etmiş olabileceği değerlendiriliyor.
İntiharlar neden artıyor?
Peki, intihar vakaları neden artıyor? VOA Türkçe’ye konuşan Psikolog Duygu Berekatoğlu, Türkiye’de psikolojik nedenlerle intihar edenlerin oranlarının çok az olduğuna dikkat çekerek genellikle, toplumsal, sistemsel problemlerle baş edemeyenlerin intiharı tercih ettiğini söyledi. İntiharlarda pandeminin yarattığı birçok olumsuzluk olduğunu da vurgulayan Berekatoğlu “Kapanmanın tetiklediği yalnızlık, işsizlik ve aile içi problemler, madde bağımlılığı, alkol ve bunun yanında kumar bağımlılığı da artış gösterdi. Bunlara bağlı olarak da maddi sıkıntılar, ailevi problemler, gelecek kaygısı, suçluluk duyguları nedeniyle de intiharlar çok sık yaşanıyor. Çünkü son zamanlarda insanlara umut veren çok fazla veri yok bu nedenle, kaygıları ağır basan ve bir çıkış yolu bulamayan kişilerin yönelebileceği bir davranış biçimi haline geldi, intiharlar” dedi.
“Acil psikolojik destek gerek”
Berekatoğlu, intihar vakalarının artma riski bulunduğuna dikkat çekerek, acil psikolojik destek verilmesini önerdi. Berekatoğlu, alınması gereken önlemleri “Ekonomik sıkıntılarla, ruhsal bozukluklar arasında ilişki olduğuna yönelik çok sayıda çalışmalar var. Kişiler mevcut sosyal statülerini, güçlerini kaybettiklerinde, intihara yönelme riskleri artar. Öncelikle, risk faktörü olan gruplara dair öneriler oluşturmak gerekir. Ekonomik faktörlere yönelik devletin önlemler alması önemli bir etkendir. İntihar konusunda, sosyal devlet ilkesine her zamankinden daha fazla ihtiyaç var. Sebebi ne olursa olsun intiharlarla ilgili acilen yapılması gereken şey, insanların psikolojik desteğe daha kolay erişimini sağlamaktır” şeklinde sıraladı.
“Çatışmalı sürecin sonucu”
Silvan’da görev yapan yerel gazeteci İhsan Yılmaz’a göre intihar olaylarının arkasındaki neden, bölgede uzun yıllar süren çatışmalar. VOA Türkçe’ye konuşan Yılmaz, ilçede yaşayanların çatışmaların travmasını atlatamadığını vurguladı. Yılmaz, “İlçemiz çatışmalara çokça tanıklık etti. İnsanlar bu olayları hatırlıyor ve kendilerini iyi hissetmiyor. Ekonomik ve sosyal sıkıntılar nedeniyle de intihara başvuruyor. Yaşanan travmalar rehabilite edilmedi. Rehabilitasyon çalışması yapılmalı. Bir tane merkez var ve 100 bin nüfuslu ilçeye yetmiyor. Acilen psikolojik destek lazım” dedi.
Silvan, hem PKK ve Hizbullah hem de PKK ve güvenlik güçleri arasında yaşanan çatışmalara tanıklık etti. İlçede aynı zamanda 1990’lı yıllarda çok sayıda faili meçhul cinayet işlendi.
“Araştırma grupları oluşturulmalı”
Diyarbakır Eğitimi İzleme ve Reform Girişimi (DİERG) son olayların ardından ilçeye giderek bir araştırma yaptı. İzlenimlerini VOA Türkçe ile paylaşan DİERG Araştırmacısı Gülbin Altınakar, intihar verilerinin bilinmesi gerektiğini söyledi. Vakaların nedenleri üzerine araştırma yapılması gerektiğine dikkat çeken Altınakar “Araştırmanın yapılabilmesi için Türkiye genelinin ve özellikle Diyarbakır merkez ve çevre ilçelerinin, son 5 yıllık intihar ve intihar teşebbüslerinin istatistikleri tarafımızca bilinmesi gerekiyor. Bu tür temel verilere ve bilgilere ihtiyacımız var ancak ulaşamıyoruz. Valiliğin desteğinde, Dicle Üniversitesi ve kentin sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla, alan çalışması esaslı bir araştırma grubu oluşturabilir. Farklı ilçe, kent, bölge ve diğer ülkelerdeki benzeri durumlarla karşılaştırmalı çalışmalar yapılarak daha doğru bir sonuca ulaşılabilir. Bu sağlanamazsa, çok daha farklı ve örtük durumların artışı da beklenmelidir” diye konuştu.
CHP’nin geçen yıl Kasım ayında, Silvan’daki intihar vakalarına dair hazırladığı raporda, 2 ayda 18-28 yaşları arasında 7 kişi hayatına son verdiği belirtilmişti.
