Fransa'da politik yaşamı durduran ve kendisini ‘‘partiler üstü, apolitik bir hareket’’ olarak tanımlayan Sarı Yelekliler, 26 Mayıs'ta yapılacak Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerine girmeye hazırlanıyor. Aşırı sağdan, radikal sola pek çok görüşten katılımcının bulunduğu Sarı Yelekliler Hareketi, seçimlere katılmak üzere dört ayrı liste ilan etti. Ancak yalnızca üç haftada, listeler arası kavga ve bunun sonucunda listeden çekilmeler yaşanmaya başladı.
Fransa'da Sarı Yelekliler Hareketi'nin üç ay süren eylemlerinde ülke tamamen kilitlendi. Hareketin taleplerine yanıt vermek için, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkede üç ay sürecek bir "büyük ulusal tartışma" başlattı.
Seçim kampanyasında verdiği sözleri ve kendi politikalarını tümüyle terkeden Macron, Sarı Yelekliler'in talpeleri doğrultusunda halk ve yerel yöneticilerle bir araya gelerek, nasıl bir Fransa istediklerini soruyor. Seçimleri beraber kazandığı en yakın kurmayları istifa ederek Elysee Sarayı'nı terkederken, Macron da, saatler süren ‘‘büyük tartışma" maratonlarına devam ediyor.
Bir taraftan da AP seçimlerine hazırlanan Macron'un en büyük rakibi ise aşırı sağ parti lideri Marine Le Pen. Sarı Yelekliler hareketi içerisinde Le Pen'in görüşlerine yakın çok sayıda kişi var. Ancak radikal sol parti ‘‘France Insoumise’’ (Boyun Eğmeyen Fransa) lideri Jean Luc Melenchon'a da yakın önemli sayıda kişi olmasına rağmen, Sarı Yelekliler bu partilerin hiçbiriyle hareket etmek istemediklerini söylüyor.
İlk liste çabuk bölündü
Sarı Yelekliler politikaya doğrudan girmeyi reddederken, yaklaşan AP seçimleri, Sarı Yelekliler'i böldü. Seçimlere katılmak için ilk listeyi, sağlık çalışanı 31 yaşındaki Ingrid Levavasseur açıkladı. Levavasseur, "Bir masa etrafında toplanarak hep birlikte çalıştık ve tüm alanlarda var olmaya karar verdik. Eylemler, büyük ulusal tartışma ve elbette AP seçimleri… Bunların hepsinde olacağız" sözleriyle açıkladı.
Ancak listenin açıklamasından sadece birkaç gün sonra, pek çok eleştiriye hedef olan Levavasseur'ün "RIC- Halk İnisiyatifi Hareketi" adlı 10 kişilik listesinden dört önemli isim ayrıldı.
Levavasseur, hükümetle temas içinde olmakla ve çıkardığı liste ile muhalefetin oylarını azaltarak 'aylardır protesto ettikleri Cumhurbaşkanı Macron'un kazanması için çalışmakla' suçlandı.
Listede eski Macron ekibinden isimlerin de olması ve Macron'u destekleyen işadamı Bernard Tappie'nin listenin arkasında olduğunun ortaya çıkmasıyla, Levavasseur'ün girişimi, "hükümet tarafından liste oluşturuluyor" eleştirilerine hedef oldu.
İtalya çatlağı
Levavasseur'ün listesinde yer alan lider isimlerden Christophe Chalençon ve Hayk Shahinyan gibi isimler de aynı şüpheyle ekibi terkederek, en sağdan en sola tüm Sarı Yelekliler'i bir araya getirecek Alternatif Halk Hareketi'ni (MAC) oluşturdular. Chalençon başkanlığında bir ekibin İtalyan 5 Yıldız hareketi lideri Başbakan Yardımcısı Luigi Di Maio ile görüşmesi de listede çatlağı büyüttü. Ayrılan ekip Mart ayı sonuna kadar Fransız toplumundan her kesimden insanı en geniş platformda bir araya getirerek, önce AP seçimlerine katılıp katılmama kararı almayı, ardından da tüm Fransa'da örgütlenerek iktidara gelmeyi hedeflediğini açıkladı.
Üç liste daha
Levavasseur'ün kurduğu ilk listenin ardından, şarkıcı Françis Lalanne'ın da desteklediği ve yine hareketin tanınan isimlerinden Jean François Barnaba'nın liste başı olması beklenen "Sarı Yelekliler" listesi ilan edildi.
Akaryakıt zamlarına bir video ile isyan eden ve videosu 6 milyon kişi tarafından görülen, 'Ilımlı Sarı Yelekli' Jacline Mouraud da, "Les Emergents" (Yeni Oluşum) adlı hareketi kurarak AP seçimlerine katılacaklarını duyurdu. Mouraud özellikle eylemlerde yaşanan şiddete karşı çıkıyor ve kamu kurumlarına saldıran Sarı Yeleklileri eleştiriyor. Mouraud, "büyük vergi reformu ve sosyal reform" etrafında toplanan ılımlı bir ekip kurmak istediğini dile getiriyor.
Nice kentinden Patrick Cribouw da "Sarı Birlik" adını verdiği hareketi ile, "siyasi ve sendikal olmayan" bir liste oluşturarak, AP seçimlerine katılacaklarını açıkladı. Daha çok göçmen krizi ve ulusal bağımsızlık konularını ele alacaklarını belirten Cribouw, Levavasseur'ün listesini "fazla politik" bulduğu için desteklemediğini de kaydediyor.
Maxime Nicolle: "Politika yapmayacağız"
Anketler, Sarı Yelekliler'in liste çıkarması durumunda Marine Le Pen ve Jean Luc Melenchon'un partilerinin ciddi oy kaybedeceğini, Sarı Yelekliler'in yüzde 13 oy alacağını ve bu durumda Macron'un partisi Cumhuriyet'e Yürüyüş Hareketi'nin (LAREM) AP seçimlerinde birinci parti olacağını gösteriyor.
Sarı Yelekliler'in en önemli isimleri, liste çıkaranların karşı çıktıkları poltikaya katıldıklarını belirterek, bu kişilerin artık harekete dahil olmadığını dile getiriyor.
VOA Türkçe'ye konuşan Sarı Yelekliler hareketinin liderlerinden internet fenomeni 'Fly Rider' kod adlı Maxime Nicolle, seçimler için liste çıkarılmasına karşı olduklarını, çıkan listelerin de herkes tarafından sert eleştirildiğini dile getirdi. Maxime Nicolle, "Liste oluşturulurken kimseye danışmadılar, kimseden onay almadılar. Sarı Yelekliler'i temsil etmiyorlar. Bu harekette politika yok, lider yok, sözcü yok. Herkes tek bir amaç için yürüyor. Tek isteğimiz daha fazla hak, daha fazla demokrasi. Bu oluşumlara karşıyız. Ben böyle bir girişimde bulunmayacağım. Zira bu hareket gücünü politika üstü olmaktan alıyor" diye konuştu.
Eric Drouet: "Macron'a oy kazandırıyorlar"
Sarı Yelekliler Hareketi'nin başlamasına önderlik eden en önemli isimlerden, Paris'teki eylemlerin yönlendiricisi nakliye şoförü Eric Drouet de listenin açıklanmasının hemen ardından, "Bu listelere oy vermek, Macron'a oy vermektir. Levavasseur'ün listesi Sarı Yelekliler'in partiler dışı olma karakterine ihanettir" diyerek liste çalışmalarını tümüyle reddetti.
Rouen kenti Sarı Yelekliler sözcüsü ve yine hareketin tanınan isimlerinden avukat François Boulo da, "Hareketin onayını almayan her liste, bölünsünler ya da bölünmesinler, otomatik olarak hareket dışıdır" diyerek kesin bir dille liste oluşturulmasına karşı çıktı.
