Erişilebilirlik

S-400'ler Türk-Amerikan İlişkilerinde Kırılmaya Yol Açar mı?


Türkiye, ABD’yle ilişkilerinde soruna neden olan Rus yapımı S-400 hava savunma sistemi konusundaki kararlılığını sürdürüyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bu konudaki arka arkaya beyanlarının ardından Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar da Türkiye’nin bu konudaki pozisyonunu koruduğunu yineledi.

Bugün Anadolu Ajansı’na konuşan Hulusi Akar, “Türkiye artık pazar olmaktan bıktı. Ortak üretim yapacağız, teknoloji transferi yapacağız, biz de üretici olacağız. Dolayısıyla biz de artık geldiğimiz noktanın bilincindeyiz.

Bizim S-400 almamız bir tercih olmanın ötesinde zorunluluk. 82 milyon vatandaşımızı korumak ve kollamak zorundayız” dedi

Milli Savunma Bakanı, S-400’lerin Ekim ayından itibaren Türkiye’ye kurulmaya başlanacağını ancak hangi noktalara kurulacağına Türk Hava Kuvvetleri’nin karar vereceğini belirtti.

Faruk Loğoğlu: “S-400’ler ABD ve Türkiye arasında ciddi kırılma yaratabilir”

Türkiye’nin eski Washington Büyükelçisi Faruk Loğoğlu, S-400 krizinin Türkiye ile ABD arasında çok ciddi sonuçlar doğurabilecek niteliğe sahip olduğu görüşünde.

VOA Türkçe’ye değerlendirmelerde bulunan Loğoğlu, “Açık konuşmak gerekirse iki ülke ilişkileri açısından çok ciddi kırılmaya neden olabilecek bir tablo oluşuyor. Kongre ve Pentagon S-400’ler konusunda hiçbir görüş farklılığı taşımıyor. Türkiye S-400 satın alma kararlılığını sürdürürse ciddi sonuçları olabileceğini söylüyor. O nedenle bu sözleri vız gelir tırıs gider diye değerlendiremeyiz. Yalnız ABD’nin değil NATO Genel Sekreteri ve bazı NATO üyelerinin de tereddütleri var. Türkiye’nin bir çıkış yolu bulması lazım. Açık ki S-400’leri teslim aldığı takdirde F-35’lerin teslimi konusunda sıkıntı yaşanacak” dedi.

Ahmet Kasım Han: “Türkiye’nin ‘vazgeçtim’ diyerek cayacağını düşünmüyorum”

Kimilerine göre dış politika konularını iç politikada mahir bir şekilde kaldıraç olarak kullanmayı başaran Cumhurbaşkanı Erdoğan ve hükümeti, yerel seçimler öncesi S-400’ü de “güçlü lider, güçlü Türkiye” pozisyonunu kuvvetlendirmek için kullanıyor.

Ancak Kadir Has Üniversitesi öğretim üyesi Ahmet Kasım Han, bu fikirde olanlardan değil.

VOA Türkçe’nin görüş aldığı Dr. Han, “ S-400 meselesi bugünkü koşullarda devam ederse önemli bir kırılma olacağı gözüküyor. Ben Türkiye’nin ‘vazgeçtim’ diyerek cayacağını düşünmüyorum. Türk tarafının kafasında Amerikan tarafının kaygılarına cevap vereceğini umduğu bir model olabilir. Amerika’da çok başlılık var. Sadece Beyaz Saray’la ya da Pentagon’la görüşerek bu meselenin kendi içinde izale edilmesi çok mümkün gözükmüyor. Amerikan siyasetinin manzarasına bakarsak aynı anda asgari müşterekte buluşması zor olan bir denge var” dedi.

Dr. Görkem Doğan: “Türkiye vazgeçerse kolu çok bükülmüş demektir”

Yüksek kapasiteye sahip S-400’ler Türkiye’nin dışında birçok ülkenin ilgisini çekiyor. Hindistan, Pakistan, Mısır, ve Irak gibi ülkeler bu konudaki niyetlerini bugüne kadar ortaya koydu.

İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğretim üyesi Görkem Doğan, ABD’nin jeopolitik kaygılarının öne çıkmakla birlikte ticari kaygılarının da yabana atılmaması gerektiği görüşünde.

VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Dr. Doğan, “Erdoğan seçime kadar ABD’ye posta koyuyor görüşü gerçekçi değil. Saray’ın S-400 alımında kararlı olduğunu düşünüyorum. Türkiye-Rusya ilişkileri Ankara için ne kadar değerliyse Moskova için de aynı ölçüde kıymetli. S-400’ler konusunda Amerika ciddi. Gerçekten de F-35 programından Türkiye’yi çıkarabilir. Ama unutmamak gerekir ki Ruslar’ın dördüncü nesil uçakları SU35'ler da gayet kuvvetli. Bu seçeneğin masaya gelmeyeceği söylenebilir mi? Unutmamak gerekir ki ABD’nin jeopolitik kaygıları kadar ticari kaygıları da bulunuyor. Çünkü birçok ülke S-400 almak için sıraya giriyor. Bir NATO ülkesinin Rus teçhizatına sahip olması pek alışıldık bir şey değil. Peki bu saatten sonra Türkiye vazgeçer mi? Türkiye vazgeçerse Türkiye’nin kolu çok bükülmüş demektir” dedi.

Mehmet Ali Güller: “ABD, S-400 alındı diye ambargo uygularsa o zaman ilişkilerde büyük kırılma olur”

Geçen günlerde “Amerikan Hegemonyası’nın Sonu” kitabı yayınlanan dış politika uzmanı gazeteci Mehmet Ali Güller ise Türkiye’nin S-400 alımının Ankara ve Washington ilişkilerinin daha dengeli olmasına yol açabileceği görüşünde.

Güller, VOA Türkçe’nin soruları üzerine, “ABD, Türkiye S-400 aldı diye silah ambargosu ya da siyasi ve ekonomik yaptırımlar uygularsa ilişkilerde büyük bir kırılma olur. Ancak ben böyle olacağını zannetmiyorum. Türkiye her zaman ama bugün özellikle ABD için değerlidir. Washington’ın Ankara’yı daha doğrusu Türkiye’yi hepten kaybetme riskini alacağını sanmıyorum. S-400 meselesi öncesinde de dış politikadaki makas PYD ve Suriye ağırlıklı olarak zaten açılıyordu. PYD’ye yaklaşım ve Suriye konunda sorun vardı. Eğer ABD S-400’lerle ilgili görüş değiştirirse Türkiye’yle ABD arasında daha eşit bir ilişki oluşması mümkün olacaktır” dedi.

Türkiye’nin S-400 alması gerektiğini savunan Güller, iktidarın Rus yapımı füze savunma sistemi konusundaki tutumuna itidalli yaklaşıyor.

“Mevcut hükümetin herhangi bir konuda sonuna kadar kararlı olduğu bir durum yok. Biliyorsunuz, daha önce Çin ile benzer bir süreç yaşamıştık. İktidar, iki yıllık oyalamanın ardından Çin füzesinden vazgeçmişti. ‘Siyasal iklim değişti, S-400’lerden vazgeçtik’ denebilir mi? Denebilir. Ama mevcut sinyaller S-400’lerden vazgeçilmeyeceğini gösteriyor. Ben ABD’nin F-35 programından çıkarma tehdidine rağmen alınmasını zaruri görüyorum. Hem bu silah teknik olarak, kapasite olarak olarak çok üstün hem de milli teknoloji transferine imkan sağlıyor. Üstelik de maliyeti de mukayeseli olarak ucuz.”

STÜDYO VOA

Trump’a ‘sus payı davası’ öncesinde konuşma yasağı – 27 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG