Rusya’da ülkeye döner dönmez tutuklanan muhalif lider Aleksey Navalny’nin serbest bırakılması talebiyle on binlerce kişinin katıldığı protesto gösterileri düzenlendi. Polis, ülke geneline yayılan gösterileri dağıtmak için güç kullanırken, 2 binin üzerinde eylemcinin gözaltına alındığı belirtiliyor. Gözaltına alınanlar arasında Navalny’nin eşi de bulunuyor.
Sinir gazıyla zehirlenip hastaneye kaldırıldığı Almanya’dan ilk kez Rusya’ya döndükten hemen sonra tutuklanan Navalny destekçilerine “sokağa çıkın” çağrısında bulunmuştu.
Yetkililer, halka Corona virüsü salgını nedeniyle protestolara katılmamaları çağrısında bulunmuş ve sadece salgın değil, izinsiz bir gösteriye katılmaktan dolayı haklarında dava açılabileceği ve olası hapis cezaları alabilecekleri uyarısında bulunmuştu. Ancak göstericiler, bu uyarılara ve dondurucu soğuğa rağmen sokaklara döküldü.
Başkent Moskova’da, Reuters haber ajansı muhabirlerinin tahminlerine göre en az 40 bin kişi toplandı. Polisin, başkentte son yılların en kalabalık izinsiz gösterilerinden birinde eylemcileri kaba kuvvetle göz altına aldığı ve civardaki kamyonetlere doldurduğu görüldü.
Rus yetkililer ise, gösterilere 4 bin civarında kişinin katıldığını savunurken, Dışişleri Bakanlığı Reuters’ın sayı tahminini sorguladı, resmi telegram hesabından “Neden 4 milyon demiyorsunuz?” şeklinde alaycı bir mesaj paylaştı.
Bazı protestocular “Putin bir hırsız”, “Utanç”, “Navalny’ye özgürlük” şeklinde sloganlar attı.
Navalny’nin eşi Yulia sosyal medya hesabından, gösteride gözaltına alındığını bildirdi. Yulia daha sonra serbest bırakıldı.
Navalny’nin bazı siyasi müttefikleri protestodan önceki günlerde gözaltına alınırken, bazıları da gösteri gününde gözaltına alındı.
Protestoları izleme örgütü OVD-Info’ya göre, Moskova, St. Petersburg ve diğer yerlerde şu ana kadar toplam 2.501 kişi gözaltına alındı. Gözaltıların yaklaşık 70 kent ve kasabada olduğu belirtildi.
Dünyanın en soğuk kentlerinden biri olan Sibirya’nın Yakutsk kentinde, eksi 52 derece soğukta düzenlenen gösteride polisin bir protestocuyu kollarından ve bacaklarından tutarak yakalaması ve bir kamyonete sürüklemesi görüntülere yansıdı.
Moskova’da da protestoları izleyen bazı gazetecilerin gözaltına alınmasına ABD büyükelçiliği tepki gösterdi.
Gösteriler sırasında cep telefonu ve internet servisinde kesintiler yaşandığı da rapor edildi. Yetkililer, göstericilerin birbirleriyle iletişimini zorlaştırmak için bazen bu yola başvuruyor.
ABD'den Rusya'ya protestocuları serbest bırakma çağrısı
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price yaptığı açıklamada, ABD olarak Rus yetkililere, gösterilerde gözaltına alınan protestocuları ve gazetecilerin serbest bırakılması çağrısında bulunduklarını bildirdi.
Sözcü Price, protestoculara karşı uygulanan "sert yöntemleri" kınadıklarını da belirtti.
Bakanlık sözcüsü, Navalny'nin "koşulsuz" olarak serbest bırakılması çağrısını da yaptı.
İngiltere Dışişleri Bakanlığı da, Rusya’ya uluslararası insan hakları taahhütlerine saygı göstermesi çağrısında bulundu, “barışçı protestocuların gözaltına alınmasından derin endişe duyduğunu” kaydetti.
44 yaşındaki avukat Navalny, halen Moskova’daki bir cezaevinde tutuluyor. Almanya’da tedavi görmesinin ardından Rusya’ya giden muhalif lider, ülkeye dönüşte gözaltına alınmış, mahkeme Kremlin karşıtı muhalifin yargılanmadan önce 30 gün tutuklu kalmasına karar vermişti.
Birleşmiş Milletler ve batı ülkeleri Moskova’yı mahkeme kararından önce uyarmış, bazı ülkeler Moskova’ya yeni yaptırımların uygulanması çağrısında bulunmuştu.
Geçtiğimiz yaz kimyasal madde ile zehirlendiği belirtilen Navalny’nin Rusya’ya gittikten bir gün sonra tecil edilmiş olan hapis cezasını ihlal ettiği gerekçesiyle tutuklu kalması kararı, Rus muhalif liderin uzun süre cezaevinde kalmasıyla sonuçlanabilir.
Navalny ise hakkındaki hukuki girişimleri “uydurma” olarak niteliyor.
Gösterilerle ilgili Kremlin’den henüz açıklama yapılmadı. Kremlin daha önceki açıklamalarında protestoları yasa dışı ve “provokatörlerin” işi olarak nitelemişti.
Savcılar, protestocular tarafından polis memurlarına şiddet uygulandığı iddialarını araştıracaklarını bildirdi.
Almanya’nın başkenti Berlin ile Hamburg ve Münih kentlerinde de 1000 civarında gösterici Navalny’nin tutuklanmasını protesto etti. Bulgaristan ve Paris’te de küçük çaplı protestolar düzenlendi.
