Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, 2036 yılına kadar iktidarda kalmasını sağlayacak anayasa değişikliği referandumu öncesinde normalden düşük olan kamuoyu destek oranını yükseltmek için tasarlandığı iddia edilen gösterişli askeri geçit törenine katıldı. Kızıl Meydan'da düzenlenen askeri geçitte kıtalararası balistik füze fırlatıcıları sergilendi. Törene aralarında Çin gibi Rusya müttefiklerinin askerlerinin de bulunduğu 14 bin asker ve çok sayıda tank katıldı. Tören sırasında nükleer kapasiteli bombardıman uçakları da uçuş gerçekleştirdi.
Sovyetler Birliği'nin İkinci Dünya Savaşı'nda Nazilere karşı elde ettiği zaferin 75'inci yıldönümünü kutlamak için düzenlenen askeri geçit töreninin ilk tarihi, 9 Mayıs olarak belirlenmişti. Ancak Corona pandemisi nedeniyle ertelenmiş olsa da muhalifler, salgın ortamında böyle bir tören düzenlenmesini ''sorumsuzluk'' olarak niteledi. Bu nitelemeyi önemsemeyen Kremlin ise hala binli rakamlarla ifade edilse de günlük Corona enfeksiyonu vaka sayılarının özellikle salgının ilk merkez üssü olan başkent Moskova'da azalmaya başladığını ve tüm güvenlik önlemlerinin alındığını kaydetti. Kızıl Meydan'daki töreni izlemeye gelenlere maske ve eldiven dağıtan gönüllüler, katılımcılara, aralarında ikişer koltuğu boş bırakarak oturmaları talimatı verdi.
Etrafında eski muhariplerin toplandığı görülen Vladimir Putin'in ise maske takmadığı gözlendi. Oysa Moskova yakınındaki bir tatil yerinde karantinaya alınan eski muharipler dahil Putin'e yakın konumda olan bazılarının Corona testlerinin pozitif çıktığı biliniyor.
Öte yandan resmi tatil günü olması nedeniyle binlerce Moskovalı, tankların geçişini izlemek üzere sokaklara döküldü.
Bazı Avrupa ülkelerinin tarihi yeniden yazma girişiminde bulunduğunu söyleyerek yakınmasına rağmen Putin'in Batı'ya karşı daha uzlaştırıcı bir tavır sergilediği gözlendi. Putin, Moskova'nın, İkinci Dünya Savaşı sırasında 1994 yılında ikinci bir cephe açılması dahil Sovyetler Birliği'nin savaş zamanındaki müttefiklerinin yaptığı katkıları hiçbir zaman unutmayacağını söyledi.
Putin ayrıca Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesinin küresel meseleleri ele almak için zirve toplantısı düzenlemesi arzusuna da dolaylı bir göndermede bulundu. Putin, ''En güncel uluslararası sorular üzerinde diyalog ve işbirliği sağlamaya açığız. Bu sorular arasında hızla değişen karmaşık ve modern dünyanın ihtiyacı olan güvenilir, genel bir güvenlik sistemi yaratmak da var. Yeni ve tehlikeli tehditlerden sadece birlikte savunma yaparak korunabiliriz'' dedi.
Rusya Cumhurbaşkanı Putin, Corona pandemisinden önce yapılan planlamaya göre geçit töreninde Fransa ve Çin liderlerini de ağırlamak istiyordu. Ancak etkinliğe çoğu eski Sovyet cumhuriyetlerinin liderleri olmak üzere yaklaşık on devlet adamı katıldı. Kırgızistan Cumhurbaşkanı, heyetindeki iki kişinin Moskova'ya varır varmaz yapılan Corona testlerinin sonucu pozitif çıkması üzerine son dakikada törene katılmadı.
Rus seçmen neyi oylamak için sandığa gidecek?
Gösterişli askeri geçit töreni, yarın başlayacak ve 1 Temmuz'a kadar devam edecek anayasa değişikliği oylamasından hemen önce gerçekleştirildi. Anayasa değişikliği kapsamında Putin'in yeniden seçilmesi halinde altışar yıl olmak üzere iki dönem daha cumhurbaşkanlığı yapmasına olanak tanıyan madde de yer alıyor.
Mevcut anayasal kısıtlamalar, Putin'in görev süresinin dolacağı 2024 yılından sonra yeniden cumhurbaşkanı seçilmesinin önünde engel oluşturuyor.
Anketlere göre Putin’e destek tam
Rus devlet anket firması VTsIOM'dan uzmanlar, seçmenlerin yüzde 67 ila 71'inin anayasal değişiklikleri destekleyeceğini söylüyor. Kremlin muhalifleriyse oylamada sahtecilik yapılmasından korkuyor.
Kimi uzmanlar, devlet medyasının desteğini arkasına alan yetkililerin askeri geçit törenini kullanarak yurtseverlik hislerini körüklemeye çalıştığı görüşünde. Bağımsız anket firması Levada'ya göre Putin'in aldığı kamuoyu destek oranı şu anda yüzde 59. Birçok ülke standartlarında yüksek olarak kabul edilecek bu oran, Rusya'da 1999 yılından bu yana en düşük seviye olarak kayda geçti.
Anketler, düşük petrol fiyatlarının ve Corona önlemlerinin ekonomiye ağır darbe indirmesi, işsizlik oranının yükselmesi ve Kremlin'in yıllardır düşen maaşları yükseltme planının sekteye uğraması, hallın protesto eylemlerine katılma istediğini körüklediğini gösteriyor. Putin'e muhalif iktisatçı Sergey Aleksaşenko, Eko Moskova radyosuna yaptığı açıklamada, Putin'in pandemiye rağmen geçit törenini yapmada ısrarcı olduğunu kaydetti. Aleksaşenko, ''Vladimir Putin, geçit töreninin kendisinin, ülkenin ve tarihsel hafızamızın yüceliğinin teyidi olduğuna inanıyor'' dedi.
