Rusya’nın Suriye’deki savaşının ülkedeki durumu daha da kötüye götüreceğiyle ilgili endişeler sürerken, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, Rus mevkidaşı Sergei Lavrov’la görüştü.
ABD Savunma Bakanlığı, pazartesi günü Rusya’nın Lazkiye yakınlarında yeni bir havalimanı kurduğuyla ilgili elde ettikleri izlenimden duydukları endişeyi dile getirmişti. Bundan önce Başkan Obama da Rusya’nın Suriye’ye müdahalesinin, Amerika ve müttefiklerinin ülkede savaşın sona erdirilmesi için siyasi bir çözüm bulmasını zorlaştırabileceği uyarısında bulunmuştu.
Beyaz Saray sözcüsü Josh Earnest, Rusya’nın Beşar Esat’a verdiği desteği “kötü bir bahis” diye niteledi. Earnest Esat rejiminin orduyu kullanarak masum halkı katletmesinin başarısız liderliğini gösterdiğini kaydetti.
Rus gazetesi Vedomosti, Rusya Savunma Bakanlığı’na yakın bir ismi kaynak gösterdiği haberinde, Rus ordu mensuplarının yalnızca Lazkiye’deki havalimanında ve Tartus’taki Rus donanmasının ikmal ve bakım merkezinde altyapı geliştirme ve tamir çalışması yürüttüğünü bildirdi. Tartus, Rusya’nın Akdeniz’deki tek üssü.
Sergei Lavrov da geçen hafta sonu bir Rus televizyonunda yayınlanan demecinde Rusya’nın Suriye’ye askeri yardım yaptığını ve yapmayı sürdüreceğini söyledi. Rus askerlerinin sayısının artması ile ilgili bir soruyu da yanıtlayan Lavrov, ülkeye sevk edilen teçhizatın kurulması ve Suriye ordusunun bu silahları kullanımı ile ilgili eğitiminin doğal olarak Rus uzmanlar tarafından verileceğini ifade etti.
Ancak bazı uzmanlar Rusya’nın ülkede tamir ve eğitimden daha fazlasına hazırlandığını düşünüyor.
Moskova’daki Amerika ve Kanada Çalışmaları’ndaki Ortadoğu Savaşları Analiz Merkezi’nden Aleksandr Şumilin, Rusya’nın eylemlerinin, Beşar Esat’ın ve yakın çevresinin hayatta kalmasına yönelik olduğundan emin.
Şumilin, amacın Esat’ın iktidarda kalması değil, hayatta kalması olduğunu düşünüyor. Uzman, Esat’ın toprak kaybetmeyi sürdürmesinin, kuzeydeki Lazkiye’de bir yerde gizlenmesini zorunlu kılabileceğini belirtiyor.
Şumilin, yoğun olarak Aleviler’in yaşadığı Lazkiye’deki altyapının geliştirilme nedeninin bu olduğunu düşünüyor.
Beşar Esat henüz iktidardayken siyasi bir çözüm bulunarak iktidar değişikliğine de gidilebileceğini belirten Şumilin, Rusya’nın ülkedeki etkisini yalnızca Esat’ın garanti edebileceğini, iktidardan düştükten sonra bu olasılığın azalacağını söylüyor.
Amerika’nın Sesi’nin Rusça Servisi’yle görüşen, Moskova’daki Suriye Ulusal Konseyi Mahmud El Hamza da Rusya’nın Suriye politikasının, Esat’ın devrilmesini engelleme amacı taşıdığını düşünüyor.
Hamza, amacın Esat’ı Suriye’nin meşru Cumhurbaşkanı olarak Lazkiye’ye taşıyarak, Rusya’nın bu ülkedeki çıkarlarını koruması olduğunu belirtiyor.
Rusya’nın bu nedenle sahil bölgelerindeki varlığını arttırdığını söyleyen muhalif, böylece Aleviler’e yardım edileceğini belirtiyor. Hamza’ya göre tüm bunlar İran’la eşgüdüm içerisinde gerçekleştiriliyor.
Ancak Hamza, Rusya’nın müdahalesinin krizi derinleştireceği görüşünde. Suriye’de daha fazla kan kacağını ve siyasi çözümün olanaksız hale geleceğini söyleyen Hamza, Rusya’da her zaman Suriyeliler’in kendi sorunlarını çözmesi gerektiğinin söylendiğini belirtiyor. Hamza, “O zaman neden bu şekilde müdahale etmeyi seçiyorlar” diye soruyor.
Ancak Şumilin, Rusya’nın amacının saldırı değil, savunma amacı taşıdığını belirtiyor.
Amacın Esat’ın ülkedeki kontrolü tekrar sağlaması olmadığını belirten uzman, “En azında Moskova’da kimse böyle bir şeyi dile getirmiyor” diyor.
Şumilin ayrıca Rusya’nın Suriye’deki eylemlerinin başka bölgelerde tartışma yaratan politikaları üzerindeki ilgili dağıtma amacı taşıdığını söylüyor. Uzmana göre Rusya ilgili Suriye politikası üzerine çekerek Ukrayna’da çıkmaza giren durumu arka plana itmeyi planlıyor.
Şumilin ayrıca Suriye’deki eylemlerin son bir senede Putin seçmenleri arasında yükselen militarist söylemleri de beslediğine dikkati çekiyor.
