Suriye’de 2011 yılından bu yana devam eden iç savaşta tansiyonun yüksek olduğu bölgelerden birisi de İsrail’in işgali altındaki Golan Tepeleri ve Suriye arasındaki sınır. Rus ordusu, Suriye’deki birliklerinin, Suriye-İsrail sınır hattında, BM barış gücünün devriye görevine yeniden başlaması için yardımcı olacağını açıkladı.
İsrail-Suriye sınırında Rus askerinin konuşlanması Moskova’nın Suriye’de gittikçe artan nüfuzunun göstergesi ve aynı zamanda da bölgede İsrail ve İran’ın sert şekilde çatışan çıkarlarını dengeleme çabası olarak görülüyor.
Rus ordusunda görevli Tümgeneral Sergey Kuralenko, “Rus bayrağı bu topraklarda barış ve güvenliğin garantörüdür” diye konuştu. Rus general, İsrailli yetkililerle düzenli şekilde irtibatta olduklarını ve Rus jandarmasının bölgedeki operasyonlarının da İsrail’in güvenliğinin sağlanmasına yardımcı olacağını belirtti.
Rus komutana göre, Rus jandarması sınırda askerden arındırılmış bölge yakınlarında dört tane kontrol noktası oluşturdu. Bunlara dört kontrol noktası daha eklenecek.
Rus yetkili, Rus jandarma birliklerinin BM ile yakın şekilde çalıştığını, BM Gözlem Gücü (UNDOF) ile de acil haberleşme amacıyla özel hat kurulduğunu belirtti.
Rusya Savunma Bakanlığı tarafından düzenlenen ziyaret sırasında yabancı gazetecilere konuşan Rus komutan, Rus jandarması için önceliğin militanların geride bıraktıkları mayınların temizlenmesi olduğunun altını çizdi. Rus birliklerinin de BM gücünün güvenli rotaları belirleyip haritalandırması amacıyla, askerden arındırılmış bölge ve yakınlarında inceleme yaptıklarını belirtti.
“BM misyonuna bu bölgede operasyonlarını yeniden başlatması için mümkün olan her yardımı sağlıyoruz” diyen Rus komutan BM misyonu görevi tam olarak devraldığında, Rus jandarma birliklerinin bölgeden ayrılacağını söyledi.
BM gücü, İsrail’in Suriye toprağı olan Golan Tepeleri’ni işgal ettiği 1967 savaşı sonrası, Suriye ve İsrail askerleri arasında tampon bölge oluşturulması amacıyla 1974’te varılan anlaşma kapsamında bölgede konuşlanmıştı. Ancak 2014 yılında El Kaide bağlantılı militanlar tarafından bölgeden sürülmüşlerdi. Rusya destekli Suriye rejimine bağlı güçler son dönemde yeniden bölgede kontrolu ele geçirdi.
Moskova, Suriye-İsrail sınırında kendi birliklerini konuşlandırarak, İsrail’in Suriye’de İran varlığına ilişkin kaygılarını azaltmayı amaçlıyor.
İsrail daha önce pek çok kez İran ya da destek verdiği Hizbullah’ın savaş sonrası Suriye’de kalıcı bir varlık göstermesine izin vermeyeceğini vurgulamıştı. Bugüne kadar hem İsrail hem de İran ile dostane ilişkilerini muhafaza ederek hassas bir diplomatik denge tutturan Moskova İran’ın Suriye’den tamamen çekilmesini beklemenin gerçekçi olmadığı mesajını vermişti.
Ancak Rusya İsrail’in güvenlik çıkarlarını da gözetmek amacıyla, iki hafta önce Tahran ile birliklerini Golan’dan 85 kilometre mesafede tutması konusunda uzlaşı sağlamıştı.
Rusya ve İran Suriye’de Beşar Esat hükümetine destek verdi ancak bu iki ülkenin çıkarları da her zaman tam anlamıyla örtüşmüyor. İran Suriye’de elde ettiği kazanımlardan vazgeçmek istemiyor ancak ABD ve Suudi Arabistan ile gerilim devam ederken de Moskova ile kriz yaşamayı göze alamıyor. Washington’ın İran ile nükleer anlaşmadan çekilmesiyle, Rusya ile ilişkiler Tahran açısından daha da önem kazanmış durumda.
