Rusya, Facebook’un çatı şirketi Meta Platforms’a ceza davası açtı ve sosyal medya ağını ‘‘aşırılık yanlısı örgüt’’ listesine almak için harekete geçti. Meta, kullanıcılarının Ukrayna savaşı konusunda ‘‘Rus işgalcilere’’ şiddet çağrısı yapmasına izin vermişti.
Rusya Soruşturma Komisyonu tarafından yapılan açıklamada "Facebook ve Instagram sosyal ağlarının sahibi Amerikan şirketi Meta'nın çalışanları tarafından Rusya Federasyonu vatandaşlarına yönelik yasadışı cinayet ve şiddet çağrılarıyla ilgili olarak bir ceza davası başlatıldı" denildi.
Komisyon doğrudan Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’e rapor veriyor. Ceza davasının sonucunun ne olabileceği ise belirsiz.
Meta: ‘‘Yalnızca Ukrayna’da geçerli olacak’’
Facebook’un sahibi Meta şirketinin küresel ilişkiler müdürü Nick Clegg, şirketin Rusya’nın Ukrayna işgali konusundaki söylem politikası değişikliğinin yalnızca Ukrayna’da geçerli olacağını belirtti.
Clegg, bu politikanın amacının Ukrayna halkının kendini savunmanın bir ifadesi olarak askeri işgale tepki gösterme hakkını korumaya odaklandığını söyledi.
Rus halkıyla bir çekişme içinde olmadıklarını belirten Clegg, nefret söyleminde Rus halkını kapsayan bir değişiklik olmadığını belirtti. Meta yetkilisi uygulamanın geçici olduğuna dikkat çekerek durumu izlemeye devam edeceklerini belirtti.
Rus savcılar mahkemeden, ABD’nin teknoloji devini ‘‘aşırılık yanlısı örgüt’’ ilan etmesini istedi ve iletişim denetim kurulu tarafından Instagram’a erişimin de 14 Mart'tan itibaren kısıtlanması kararı alındı.
Savcılıktan yapılan açıklamada, Meta’nın yönetiminin terör eylemlerinin serbest olduğu algısını oluşturduğu ve Rus vatandaşlarına karşı nefret ve düşmanlığı kışkırtmayı amaçladığı belirtildi.
Reuters haber ajansı tarafından görülen elektronik posta yazışmalarında Amerikalı şirketin, Putin ve Belarus lideri Aleksander Lukaşenko’ya ‘‘ölüm’’ çağrılarını içeren iletilere geçici olarak izin verdiği anlaşılmıştı.
Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, ‘‘Umarız bu doğru değildir çünkü doğru olması durumunda şirketin faaliyetlerine karşı en sert önlemleri almamız gerekecek’’ dedi.
Rusya bir yıldan uzun süredir aralarında Alphabet çatı şirketine bağlı Google ve Twitter’ın da olduğu Amerikalı teknoloji devlerinin etkisini azaltmak için uğraşıyor. Moskova bu kurumlara ‘‘yasa dışı’’ içerik olarak nitelendirdiği içerikler nedeniyle ceza kesiyor.
Ancak Rusya’nın Ukrayna işgali, enformasyon savaşında da çıtayı yükseltmiş durumda.
Sosyal medya, Putin'in ‘‘Moskova'nın Ukrayna'da Rusça konuşanları soykırıma karşı savunmak ve ülkeyi silahsızlandırmak için ‘özel askeri operasyon’ başlatmak zorunda kaldığı’’ söylemine karşı mücadelede muhalefete bir fırsat sunuyor.
BM Facebook’un politika değişikliğinden kaygılı
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği de Facebook’un politikasındaki olası değişikliğin kaygı verici olduğu uyarısında bulundu.
Sözcü Elizabeth Throssell, ‘‘Bu çok kaygı verici bir konu. Bu genel olarak Ruslar’ı hedef alan nefret söylemine teşvik edebilir’’ dedi.
Insider Intelligence verilerine göre, Rusya’da geçen yıl Facebook’un 7,5 milyon, Instagram’ın 50,8 milyon ve WhatsApp’ın 67 milyon kullanıcısı vardı.
Rusya geçen hafta platformda Rus medyasına kısıtlamalar olduğu gerekçesiyle Facebook’a erişimi yasaklamıştı. Rusya’nın iletişim denetim kurumu Cuma günü Instagram’a erişimin de yasaklanacağını bildirdi.
WhatsApp’ın ise yasal süreçlerden etkilenmeyeceği belirtildi. Rus RIA haber ajansı uygulamanın bir iletişim aracı olarak görüldüğünü, ileti paylaşılan bir platform olarak değerlendirilmediğini kaydetti.
