Erişilebilirlik

Ruslar Kırım’ı Bırakmıyor


1774’te Osmanlı-Rus Savaşı’nı sona erdiren Küçük Kaynarca anlaşmasıyla özerklik alan Kırım, 1783 yılında tamamen Rus Çarlığı’nın idaresine girdi

Karadeniz’in kuzeyindeki Kırım, Ukrayna’ya bağlı, ağırlıkta Ruslar’ın yaşadığı özerk bir cumhuriyet. Kırım, tarih boyunca Yunan, Roma, Hun ve Bizans İmparatorluğu tarafından işgal edilmiş. Yarımada, 13’üncü yüzyılda Türkçe konuşan Müslüman Tatarlar tarafından işgal edilmiş. Tatarlar, Altın Ordu Devleti’nin bir parçası. Altın Ordu Devleti ise Cengiz Han’ın torununun kurduğu Moğol İmparatorluğu’nun bir kolu.

Kırım Hanlığı 15’inci yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’na bağlı bir derebeyliği olmuş, ancak kendi gücünü de koruyarak bugünün Rusya’sının Hazar-Volga bölgesinde toprak ele geçirmeye başlamıştı. 1774’te Osmanlı-Rus Savaşı’nı sona erdiren Küçük Kaynarca anlaşmasıyla özerklik alan Kırım, 1783 yılında tamamen Rus Çarlığı’nın idaresine girdi.

Rusya’yı İngiltere, Fransa, Sardinya ve Osmanlı İmparatorluğu’ndan oluşan ittifakla karşı karşıya getiren Kırım Savaşı (1853-1856), yarımada üzerinde büyük tahribata yol açmıştı. İttifak güçlerinin Rus Çarı’nın Karadeniz’deki donanma filosuna ev sahipliği yapan Sivastopol’ü ele geçirmesinden ve uzun süren kuşatmadan sonra Kırım, harabeye dönmüştü.

1917 Bolşevik Devrimi’nden sonra patlak veren iç savaş sırasında Kırım, Çarlık yanlılarının, Bolşevikler’in ve anarşist güçlerin arasında geçen şiddetli çatışmalara sahne oldu. Kırım, Bolşevikler’in zaferinden sonra Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti’nin parçası haline gelmişti.

Sovyet diktatör Josef Stalin, 1944 yılında Kırım Tatarları’nın tamamını Nazilerle işbirliği yaptıkları gerekçesiyle Orta Asya’ya ve Sovyetler Birliği’ndeki başka bölgelere sürdü.

1954 yılında Nikita Kruşçev’in yönetimindeki Sovyetler Birliği, Kırım’ı Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti’nden Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’ne devretmişti.

Sovyetler Birliği’nin 1991 yılında çökmesinden sonra Kırım, bağımsız Ukrayna’nın bir parçası oldu. Moskova ve Kiev, eski Sovyet Karadeniz Donanma Filosu’nu bölme kararı aldı. Kırım’ın liman kenti Sivastopol, Rusya’nın Karadeniz Donanma Filosu’na evsahipliği yapmaya devam ediyor.

Etnik Ruslar Kırım nüfusu’nun yüzde 58’ini, Ukraynalılar ise yüzde 24’ünü oluşturuyor. Sovyetler Birliği’nin çökmesinden sonra yarımadaya geri dönmeye başlayan Kırım Tatarları ise nüfusun yüzde 12’sine sahip.

Rusya Kamuoyu Araştırmaları Merkezi’nin Ruslar arasında kısa süre önce yaptığı bir ankete göre katılımcıların yüzde 56’sı, Kırım’ı Rusya’ya ait olarak görüyor. Katılımcıların yüzde 41’i, Rusya’nın diğer iki Müslüman bölgesinden biri olan Dağıstan’ı, yüzde 39’uysa Çeçenistan’i Rusya’ya ait olarak kabul ediyor.

Hilmi Hacaloğlu Kırım'dan Bildiriyor
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:02:05 0:00

STÜDYO VOA

EKOTÜRK Stüdyo VOA
lütfen bekleyin
Embed

No media source currently available

0:00 0:29:22 0:00
XS
SM
MD
LG