Rus parlamentosu seçim yasalarını değiştirirken, parlamentonun alt kanadı Duma, Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in yeni Ulusal Muhafız Gücü’nün halka uyarı yapmadan ateş açma yetkisi olup olmadığına karar verecek.
Putin’in Duma’ya sunduğu yasa tasarısına göre Ulusal Muhafızlar, sivillere zarar gelme olasılığına karşı kalabalık yerlerde silah kullanamayacak. Ayrıca muhafızların görünür biçimde hamile olan kadınlara, engellilere ve reşit olmayan kişilere ateş açması da yasaklanacak.
Ancak muhafızların vatandaşların yaşamına ya da sağlığına tehdit oluşturan kişilere uyarı yapmadan ateş açma hakkı olacak. Öneriyi bir adım öteye götüren Savunma Komisyonu, Ulusal Muhafızlar’ın verdiği maddi zararla ilgili yasal işlemden muaf olmasını önerdi. RBC Kanalı’nın verdiği habere göre komisyon “Böyle durumlarda, bireylere zarar verme riski meşru olur” ifadesini kullandı ve muhafızların ateş açmaları durumunda yasal olarak sorumlu tutulmaması gerektiğini savundu.
Yasa tasarısının bir diğer maddesine göre Ulusal Muhafızlar, ayaklanma bölgelerini karantinaya alabilecek ve suç mahalline ulaşabilmek ya da suçlu kovalayabilmek için vatandaşların araçlarına el koyabilecek. Öneriye göre muhafızlar aynı zamanda gerekli görülmesi durumunda iletişim ağlarını da kontrol altına alabilecek. Bu güçler aynı zamanda suç işlendiği ya da idari bir ihlal şüphesi durumunda evleri, araçları ve bireylerin üzerlerini arayabilecek.
Tasarıya göre Ulusal Muhafızlar hem aktif askerlerden hem de sözleşmeli personelden oluşacak.
Ulusal Muhafızlar aynı zamanda yurt dışında barış operasyonlarına katılabilecek ve terör, aşırıcılık ya da organize suçla mücadele için istihbarat toplayabilecek.
Bazı Rus uzmanların yanı sıra Batılı ülkeler de, bu gücün kurulmasının 18 Eylül’de yapılacak meclis seçimleri öncesine rastladığına dikkat çekiyor. Bu konudaki bir soru üzerine Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, zamanlamaya açıklama getiremeyeceğini söyledi. Putin’in destekçileri ise kararı övdü. Çeçenistan Cumhurbaşkanı Ramazan Kadirov, bunun birliklerin savaşa hazırlılık durumunu destekleyeceğini söylerken, Duma Savunma ve Yolsuzlukla Mücadele Komisyonu Başkanı İrina Yarovaya, tasarı hakkında “Tam zamanında gelen, yeterli ve modern zorluk ve tehditlere karşı sistematik bir yanıt” dedi.
Atlantik Konseyi uzmanı ve Pentagon eski Rusya Bölümü Direktörü Mark Simakovsky ise, Rus yetkililerin Eylül seçimleri ve 2018 Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde önlem aldığını söylüyor.
Simakovsky son derece popüler olmasına rağmen Putin’in ekonomik sıkıntılar ve yaptırımlarla ilgili kaygıları olduğunu ve tüm ülke içi muhalefetin kolay biçimde yatıştırılacağından emin olmak istediğini belirtiyor.
2011 sonunda yapılan meclis seçimlerinden sonraki gösterilere onbinlerce kişi katılmış, seçim adil olmadığı ve hile yapıldığı suçlamalarına hedef olmuştu. O dönem aralarında muhalefet liderlerinin de bulunduğu birçok kişi tutuklanmıştı.
Putin Şubat ayından itibaren yurtdışından düşmanların ülkenin parlamento seçimlerine müdahale etmeye çalıştığını söylemeye başladı ve güvenlik güçlerini bu müdahaleleri engellemekle görevlendirdi.
Ulusal Muhafızlar’ın neredeyse sınırsız görünen yetkileri yalnızca geniş eylemleri bastırma değil, Batı’ya da bir mesaj gönderme amacı taşıyor olabilir. Putin her zaman Batı’nın Rusya’ya müdahalesi konusunda aşırı kuşkucu bir tavır sergiliyor. Simakovsky’ye göre yeni yasayla oluşturulan güçler “Rusya’da birMeydan (Maidan) yaşanmayacak” mesajı iletiyor. Ukrayna’daki ayaklanmalar sonucunda Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç görevden ayrılmak zorunda kalmıştı.
Ulusal Muhafızlar’ın sayısı hakkında tam bir bilgi verilmese de tahminler 250 bin ile 400 bin kişi arasında olduğu yolunda. Geniş yetkiler, tanklar, ağır toplar ve savaş uçaklarıyla donatılacak muhafız birliği büyük bir güç olacak.
Washington Yakın Doğu Araştırmaları Enstitüsü’nden Anna Borchshevskaya, “Bu Putin’in kişisel ordusu. Temelde, küçük ordulara sahip ülkelere istediği biçimde savaş açabilecek bir kişiden bahsediyoruz” diyor. Amerika’nın Sesi’nin sorularını yanıtlayan uzman, diğer Avrupa Ulusal Muhafız Güçleri’nin rakam olarak Putin’in ordusunun yanında son derece küçük kaldığını belirtiyor. Örneğin Litvanya ordusu toplam 16 bin, Letonya Ulusal Muhafızları ise 11 bin kişiden oluşuyor.
Borchshevskaya, barış gücü yetkisi göz önünde bulundurulduğunda, Kremlin’in Ulusal Muhafızlar’ı komşu ülkelere müdahale için de kullanabileceğini söylüyor.
Borchshevskaya, resmi olarak Ulusal Muhafızlar’ın terörle mücadele için kurulduğunu söylüyor. Ancak Duma’da son dönemde terörün tanımını genişleten yasalar görüşülüyor. Uzman, barış gücü çerçevesi içinde Ukrayna, Gürcistan, Rusya’nın yakın çevresi ve bir dereceye kadar Suriye’yi izlemek gerektiğini belirtiyor.
Ulusal Muhafız Birlikleri’nin başında General Viktor Zolotov olacak. Yeni güç, İçişleri Bakanlığı’nın Özel Amaçlı Mobil Birimler (OMON) gibi “Şok Güçleri”ni bünyesine dahil edecek. Bu güçler hem muhalif gösterileri bastırmak, hem de Rusya’nın Çeçenistan’da ayaklanmacılarla yaptığı iki savaşta kullanıldı.
62 yaşındaki Zolotov, 2000-2013 yılları arasında Rusya’nın Cumhurbaşkanlığı Güvenlik Dairesi’nin başındaydı. Komutan bundan sonra da İçişleri Bakanlığı’nda İç Birlikler Birimi’nin başına getirilmişti. Zolotov, 1990’larda St. Petersburg belediye başkanı Anatoli Sobçak’ın korumalığını yaptığı dönemden bu yana Putin’i tanıyor. Putin de o dönem Sobçak’ın danışmanıydı.
Ulusal Muhafız Birliği’nin başı olarak Zolotov’un Güvenlik Konseyi’nde bakanlık düzeyinde bir koltuğu olacak. Zolotov, İçişleri Bakanlığı’na karşı değil, doğrudan Putin’e karşı sorumlu olacak.
