ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Dağlık Karabağ’daki çatışmalarla ilgili olarak, “Türkiye'nin Azerbaycan'a destek sağlamaya başladığını gördük. Uluslararası aktörlerden bölgeden uzak durmalarını, sorunu körüklememelerini istedik" açıklamasında bulundu.
Pompeo bakanlık binasında düzenlediği basın toplantısında bir soru üzerine, ABD’nin ihtilafa bir çözüm bulunmasına yönelik diplomatik görüşmeleri ve çabalarını sürdürdüğünü belirtti.
Başkan Donald Trump’la daha bu sabah kısaca konu hakkında görüştüğünü aktaran Pompeo, bölgede meydana gelen gelişmeleri izlediklerini kaydederek, “İhtilafın çözümü için bir başlangıç olarak bir ateşkesin hayata geçirilmesini talep etmede Avrupalı ortaklarımıza ve dünya genelinde birçok ülkeye katıldık. Sivil can kayıplarına dair haberleri gördük. Türkiye'nin Azerbaycan'a destek sağlamaya başladığını gördük. Uluslararası aktörlerden bölgeden uzak durmalarını, sorunu körüklememelerini istedik. Bunun sağlanması için çalışıyoruz” diye konuştu.
Silahların durması, ateşkesin sağlanması ve uluslararası hukuku temel alan bir çözüme ulaşılması için ellerindeki tüm diplomatik araçları kullandıklarını vurgulayan Pompeo, “Bu meseleyle çok yakından ilgileniyoruz. Size sıraladığım hedeflerin hayata geçmesi ihtimalini arttırdığını düşündüğüm bazı çalışmalar yapmaktayız” ifadesini kullandı.
Eylül ayının son haftasında çatışmaların yeniden alevlendiği Dağlık Karabağ’da Cumartesi günü Rusya’nın arabuluculuğuyla ateşkese varılmıştı ancak iki taraf da birbirini ateşkesi ihlal etmekle suçluyor.
Azerbaycan sınırları içinde yer alan ancak fiilen Ermeni idaresi altında bağımsızlık ilan etmiş olan dağlık yerleşim bölgesi, 30 bin kadar kişinin hayatını kaybettiği 1990'ların başından bu yana bu kadar ağır çatışmalara sahne olmadı. 1994’te büyük ölçüde Moskova'nın arabuluculuğunda kabul edilen ateşkesi, ABD ve Fransa da destekledi. Ancak sorun çözülmek yerine donduruldu. Yıllarca süren çatışmalar, zaman zaman alevlendi.
Ermenistan, Türkiye’yi Azerbaycan’ı “savaşı sürdürmeye teşvik etmekle” ve Azerbaycan’a destek için bölgeye paralı savaşçılar göndermekle suçluyor. Bu suçlamayı reddeden Ankara ise, ateşkesin kalıcı bir çözümü getiremeyeceği, meselenin kökten çözümü için Ermenistan’ın işgal ettiği topraklardan çekilmesi gerektiği mesajını veriyor.
Dün de Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Büyükelçi İbrahim Kalın ile ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Robert C. O’Brien telefonda görüşmüştü. Görüşmeyle ilgili Beyaz Saray henüz bir açıklama yapmazken, Cumhurbaşkanlığı açıklamasına göre görüşmede Kalın, “Azerbaycan ve Ermenistan arasında insani gerekçelerle ilan edilen ateşkesi desteklemekle birlikte kalıcı çözümün ancak Ermenistan’ın Yukarı Karabağ ve çevresinde işgal ettiği topraklardan çekilmesiyle sağlanabileceğini” vurguladı. Açıklamaya göre Kalın ayrıca, Ermenistan’ın sivil halkı hedef alan saldırılarının uluslararası hukuka aykırı ve kabul edilemez olduğunu ifade etti, Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünün sağlanması hususunda BMGK ve AGİT kararları çerçevesinde uluslararası toplumun somut adımlar atması gerektiğini kaydetti.
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan da Reuters’a verdiği röportajda, Türkiye’nin Kafkaslar’daki politikasını “yayılmacı” olarak nitelendirmiş, ateşkesin bozulmasından da Ankara’yı sorumlu tutmuştu. Paşinyan, “Türkiye’nin tutumu değişmediği sürece Azerbaycan’ın savaşı durdurmayacağına eminim” demişti.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de, Ermenistan’ı doğalgaz ve petrol boru hatlarına saldırmaya çalışmakla suçlayarak, olası bir saldırının yanıtının çok ağır olacağını belirtmişti.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da son yaptığı açıklamada, Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki gerginlik konusunda Türkiye’nin tavrını doğru bulmadıklarını söylemişti.
Lavrov, “Türkiye tarafından dile getirilen, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev’in de sık sık açıkladığı, Türkiye’nin mevcut durumdaki tavrını tasvip etmiyoruz. Soruna askeri çözümü hoşgören bir açıklamayı kabul edemeyeceğimiz, bir sır değil” demişti.
