Amerikan ilaç firması Pfizer, Cuma günü yaptığı açıklamada, geliştirdiği deneysel antiviral Covid-19 ilacının hasteneye yatış ve ölüm riskini yaklaşlık yüzde 90 oranında azalttığını bildirdi. Böylelikle Pfizer, ABD piyasasında Covid-19'la kullanımı kolay ilaçla mücadele yarışına giren firmalardan biri oldu.
ABD'de şu anda Covid-19 tedavisinde başvurulan tüm ilaçlar damar ya da enjeksiyon yoluyla uygulanıyor. Rakip ilaç firması Merck'ün geliştirdiği Covid-19 ilacı, hastalığa karşı güçlü yanıt verdiğini gösteren ilk verilerin ardından ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından kullanım onayı için değerlendiriliyor. İngiltere Perşembe günü Merck'ün Covid-19 ilacına onay veren ilk ülke oldu.
Pfizer, en kısa zamanda Gıda ve İlaç Dairesi FDA'ye ve uluslararası denetçilere Covid-19 ilacına ruhsat verilmesi için başvuruda bulunacağını bildirdi. Bağımsız uzmanlar, ilacın etkinliğine ilişkin bulguların güçlü olması nedeniyle Pfizer'a deneyleri durdurma tavsiyesinde bulundu. Pfizer başvurusunu yaptıktan sonra FDA, birkaç hafta ya da ay içinde ilacı ruhsatlandırma konusunda karar verebilir.
Dünya genelinde uzmanlar; hastaların evde alabileceği, hastalık belirtilerini hafifletecek, iyileşmeyi hızlandıracak ve hastanelerdeki yoğunluğu azaltmaya yarayacak bir Covid-19 ilacı geliştirmek için zamana karşı yarışıyor.
Pfizer'ın ön sonuçlarını Cuma günü açıkladığı araştırma kapsamında 775 yetişkin değerlendirildi. Araştırma kapsamında Pfizer'ın ilacıyla bir başka antiviral ilacı alanlarda, etkin ilaç maddesi içermeyen plasebo alanlara kıyasla bir ay sonra hastaneye yatış ya da ölüm riskinde yüzde 89 oranında azalma olduğu belirlendi. Deneklerin yüzde 1'inden azının ilacı aldıktan sonra hastaneye yatmak zorunda kaldığı, hiçbir hastanınsa hayatını kaybetmediği bildirildi. Plasebo alan gruptaysa hastaların yüzde 7'si hastanede tedavi altına alınırken yedi kişi hayatını kaybetti.
Yan etki oranı yüzde 20
Deneylere katılanların aşısız olduğu, bu hastalarda Covid-19'un hafif ve orta şiddette seyrettiği ve obezite, şeker ya da kalp hastalığı nedeniyle hastaneye yatış açısından yüksek risk grubunda olduklarının kabul edildiği kaydedildi. Covid-19 belirtilerinin ortaya çıkmasından 3 ila 5 gün sonra başlayan ilaç tedavisi beş gün sürdü.
İlacın yan etkilerine ilişkin sınırlı ayrıntı paylaşan Pfizer, yan etki görenlerin oranının her iki grupta da yüzde 20 civarında olduğunu kaydetti.
Deneyleri izleyen bağımsız tıp uzmanlarından oluşan grup, araştırmanın durdurulması tavsiyesinde bulundu. Bu durum, net olumlu ön verilerin kaydedildiği araştırmalar için standart bir uygulama. Veriler henüz bağımsız değerlendirme için yayınlanmadı.
ABD'li sağlık yetkilileri, Covid-19 enfeksiyonuna karşı en iyi korunma yolunun aşı yaptırmak olduğunu vurgulamaya devam ediyor. Ancak ABD'de ve dünya genelinde milyonlarca yetişkinin aşılanmadığı dikkate alındığında etkili ve kullanması kolay tedavi yöntemlerinin gelecekte patlak verebilecek enfeksiyon dalgalarına karşı mücadelede kritik önem taşıdığı kaydediliyor.
Merck ile Pfizer tarafından geliştirilen ilaçların farkı ne?
Gıda ve İlaç Dairesi FDA, bu ayın sonuna doğru Merck'ün geliştirdiği ve molnupiravir olarak bilinen Covid-19 ilacını değerlendirmek üzere kamuya açık bir toplantı düzenleyecek. Merck, Eylül ayında, geliştirdiği ilacın hastaneye yatış ve ölümü yüzde 50 oranında azalttığını bildirmişti. Uzmanlar, yapılan çalışmalardaki farklılıklar nedeniyle ön bulguların karşılaştırılmaması gerektiği uyarısında bulunuyor.
Merck'ün ilacı ruhsatlandırma sürecinde Pfizer'ın önünde olsa da Pfizer'ın ilacı, denetçilerin daha yakından tanıdığı, daha az risk içeren bir güvenlik profiline sahip olması nedeniyle avantajlı konumda. Hamile kadınlar, doğumsal kusur riski nedeniyle Merck'ün deneyleri kapsamına alınmazken Pfizer, böyle bir kısıtlamaya gitmedi. Merck'ün ilacı, Corona virüsünün genetik kodunu bozarak etki gösteriyor.
Pfizer'ın ilacıysa proteaz inhibitörü olarak bilinen ve yıllarca önce geliştirilen antiviral ilaç ailesinin bir parçası. Proteaz inhibitörleri, AIDS hastalığına yol açan HIV virüsünün ve hepatit C'nin tedavisinde çığır açmıştı. Bu ilaç ailesi, virüslerin insan bedeninde çoğalması için ihtiyaç duyduğu kilit bir enzimi devre dışı bırakıyor.
Pfizer'ın henüz isimlendirilmeyen ilacı üzerindeki çalışmalar, ilk kez 2003 yılında Uzakdoğu'daki SARS salgını sırasında başlamıştı. Firma, geçtiğimiz yıl, Covid-19 ve SARS virüsleri arasındaki benzerlik nedeniyle daha önce rafa kaldırılan bu ilaç üzerindeki çalışmaları yeniden başlattı.
ABD, daha önce remdesivir adlı bir antiviral ilaca ve bağışıklık sisteminin Corona virüsüyle mücadelesini pekiştirmek için geliştirilen üç antikor tedavisine onay vermişti. Ancak tüm bu tedaviler, hastanelerde ya da kliniklerde hastalara damar yoluyla ya da enjeksiyonla veriliyor.
