Son iki yıldır düşük seyreden petrol fiyatlarının son günlerde artışa geçtiği gözleniyor. Ham petrol arzıyla enerji talebi arasındaki denge, rüzgar ve güneş enerjisine rağbetin artması, petrol üreten ülkelerdeki çatışma ve karışıklıklar ve Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü OPEC üyelerinin petrol üretimini kısıtlamaya yönelik anlaşması, petrol fiyatlarındaki düşüşe yol açan başlıca etkenlerdi. Şimdiyse uzmanlara göre, fiyatlardaki artış bir süre daha devam edecek.
Tüketiciler son birkaç yıldır ham petrol arzının küresel enerji talebinden yüksek olması nedeniyle benzini daha ucuza satın alıyordu.
Arzdaki yükselişin bir nedeni, Amerika’da kaya petrolü çıkarma işleminin yaygınlaştırılmasıydı.
Amerikan Enerji Enformasyon Dairesi’nden Hannah Breul, petrol arzının azalmasıyla fiyatların yükselişe geçtiğini söylüyor: “Küresel ham petrol arzı, küresel tüketimin önüne geçmişti. Piyasada satılmamış petrol miktarı çok fazlaydı. Bu da fiyatların düşmesine neden oldu. Piyasalar, arz ve talep dengelenip tüketim artmaya başlayınca petrol üretiminin hızlandırılması yönünde sinyaller almaya başladı.”
Hannah Breul’a göre petrol fiyatlarındaki düşüş, kaya petrolü için gereken yatırımların önünü kesiyor. Yükselen fiyatların kaya petrolü sondajı ve maliyeti yüksek diğer işlemleri körükleyeceğini belirten Breul, petrole olan talebin uzun vadede artmasını bekliyor.
Öte yandan OPEC üyeleri ve Rusya gibi örgüte üye olmayan diğer ülkeler, petrol üretimini kısıtlamaya yönelik bir anlaşma üzerinde çalışıyor.
Rusya Enerji Bakanı Alexander Novak, “OPEC nihai kararını vermeden önce gerek OPEC üyesi olan gerek olmayan ülkeler için farklı seçenekler ve mekanizmalar üzerinde çalışıyoruz”şeklinde konuşuyor.
Ham petrol fiyatı, anlaşma haberleriyle birlikte varil başına 50 dolara çıktı. Birkaç yıl önce varili 100 dolar olan ham petrolün fiyatı 30 doların altına düşmüştü. OPEC üyeleri, üretimi kısıtlamaya yönelik anlaşmanın ayrıntılarını belirlemek üzere aysonunda toplanacak. Irak dahil bazı üyeler, kota kesintilerinden muaf tutulmak istiyor.
Alternatif enerji üreticileri de boş durmuyor. Uluslararası Enerji Dairesi 2015’te güneş enerjisi panellerinin satış ve montajında patlama yaşandığını bildiriyor. Buna göre 2015’te her gün yarım milyon güneş panelinin montajı yapıldı. Aynı yıl saatte iki rüzgar türbini inşa edildi.
Uluslararası Enerji Dairesi’ne göre rüzgardan elektrik enerjisi elde etmenin maliyeti 2010 yılından bu yana üçte bir oranında düştü. Güneş enerjisi kaynaklı elektrik üretiminin maliyetindeki düşüş ise daha da fazla.
