Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla bugün yayımlanan kararla Kapadokya bölgesinde peri bacalarının bazılarına, bunların içine oyulmuş kiliselere ve duvar resimlerine ev sahipliği yapan açık hava müzesini de barındıran Göreme’nin “milli park” statüsü kaldırıldı.
Yüzlerce yıllık birikimler sonucu oluşmuş doğa harikası niteliğindeki peri bacaları bölgesi Kapadokya’nın merkezindeki Göreme Açık Hava Müzesi alanında ve dışında mağara kiliseleri ve duvar resimleriyle ilk Hristiyan kültürünü günümüze taşıyor.
Ürgüp ve Avanos ilçeleriyle birlikte Kapadokya bölgesine dahil olan Göreme, UNESCO’nun Dünya Mirası Listesi’nde yer alıyor.
UNESCO’nun kararıyla ilgili detaylar, https://whc.unesco.org/en/list/357/ internet adresinden incelenebiliyor. Türkiye ise, tarihi ve doğal değeri itibariyle Göreme Vadisi’ni 30 Ekim 1986’dan bugüne kadar “milli park” statüsünde koruma altında tutuyordu. Ancak bugün milli park olmaması yönündeki karar Resmi Gazete’yle birlikte kamuoyu gündemine taşındı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan imzasıyla yayımlanan 1673 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararıyla Nevşehir ili sınırları içerisindeki Göreme Vadisi ve çevresini kapsayan milli park statüsü kaldırıldı. Dolayısıyla Göreme Milli Parkı artık söz konusu değil. Bu durum Türkiye’de Göreme’nin imara açılacağı endişesine yol açtı. Ancak AKP tarafından Göreme’nin “Kapadokya Alan Başkanlığı” statüsü altında korunmaya devam edeceği açıklaması yapıldı. Nevşehir Valiliği’ne bağlı şekilde tek yetkili olarak “Kapadokya Alan Başkanlığı” adı altında bölgeyi korumak üzere gerekli adımların atılacağı belirtildi.
CHP’li Sarıaslan: “Göreme için acilen dava açıyoruz”
CHP Nevşehir Milletvekili Faruk Sarıaslan, VOA Türkçe’ye yaptığı açıklamada, bugünkü Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı’nın kararını “rant” gerekçesiyle hayata geçirdiğini düşündüklerini ifade etti.
UNESCO’nun dünya mirası listesine almasının ardından Türkiye’nin 1986 yılında Göreme’yi milli park alanı ilan ettiğini kaydeden Sarıaslan, Cumhurbaşkanlığı’nın kararını “Burayı yapılaşmaya açmak için bir tuzak. CHP olarak biz bunu kesinlikle kabul etmiyoruz. Cumhurbaşkanlığı bir taşla iki kuş vurmak istiyor. Hem burayı yapılaşmaya açmak hem de Türkiye’nin işsizlik, ekonomi, Suriye gündemini değiştirmek amacında. Biz bu kararı halkımızla birlikte Göreme’de protesto edeceğiz” diye konuştu.
Cumhurbaşkanlığı kararının iptali için acilen dava açacaklarını da kaydeden Sarıaslan, hükümet cephesinden geçtiğimiz aylarda Kapadokya bölgesinde kaçak yapılaşmaya izin verilmeyeceği açıklaması yapılmasını ise samimi bulmadıklarını anlattı. Kapadokya bölgesinde küçük kaçak yapıları yıkma kararı alınmasının arkasında aslında bölgeyi daha fazla rant getirecek büyük projelere açma hedefi olduğunu söyleyen Sarıaslan, “yandaş şirketlere yol açmak isteniyor” görüşünü dile getirdi.
AKP’li Ceylan: “Kapadokya Alan Başkanlığı altında koruma sağlanacaktır”
AKP Ankara Milletvekili Nevzat Ceylan ise, Türkiye’de geçtiğimiz dönemde Gelibolu Yarımadası’nın statüsü milli parktan çıkartılarak çok başlılığı önleyecek yeni düzenleme olarak alan başkanlığı yapısı kurulduğunu ve şimdi bunun Göreme için de söz konusu olduğunu söyledi. Ceylan, “Geçtiğimiz iki ay önce burası da alan başkanlığı statüsüne kavuştu. Göreme alanı da Kapadokya Alan Başkanlığı statüsü altına alındı. Dolayısıyla koruma statüsünden yana hiçbir kayıp söz konusu değildir. Şimdi Vali başkanlığında tek merkezden, tek elden yetki karmaşasına yol açmadan koruma sağlanacaktır” dedi.
Ceylan, TBMM’de yaptığı açıklamada, milli park statüsüyle ilgili bilgi karışıklığı yaşandığını yoksa korumaktan vazgeçilmeyeceğini sözlerine ekledi.
“Kapadokya’daki işgali meşrulaştıracak”
Ancak TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Başkanı Tezcan Karakuş Candan, tam tersine Kapadokya’nın rant işgaline kurban verileceği görüşünü koruyor. Candan, VOA Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede, kararın ender doğal güzelliklere sahip olduğu için 1985 yılından bugüne UNESCO Dünya Miras Listesi’ndeki Göreme’nin yasa dışı işgalini ve talanını meşrulaştıracağını söyledi.
Nevşehir’in kendi görev alanları içinde olduğunu vurgulayan Candan, Kapadokya’nın inşaat rantı için işgallere maruz kaldığını belirterek, “Şimdi yasa dışı gerçekleşmiş işgali kaldıramayınca milli park statüsünü kaldırdılar. Yıllarca bölgede işgale izin ver, sonra işgali kaldırmayı başaramayınca, milli park statüsünü kaldır. Bu kadarına pes doğrusu, bakalım altından hangi oteller çıkacak. Bölgede turistlere yönelik işgal edilmiş alanlar var. Akla ilk olarak ‘İşgali kaldıramayınca milli park statüsünü mü kaldırıyorlar’ sorusu geliyor. Korkarız ki Kapadokya bölgesi katliama uğrayacaktır. Ayrıca TOKİ’nin Üç Güzeller, Uçhisar ve Cevizlibağ bölgelerinde proje geliştirmek için hazırlığı olduğuna dair duyumlarımız var” dedi.
Bu kararı TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi olarak yargıya taşıyacaklarını kaydeden Candan, “Devlet kendi çözemediği sorunu başka bir kanaldan milli park statüsünü kaldırarak çözmenin, Göreme’yi işgale teslim etmenin ve yeni yapılaşmanın önünü açıyor. Devletin gözünün önünde orası talan edildi, buna göz yumuldu. Defalarca suç duyurusu yaptık, dikkate alınmadı. UNESCO Kapadokya’nın Dünya Mirası Listesi’ndeki statüsünü askıya alabilir” ifadesini kullandı.
Candan, ayrıca Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile daire başkanlığı olarak Orman Genel Müdürlüğü’ne bağlanmasını da yorumladı. Candan, “Cumhurbaşkanlığı Sistemi ile birlikte öyle bir yeni dönem başladı ki aslında bütün doğal ve kültürel varlıklarımız tehdit altında. Dikkat ederseniz hepsi doğrudan Cumhurbaşkanlığı’nın tasarrufu altında. Yani Cumhurbaşkanlığı üç satırla Göreme Milli Parkı’nın statüsünü kaldırabiliyor. Gerekçeyi ve bilimsel altyapıyı göremiyoruz. Arkasından başka bir rant politikası çıkacaktır” diye konuştu.
