WASHINGTON —
İnsan ömrü uzadıkça yaşlılığın getirdiği hastalıklar da daha yaygın hale geliyor. 50 yaşından sonra ortaya çıkan ve beyni etkileyen Parkinson hastalığı vücudun normal fonksiyonunu etkileyen aşırı titremeye yol açıyor. Günümüzde geliştirilen ilaçlarla Parkinson tam olarak tedavi edilemiyor. Ama uzmanlar yakında Parkinson’a çare bulunacağını umuyor.
Sarah Taylor, sağlığıyla ilgili bir sorun olduğunu anlasa da Parkinson teşhisini aklına hiç getirmemiş: ”Çok şaşırmıştım. Ama sorunumun ne olduğunu anlamak beni rahatlatmıştı.”
Taylor, beş yıl önce tedavi için Washington’da bir hastaneye yattığında güçlükle yürüyordu.
Taylor, ”Buraya ilk geldiğimde durumum çok kötüydü. Ayağa kalkamıyor, sandalyede doğrulamıyordum,” şeklinde konuşuyor.
Son zamanlarda ise kendini daha iyi hissediyor. Taylor, gösterdiği gelişmeyi Doktor Mark Lin’in günlük egzersiz ve ilaçları zamanında alma tavsiyelerine uymaya bağlıyor.
Parkinson hastalığı, beynin kas kontrolünü sağlayan dopamin adlı maddeyi üreten hücrelerin ölmesiyle ortaya çıkıyor. Uzmanlar, bazı Parkinson vakalarında genetiğin rol oynayabileceği görüşünde. Birleşmiş Milletler’in araştırmasına göre her gün kullandığımız kimyasallar Parkinson’a neden olabiliyor. Kimilerine göre de zehirli tarım ilaçları hastalığa yol açıyor.
Parkinson’u kontrol altına almanın en iyi yolu teşhis sonrasında hemen tedaviye başlamak. Teşhis, genellikle titreme ve yürüme zorlukları başlayınca konuluyor. Ancak Doktor Hubert Fernandez’e göre bu aşama çok geç: ”Titremeler başladığında beyinde ciddi ölçüde bozulma meydana gelmiş oluyor. İşin ideali, sadece Parkinson için kullanılacak bir test olması. Bu testin henüz titreme aşamasına gelmeden pozitif sonuç vermesi, erken teşhiste çok etkili olur.”
Şu anda Parkinson için Doktor Fernandez’in sözünü ettiği gibi bir test yok. Ancak Northwestern Üniversitesi’nden uzmanlar hastalığı yavaşlatmaya çok yakın.
Fizyolog Jim Surmeier, ”Beyinde Parkinson’dan en çabuk etkilenecek hücrelere baktık. Bu hücreler, içlerine aşırı miktarda kalsiyum alıyordu,” şeklinde konuşuyor.
Dopamin üreten hücreleri öldüren kalsiyum, Parkinson belirtilerini tetikliyor. Northwestern Üniversitesi’nden uzmanlarsa beyin hücrelerinin kalsiyum alımını kısıtlayan bir ilaç geliştirdi. İlacın yan etkisi yok. Bir başka klinik deney daha var.
Northwestern Üniversitesi'den Doktor Tanya Simuni, ”Bu araştırmada yanıtını bulmamız gereken asıl soru, ilacın Parkinson’un ilerleyişini yavaşlatıp yavaşlatmadığı,” şeklinde konuşuyor.
Titremeyi ve yürüme zorluklarını kontrol altına alan mevcut ilaçlar 5 ila 10 yıl işe yarıyor. Uzmanlar, bu süreci iki ya da üç kat uzatabilecek bir tedavi yöntemi geliştirebilirse Sarah Taylor gibi Parkinson’la yaşayan 10 milyon kişinin hayatını kolaylaştırmayı başarabilir.
Sarah Taylor, sağlığıyla ilgili bir sorun olduğunu anlasa da Parkinson teşhisini aklına hiç getirmemiş: ”Çok şaşırmıştım. Ama sorunumun ne olduğunu anlamak beni rahatlatmıştı.”
Taylor, beş yıl önce tedavi için Washington’da bir hastaneye yattığında güçlükle yürüyordu.
Taylor, ”Buraya ilk geldiğimde durumum çok kötüydü. Ayağa kalkamıyor, sandalyede doğrulamıyordum,” şeklinde konuşuyor.
Son zamanlarda ise kendini daha iyi hissediyor. Taylor, gösterdiği gelişmeyi Doktor Mark Lin’in günlük egzersiz ve ilaçları zamanında alma tavsiyelerine uymaya bağlıyor.
Parkinson hastalığı, beynin kas kontrolünü sağlayan dopamin adlı maddeyi üreten hücrelerin ölmesiyle ortaya çıkıyor. Uzmanlar, bazı Parkinson vakalarında genetiğin rol oynayabileceği görüşünde. Birleşmiş Milletler’in araştırmasına göre her gün kullandığımız kimyasallar Parkinson’a neden olabiliyor. Kimilerine göre de zehirli tarım ilaçları hastalığa yol açıyor.
Parkinson’u kontrol altına almanın en iyi yolu teşhis sonrasında hemen tedaviye başlamak. Teşhis, genellikle titreme ve yürüme zorlukları başlayınca konuluyor. Ancak Doktor Hubert Fernandez’e göre bu aşama çok geç: ”Titremeler başladığında beyinde ciddi ölçüde bozulma meydana gelmiş oluyor. İşin ideali, sadece Parkinson için kullanılacak bir test olması. Bu testin henüz titreme aşamasına gelmeden pozitif sonuç vermesi, erken teşhiste çok etkili olur.”
Şu anda Parkinson için Doktor Fernandez’in sözünü ettiği gibi bir test yok. Ancak Northwestern Üniversitesi’nden uzmanlar hastalığı yavaşlatmaya çok yakın.
Fizyolog Jim Surmeier, ”Beyinde Parkinson’dan en çabuk etkilenecek hücrelere baktık. Bu hücreler, içlerine aşırı miktarda kalsiyum alıyordu,” şeklinde konuşuyor.
Dopamin üreten hücreleri öldüren kalsiyum, Parkinson belirtilerini tetikliyor. Northwestern Üniversitesi’nden uzmanlarsa beyin hücrelerinin kalsiyum alımını kısıtlayan bir ilaç geliştirdi. İlacın yan etkisi yok. Bir başka klinik deney daha var.
Northwestern Üniversitesi'den Doktor Tanya Simuni, ”Bu araştırmada yanıtını bulmamız gereken asıl soru, ilacın Parkinson’un ilerleyişini yavaşlatıp yavaşlatmadığı,” şeklinde konuşuyor.
Titremeyi ve yürüme zorluklarını kontrol altına alan mevcut ilaçlar 5 ila 10 yıl işe yarıyor. Uzmanlar, bu süreci iki ya da üç kat uzatabilecek bir tedavi yöntemi geliştirebilirse Sarah Taylor gibi Parkinson’la yaşayan 10 milyon kişinin hayatını kolaylaştırmayı başarabilir.
