Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin yaptığı referandumdan sonra, Türkiye’nin Habur Sınır Kapısını kapatması gündemde. Türkiye, Habur’un batısında yeni bir sınır kapısı açarak, Musul ve Bağdat’a ulaşmayı planlıyor. Peki, bu plan ne kadar gerçekçi?
Türkiye’nin, referandum sonrası IKBY’ne karşı atacağı adımlar arasında ilk olarak ticari tedbirler öne çıktı. Ticari tedbirler kapsamında Habur’un kapatılması gündeme geldi. Türkiye’nin Irak’a açılan tek sınır kapısı olan Habur’un Kürt Bölgesine açılması nedeniyle, hükümet alternatif kapıları gündeme getirdi. İlk olarak Suriye-Irak-Türkiye sınırlarının buluştuğu, Habur’un yaklaşık 10 km batısındaki Ovaköy'den bir kapı açılması planlandı. Plana göre Irak merkezi hükümetinin kontrolünde olacak bu kapıdan Irak’a yapılan ihracat Telafer ve Musul'a ulaşacak. Bu yolla, Kürt yönetimi bypass edilerek, kazanç kapısı kapatılacak. Ancak yeni kapının açılmasının planlandığı Ovaköy'den Musul'un kuzeyine kadar olan yaklaşık 50 kilometrelik alan Kürt güvenlik güçlerinin kontrolünde. Irak 1991 yılından beri Türkiye sınırının hiçbir yerini kontrol etmiyor. Bu durumda Türkiye’nin Kürt güçlerini nasıl by pass edeceği bilinmiyor. Peki, bu plan ne kadar gerçekçi?
Şırnak Genç İşadamları Derneği Başkanı Nihat Bilişik’e göre kapının açılması iş dünyası için faydalı. Bilişik, “Habur’a alternatif bir kapını açılması iş dünyası için olumludur. Elbette ki yeni kapılar olsun isteriz. Ancak Habur da Türkiye’nin can damarıdır. Kuzey Irak bölgesini by pas edebilir mi ancak kapı açıldıktan sonra görebiliriz” dedi.
Türkiye-Irak Sanayici ve İşadamları Derneği’nin (TİSİAD) Başkanı Nevaf Kılıç ise Ovaköy yerine daha önce gündeme alınan diğer 5 kapının açılması gerektiğini savunuyor. Kılıç, Ovaköy’de açılacak kapı ile Kürt yönetiminin by pass edilemeyeceğini belirterek, “Kapıların artmasını istiyoruz. Ama Ovaköy de Kürt bölgesel yönetimine çıkıyor. IKBY by pass edip direk Musul ve Bağdat’a güzergah açmak mümkün değil. Ovaköy’ün karşısı da IKBY’ye ait. Habur dünyada en fazla işlem yapılan kapı. Yıllık işlem olarak en fazla işlem yapılan kapı, yıllık 700 bin sefer sayımız var. Yeni kapılar açılırsa Habur’un işi de rahatlar. Fakat Ovaköy Habur’a alternatif değil. Daha önce gündemde olan beş kapı var. Her beşinin de açılmasını istiyoruz. Suriye ile aramızda çok kapı var. Irak’a da kapıların açılmasını istiyoruz. Şu anki koşullarda Habur’a alternatif değil. İş dünyası olarak önümüzdeki süreçte en büyük ticari partnerimizin Irak olacağını umuyoruz” diye konuştu.
Şırnak’ın Uludere ilçesine bağlı Ortasu Köyünde sınır kaçakçılığı yapan köylülerin, PKK’lı sanılarak uçaklar tarafından bombalanmasını ardından, kaçakçılığın önlenmesi için, sınırda yeni kapılar açılması gündeme geldi. Kaçakçılık yerine sınır ticaretinin geliştirilmesi amacıyla, Aktepe, Ovaköy, Gülyazı, Üzümlü ve Derecik’te yeni kapıların açılmasına karar verilmişti. Dönemin hükümeti Irak Kürt Bölgesel Yönetimiyle de kapılar konusunda anlaşmıştı. Ancak kapıların açılması için şimdiye kadar hiçbir adım atılmadı.
