New York Times gazetesinde Pazartesi günü yayımlanan kapsamlı haberde, 2009 yılında İstanbul’dan 128 yolcusuyla kalktıktan sonra Amestardam’ın Schipol Havaalanı’na inerken kaza yapan Türk Hava Yolları uçağının, o dönemde Hollandalı yetkililerin raporunda iddia edildiği gibi yalnızca pilot hatası nedeniyle düşmediği belirtildi.
New York Times gazetesine göre, 11 yıl önceki kazayla, geçen yıl iki kez düşen ve 346 kişinin ölümüyle sonuçlanan Boeing 737 Max kazaları arasında benzerlikler var. Boeing bu kazalardan sonra Max’ların üretimini durdurarak uçuşlarını yasaklamıştı.
“Pilot hatası denilmişti”
Gazetede yayımlanan ve bugüne dek kamuoyuyla paylaşılmayan bulgulara göre, tüm kazalarda Boeing firmasının riskli tasarım tercihleri, hatalı güvenlik değerlendirmelerinin de payı olduğu iddia ediliyor. 2009’daki THY uçağı ve Max uçaklarının kazalarına da pilot hatalarının neden olduğu varsayılmıştı.
Hollanda tarafından kazayı incelemekle görevlendirilen Doktor Sidney Dekker, ölümcül kazalara, tek bir sensörün çalışmamasının neden olduğunu, ancak üretici Boeing firmasının pilotları bu soruna nasıl müdahale etmeleri gerektiğiyle ilgili bilgilendirme yapmadığını savundu. 2009’daki kazanın son derece uyarıcı nitelikte olduğu, ancak ciddiye alınmadığı da kaydedildi.
“ABD’lilerin itirazı üzerine eleştirilere nihai raporda yer verilmedi'
Hollanda makamlarının kamuoyuna açıklanmayan nihai raporunun detaylarına yer veren haberde, 2009’daki kazada Hollandalı yetkililer, ABD’lilerin itirazı üzerine Boeing’e eleştirilere ya yer vermedi ya da eleştirileri hafife aldı. New York Times, ABD’li Boeing şirketini, gündemi teknik sorunlara yol açan tasarım hataları ve diğer kusurlardan uzaklaştırmak için güvenilir olmayan açıklamalar yapmakla da suçladı.
Amsterdam kazası sonrası pilotlara hatalı sensöre nasıl müdahale etmeleri gerektiği yönünde kullanım kılavuzuna gerekli bilgiler eklendiğine dikkat çeken New York Times, uçaklara da bir değil iki yükseklik sensörünü birden devreye sokacak yazılım güncellemesinin yapıldığını yazdı.
THY kazadan sonra Boeing’in üretim hatasını gündeme getirmişti
25 Şubat 2009’da İstanbul – Amsterdam seferini yapan Boeing 737 tipi yolcu uçağı piste 500 metre kala havaalanı yakınlarındaki bir tarlaya gövde üstü iniş yaparak üç parçaya ayrılmıştı. Kazada 3 pilot, bir kabin görevlisi ve 6 yolcu olmak üzere toplan 9 kişi hayatını kaybetmiş, 83 kişi yaralanmıştı.
Kazadan yaklaşık bir yıl sonra Hollanda havacılık güvenlik-teftiş kurulu uzmanları, kazada altimetre arızası, hava kontrol kulesinin gerekli bilgiyi pilot kabinine aktaramayışı ve pilotların da buna uygun cevabı veremeyişinin kazaya yol açtığını bildirdi.
Bu rapora itiraz eden Türk Hava Yolları “B737-800 uçaklarında yanlış bilgi veren radyo altimetre (irtifa ölçer) problemini kazadan uzun süre önce fark ederek Boeing’e bildirdiklerini ancak ne üretici firmanın ne de uçağa sertifikasyon sağlayan ABD Sivil Havacılık Dairesi’nin bu hatalı tasarım sorununa önem verdiği” belirtilmişti.
