İnternet, siyasetten alışverişe kadar her alanda hayatımıza girmiş durumda. İnternette alışveriş giderek daha yaygın hale geliyor. Yaptıkları alışverişten memnun kalmayan tüketiciler de yine internetten yararlanarak şikayetlerini çok sayıda kişiye ulaştırabiliyor.
Öfkeli tüketiciler de mağazaların raflarında yer alan ürünlerden şikayetçi olduklarında bir takım değişiklikler yapılması için her yola başvuruyor. Birkaç ay önce perakende zinciri J.C. Penney, üzerinde ‘Ev ödevi yapmak için fazlasıyla güzelim, ödevlerimi ağabeyime yaptırıyorum’ yazan t-shirtlerin tüketicilerden büyük tepki görmesi üzerine ürünü piyasadan çekti. Başka perakendeciler de tüketicilerin baskısını hissediyor.
Üzerinde ‘ödev yapmak için fazlasıyla güzelim’ yazan t-shirt’ün fotoğrafını Facebook’ta görünce çok öfkelenen New Yorklu Lauren Todd, sosyal eylem sitesi Change.org’da dilekçe kampanyası başlattı.
CBS Televizyonu Todd’la söyleşi yaptı. Todd harekete geçmesinin nedenini şöyle açıkladı:
“T-shirt’ün fotoğrafının Facebook’ta dolaşması zaten bir felaketti ama bu t-shirt’ün mağazalarda satılması daha da felaketti. Birşey yapmam gerekiyordu.”
Todd, Change.org’da, tüketicileri, t-shirtleri raflarından kaldırıncaya kadar J.C. Penney mağazalarını boykot etmeye çağırdı.
Change.org’dan kadın hakları sorumlusu Knox’un Twitter’da binlerce takipçisi var. Bu kişiler de t-shirt hakkında twit atmaya ve Todd’un dijital dilekçesini imzalamaya başladı. Knox bu konuda şöyle konuştu:
“Lauren’ın Change.org’da dilekçe kampanyasını başlatmasıyla J.C. Penney’nin t-shirtleri piyasadan çekmesi arasında 10 saat var. Bu sürede 2 bin imza toplandı, dakikada 400’den fazla twit yazıldı.”
Knox, her yeni imzanın elektronik posta olarak J.C. Penney mağazasının halkla ilişkiler bölümüne ve şirketin CEO’suna gönderildiğini söylüyor.
J.C. Penney imza kampanyası ve çocuk kıfayetlerinin nasıl tasarlandığı konusunda açıklama yapmadı.
Büyük perakendeciler için çalışan tasarımcı John Noone, kızlar için çoğu kez ‘güzel’ ‘prenses’ gibi kelimelerin geçtiği sözler kullandığını söylüyor:
“Bu sözleri kullanmak kolay. Kültürümüzün bir parçası olduğu için satışı da çok kolay. Üzerinde ‘güzel prensesim’ yazan bir t-shirt’ü satmak, ‘başarılı öğrenci’ yazanı satmaktan daha kolay.”
Noone, günümüz tasarımcılarının ünlülerin twitleri ya da televizyon showlarından da ilham aldıklarını söylüyor:
“Tasarımcıların, perakendecilerin ve tüketicilerin hoşuna giderse ürün mağaza raflarında yerini alıyor.”
Tüketiciler, malı beğenmediği zaman, ürünü almamak ya da söylenmekten daha fazlasını yapıyor. J.C. Penney, ‘ödev yapmak için fazlasıyla güzelim’ t-shirtlerini piyasadan çektikten kısa süre sonra bir başka perakendeci, Forever 21 da kızlar için tasarlanan ‘Cebir’e Alerjim Var’ t-shirtlerine büyük tepkiyle karşılaştı. Şirket ürünü piyasadan çekti.
Bazı tüketicilerse hiç aldırmıyor. New York Moda Teknoloji Enstitüsü’nden Profesör Robin Sackin, çocukların t-shirt sloganlarından değil anne babalarından etkilendiğini, tüketicilerin bunları ciddiye almaması gerektiğini söylüyor:
“Çocuğum ‘anne ben bu t-shirt’ü istiyorum’ derse ‘tamam alalım ama güzel olman umurumda değil, ödevler yapılacak’ derim.”
Her dilekçe kampanyasıysa başarılı olmuyor. Target mağazaları çalışanlarının Şükran Günü mağazaların kapalı kalması için Change.org’da başlattığı kampanyada 200 bin imza toplanmasına rağmen şirket yönetimi tutumunu değiştirmedi. Change.org’un CEO’su Ben Rattray, J.C. Penney vakasında tüketicilerin omuz omuza vererek fark yarattığını söylüyor:
“Şirketler özellikle anneler protestoya başlayınca durumu ciddiye alıyor. Kadınlar ve özellikle de anneler ailelerindeki harcamaların kontrolunu ellerinde tutuyor.”
J.C. Penney dilekçesini imzalayan, haberi kendi bloğunda, Facebook ve Twitter’da yayan annelerden Michele Yulo, giyim markalarının kız çocukları için tasarladığı kıyafetlerden yıllardır şikayetçi olduğunu, bazı ürünlerin kızların özgüvenini zedeleyebileceğini söylüyor:
“Mesajların beyninize kazınması için çok berbat olması gerekmiyor. Mesajlar bilinçaltında damla damla birikiyor.”
Kızlar için “Prensesten Uzak Bölge” adlı kendi giyim markasını kuran, ürünlerinde alışılmışın dışında renk ve desenler kullanan Michele Yulo büyük perakendecilerin üzerinde baskı kurmaya devam ediyor. Yulo, çocuk giyim markası Gymboree’ye üzerinde ‘Babası Gibi Akıllı” ve “Annesi Gibi Güzel” yazan bebek t-shirtleri nedeniyle şikayette bulundu.
Gymboree birkaç gün sonra ürünleri piyasadan kaldırdı.
İnternetin yaşamımıza böylesine girdiği ve tüketici ürünleriyle ilgili şikayetlerin kolayca ve kısa sürede birçok kişiye e-mailler, twitlerle ulaştırıldığı günümüzde kimsenin memnun olmadığı bir konuda sessiz kalmayacağı bir gerçek.