New York kent yetkilileri aplikasyon bazlı ulaşım sektörünün devi Uber ve Lyft’e kısıtlama getirmek üzere bir yasa tasarısı üzerinde çalışıyor. Şu ana kadar bu sektörde şoför ve araç sayısının kontrol edilmemesi yüzünden iş kaybeden özellikle taksi şoförü sayısının artması üzerine harekete geçen yetkililer New York Belediye Meclisi’ne bir tasarı sunmayı planlıyor.
Dünyanın birçok ülkesinde taksicilerin Uber ve Lyft’e karşı durma savaşı devam ededursun, ABD’nin San Francisco şehrinde 2006’da başlayan operasyonlarını bugün neredeyse ABD’nin her kentinde sürdüren Uber en büyük direnişi sarı taksileriyle ünlü New York’ta yaşıyor. Rekabet yüzünden işlerini değiştiren, taksilerini satan ve hatta şehirden taşınanlar dışında, son birkaç ayda dört taksi şoförünün bu rekabet yüzünden intihar etmeleri sorunun boyutlarının büyüdüğünü gösteriyor.
New York Belediye Meclisi sözcüsü Corey Johnson ve Belediye Başkanı Bill de Blasio’nun desteklediği tasarı eğer meclisten geçerse New York, ABD’de Uber şoför ve araç sayısına sınır getiren ilk kent olacak. De Blasio 2015 yılında da Uber’e kısıtlama getirmeye çalışmış ama tasarıyı kabul ettirememişti. Johnson’un New York Times gazetesine verdiği bilgiye göre tasarı en geç 8 Ağustos’ta oylamaya sunulacak.
Tasarının bünyesinde birçok madde bulunuyor, bunlardan birisi önümüzdeki 12 ay boyunca TLC adı verilen ticari araç kullanma izinlerini dondurmak. Diğer bir tasarı ise aplikasyon bazlı araçlara yeni bir kategori açılması ve bu kategoride ruhsatlandırılmaları.
Şoför sayısının sınırlandırılması özellikle geçtiğimiz birkaç ayda New York’ta taksi ve limuzin şoförlerinin işlerinin bozulması yüzünden intihar etmelerinin ardından ortaya atılan bir fikir. Ocak ayında Manhattan’ın kuzeyindeki evinin 5’inci katından kendini atan Danilo Corporan Castillo ve onun gibi intihar eden başka bir şoförün ardından, Şubat ayında 60 yaşındaki bir başka limuzin şoförü Belediye Sarayı önünde Uber’i suçlayan bir konuşmanın ardından kendisini öldürmüş, bu intiharın üzerinden daha 2 hafta geçmeden de Romanyalı bir göçmenin Queens semtindeki evinin garajında kendisini asması bir çok taksiciyi sokaklara dökmüştü.
İstanbul’daki taksi plakalarında olduğu gibi, New York kentinde 1937’de taksileri denetlemek amacıyla başlatılan madalyon sistemi madalyonların sayısının kısıtlanması yüzünden 2011’de Uber’in piyasaya girmesine kadar oldukça değerli bir yatırım olarak görülüyordu.
Madalyonların değeri 2014 yılında bir milyon dolara yükselirken, 2016 itibarıyla bu rakamın 175 bin dolara kadar düştüğü belirtiliyor. Birçok şoför bu madalyonları taksi duraklarından 12 saatlik vardiya için 100 dolara kiralayabiliyor. Bugün New York’ta 13 bin madalyonlu taksi yaklaşık 40 bin şoför arasında kullanımda. Bununla birlikte resmi olmayan bilgilere göre New York’ta Uber için çalışan şoför sayısı 70 bini aşmış durumda, bazı kaynaklara göre günde 100 bin araç aplikasyon bazlı şirketler için çalışıyor. Bu da sadece taksicileri değil, Uber şoförlerinin de yeterli para kazanmasını engelliyor.
Uber yetkilileri ise New York Belediye Meclisi’nin açıklamalarının müşterilerine bir mesaj yollayarak bu durumu protesto etmelerini istedi. “New York Belediye Meclisi’nin kararı Uber kullanıcılarına zam olarak yansıyacak” şeklindeki mesajı gönderen şirket, kullanıcılardan Twitter yoluyla bu kararı protesto etmelerini de istedi. Uber’e göre eğer kabul edilirse yeni uygulama en çok New York kenti dışında yaşayan ve sarı taksilerin bulunmadığı bölgelerde çalışan şoförleri ve kullanıcıları etkileyecek.
