Amerikan basını, Rusya soruşturmasını tamamlayarak Adalet Bakanlığı’ndaki özel yetkili savcılık görevinden istifa eden Robert Mueller’ın dün basının ve kamuoyunun önünde soruşturma raporuna ilişkin olarak yaptığı ilk açıklamanın ayrıntılarına geniş yer ayırıyor.
New York Times, Mueller’ın Başkan Trump’a herhangi bir suçlama yöneltmediğini, ancak Trump’ı aklamayı da reddettiğini yazıyor. Peter Baker imzalı haberde Mueller’ın elinde olsa Trump’a suçlama yönelteceği, ancak Adalet Bakanlığı’nın görev başındaki bir başkanın suçlanamayacağı şeklindeki kuralları gereği bunu yapamadığını ima ettiği yazılı. Gazetenin yorumuna göre Mueller, Trump’la ilgili kararı Kongre’ye bırakmışa benziyor. Bu durumda Mueller’ın dün yaptığı açıklamalar, Demokratlar arasında Trump hakkında görevden azil süreci başlatıp başlatmama konusunda yaşanan ikilemi daha da derinleştiriyor. Bugünkü başyazısını Mueller’ın dünkü açıklamalarına ayıran gazete, özel yetkili savcının özetle Trump’ı aklamaktan kaçındığını, ancak Kongre’de kamuoyu önünde Rusya soruşturmasına ilişkin ifade vermeye de sıcak bakmadığı sonucunun çıktığını kaydediyor. “Başkan’ın bir suç işlemediği sonucuna varmış olsaydık bunu söylerdik” şeklindeki sözlerinin kilit önem taşıdığını belirten gazete, Mueller’ın, Trump’ın suç işlemiş olma ihtimalinin yüksek olduğu imasında bulunduğu yorumu yapıyor. Gazetenin Mueller’ın açıklamalarından çıkardığı bir başka sonuç ise özel yetkili savcılık makamına Başkan’ı suçlama yetkisi verilmediği için suçlama yapılmadığı, bu görevin Kongre’ye ait olduğu şeklinde.
Washington Post ise Robert Mueller’ın uzun zamandır sürdürdüğü sessizliğini bozduğunu, Trump’la ilgili azil sürecini başlatıp başlatmama konusunda topu Kongre’ye attığını yazıyor. Gazete, hazırladığı rapor dışında söyleyecek sözü olmadığını belirten Mueller’ın açıklaması sırasında özenle seçtiği sözlerin Başkan Trump ve Adalet Bakanı William Barr’ın raporun sonuçlarını çarpıttığını vurgular nitelikte olduğunu kaydediyor. Rusya’nın sistematik şekilde seçimlere müdahale ettiğini söyleyen Mueller, Rusya’ya yönelik bu suçlamanın her Amerikan vatandaşının dikkatini çekmesi gerektiğini vurguluyor. Ancak gazetenin başyazısına göre şimdiye kadar ne Trump ve de Trump Yönetimi, seçimlere benzer müdahalelerin yapılmaması için yeterli önlemlerin alınacağı şeklinde bir açıklama yaptı. Öte yandan gazete, Mueller’ın, Trump’ı adaleti engellemekle suçlayamamasının nedeninin Adalet Bakanlığı uygulamalarından kaynaklandığını söylemekte geç kaldığı yorumunda bulunuyor ve şöyle diyor: “Mueller, bu açıklamayı haftalar önce yapmış olsaydı Trump Yönetimi’nin kamuoyunu manipüle etme girişimini ve çıkan karmaşayı engelleyebilirdi. Adalet Bakanı William Barr, Mueller’ın kendisine özel bir görüşmede, Trump’ı suçlamamasının nedeninin görev başındaki başkanların suçlanamayacağı şeklindeki kural olmadığını söylediğini iddia etmişti. Oysa Mueller’ın dünkü açıklaması, Barr’ınkiyle çelişiyor. Kongre’nin Barr’la olan konuşmaları da dahil soruşturmayla ilgili olarak Mueller’ın ifadesini almak isteyeceğine şüphe yok. Mueller, William Barr’la kamuoyu önünde kavgaya tutuşmak istemiyor olabilir, ancak Kongre önüne çıkmaya direnmemelidir.”
Washington Post bugün ayrıca Amerika’da son zamanlarda hemen her gün oluşan hortumların rekor soğuk ve sıcak havayla rekor düzeyde sel felaketlerinin yaşandığı iklim olaylarının bir parçası olduğunu yazıyor. Gazete, uzmanların uzun zamandır insan faaliyetlerinden kaynaklanan iklim değişikliğinin aşırı hava olaylarının daha sık yaşanmasına yol açacağı uyarısı yapıyordu. Ancak habere göre hortum felaketleri, iklim değişikliğinin etkileriyle ilgili tabloya oturmuyordu. Şiddetli hava olaylarının atmosferdeki yüksek irtifalı güçlü jet rüzgarlarından kaynaklandığını hatırlatan gazete, Mayıs ayında her gün hortum oluşmasının bir anormallik olduğunun altını çiziyor. Öte yandan Mississippi Nehri’nde suyun tarihin ikinci en yüksek seviyesine erişmesi, California’daki aşırı soğuk ve yağışlı hava nedeniyle kayak merkezlerine Ağustos ayına kadar açık kalacak kadar çok kar yağması da jet rüzgarlarında son zamanlarda kaydedilen düzensizlikten kaynaklanıyor olabilir. Normalde batıdan doğuya düzenli bir akış içinde olan jet rüzgarlarının şimdi iniş çıkışlar yaptığı gözleniyor. Uzmanlar, bunun sonucu olarak Amerika’nın güneyindeki aşırı sıcak, batısındaysa aşırı soğuk havanın hortumların oluşumu için ideal şartları sağladığını kaydediyor.
Wall Street Journal ise İsrail Başbakanı’nın koalisyon hükümeti kurmayı başaramaması üzerine parlamentonun yeniden seçime gitme çağrısı yapmasının Benjamin Netanyahu’nun siyasi geleceği açısından belirsizlik anlamına geldiğini yazıyor. Habere göre 1948 yılında kurulan İsrail’de ilk kez bir parlamento seçimi sonrasında hükümet kurulamadı. Seçimlerin yenilenecek olmasını eleştiren Netanyahu, halkın sözünü söylediğini, hiçbir ihtiyaç olmayan bu seçimlerin israf anlamına geldiğini kaydetti. Eylül ayında yapılacak seçimleri kazansa bile koalisyondaki laik ve dini kesimler arasında köprü kurmayı başaramamış olması, Netanyahu açısından siyasi bir olumsuzluk olarak algılanıyor. Öte yandan seçimlerin yenilenmesi, Trump Yönetimi’nin bu yaz İsrail-Filistin barışı için yol haritası hazırlama çabalarını da sekteye uğratabilir. Dün İsrail’e giden Başkan Trump’ın damadı ve danışmanı Jared Kushner’ın bugün Netanyahu’yla görüşmesi planlanıyor. Barışa uzanan yol haritasının ilk aşaması olan ekonomik planın beklendiği gibi Haziran sonunda Bahreyn’de yapılacak konferansta açıklanacağı sözleniyor. Ancak planın siyasi aşamalarının gecikeceğine kesin gözüyle bakılıyor.