Bir işletmenin mal veya hizmetini diğerlerinden ayıran en önemli işareti marka. Silikon Vadisi’nde dünya çapındaki firmalarla çalışan Türk avukat Aylin Demirci, marka belirlenirken, hukuk kurallarına uymanın markayı güvence altına almak için ilk adım olduğunu söyledi
Markanızı doğru seçtiniz mi? Tescil ettirdiniz mi? Markanız güvence altında mı? İşte bu sorular her yeni marka için sorulmalı ve yanıtı net bir şekilde verilmeli.
Yasal sınırlar içinde kalmak, kanunları çiğnememek ve yatırım yaptığınız markayı kaybetmemek için adım atmadan önce dikkat edilmesi gereken bir çok nokta var.
Birbiri ardına başlatılan girişimlere, her gün bir yenisi açılan teknoloji şirketlerine ve markalar dünyasına eklenen yeni isimlere evsahipliği yapan Silikon Vadisi’nde dünya çapındaki firmalarla çalışan Avukat Aylin Demirci, söz konusu gelişmelerin, hukuksal işlemleri ve uyulması gereken yasal süreçleri de beraberinde getirdiğini söylüyor.
Silikon Vadisi’nde Türk ve yabancı birçok dev firmanın hukuk danışmanlığını yapan Avukat Aylin Demirci, daha çok teknoloji şirketleri, girişimciler ve yatırımcılarla çalışıyor:
”Yeni şirketlerin kuruluş aşamasından gelişimine, yurtdışına açılıp büyümesine kadar her türlü aşamada karşılaştıkları zorluklara ya da karşılaşacakları zorluklarla mücadele etmeleri konusunda yardımcı oluyorum. Risk yönetimi ve risk değerlendirmesi konusunda yardımcı oluyorum. Markalar risk yönetimi konusunda çok önemli. Amerika’nın en büyük alanlarından biri pazarlama. Onun en büyük özelliklerinden biri de şirketin ismi, şirketin itibarı ve ürünün ismi, bunun koruması açısından da çok para harcanıyor. Milyarlarca, yüz milyarca dolarlık bir endüstri bu. Dolayısıyla o harcanan paralarla o markanın tanınması, zarar görmemesi için her şeyi yapıyorlar, o yüzden çok güçlü ve önemli bir alan. Teknolojinin gelişmesiyle sürekli yeni problemler ortaya çıkıyor. Eskiden sadece paketin üstünde bir isimdi marka” diyen Demirci’ye göre, yıllar öncesinden gelen köklü kanun maddeleri kimi zaman günümüz teknolojisinin hızına ayak uyduramıyor. Hayatımıza giren yeni terimler ve yeni uygulamalar nedeniyle bugün hukukun, teknolojiye adapte edilmeye çalışıldığını dile getiren Demirci, “Türkiye’den güzel bir akım var, şirketler de buraya geliyor. Teşebbüsçüler geliyor, yatırımcılar geliyor, en çok gelenlerden biri de cep telefonu uygulamaları yapanlar, onların da problemlerinden biri; platformda başka birisinin aynı uygulamayı satıyor olması. Bazen de şirketler marka taraması yapmadıkları için buraya açıldıkları zaman maalesef başkasının burada öncelikli hakları oluyor. O zaman bir ihtilaf oluşuyor. Şirketlerin Türkiye’de önceliği olmasına rağmen Amerika’ya geldiklerinde öncelik başkasının olduğu için bir anda işleri bertaraf olabiliyor” diyor.
‘Erken adım atan taraf yasal haklara sahip’
Öncelikten kastedilenin hukuki açıdan erken adım atan tarafın yasal haklara sahip olması olduğunu söyleyen Demirci, erken adım atmak kadar, küresel ölçekte düşünüp yola çıkmanın önemine de vurgu yapıyor.
Tescilin önemli olduğuna işaret eden Demirci, isim seçerken, sadece bir kaç ülkenin diline odaklanıldığını ama bir kelimenin başka bir dilde kötü bir anlamı olabileceğini de sözlerine ekliyor.
‘Mahkemeler pahalı ve sabır gerektiriyor’
Aylin Demirci Amerika’da iş yapmak niyetinde olan firmaları, marka ihlali yapmamaları konusunda uyarıyor. Bunu yaparken de Amerika’da mahkeme ücretlerinin pahalı olduğunu ve bir davanın sonuçlanmasını beklemenin de sabır gerektirdiğini söylüyor. Demirci’ye göre, bu süreçteki maddi kayıplar da firmalar için büyük yük:
“Marka ihlalinin burada ciddi problemleri, cezaları var. Mahkemeler, avukat ücretleri çok pahalı burada. Mahkemeler en az iki, üç sene sürüyor. Ve eğer anlaşmayla sonuçlanmazsa yüzbinlerce, milyonlarca dolarlık masraf yaratıyor taraflara” diyen Demirci, o yüzden genelde tarafların anlaşmayla sonuçlandırmaya çalıştığını kaydediyor.
Bir marka yaratmak kadar o markanın geleceğini düşünmek, yasal çerçevede olduğundan emin olmak büyük firmaların en çok dikkat etmeleri gereken konuların başında geliyor. Bir ‘marka’ olabilmek için doğru marka yaratmak günümüz dünyasında artık kaçınılmaz.
