Mandalinanın başkenti olarak bilinen İzmir’in Seferihisar ilçesinde ağaçların dalları mandalinaları taşımakta zorlanıyor. Bölgede, dünyanın en kaliteli mandalinası olarak tanımlanan satsuma türü mandalina yetiştiriliyor. Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği’ne göre rekolte yüzde 53’lük artışla 110 bin tondan 169 bin tona yükselecek. Sadece miktarın değil, kalitenin de yüksek olması bekleniyor.
Fakat bütün bunlar, üreticinin yüzünün gülmesi anlamına gelmiyor. VOA Türkçe’ye konuşan Seferihisarlı üreticilerden Özgür Öz, “Beklediğimiz fiyatı şimdiye dek pazarda göremedik. 1 lira ila 1 lira 10 kuruş arasında bir fiyat beklentimiz vardı 70-80 kuruş bandında bulduk” dedi. Öz, ayrıca gübre, ilaç, işçilik gibi maliyetlerdeki artışa dikkat çekerek “Bu sene ürünün fazla olması cebimize girecek paranın da fazla olacağı anlamına gelmiyor” diye konuştu.
“İhracat miktarı artsa da ihracat geliri değişmez”
Mandalina, Türkiye’nin narenciye ihracatında en büyük paya sahip. 2017 yılında 850 milyon doları bulan narenciye ihracatının 235 milyon doları mandalinadan geldi. Mandalina türleri içinde en fazla ihracat payı ise yaklaşık 130 milyon dolarla satsuma mandalinanın. Yaklaşık 70 ortağı bulunan Seferihisar Mandalina Birliği Başkan Vekili Ali Özay, bu yıl ihracat miktarı artsa da ihracat gelirinin fazla değişmeyeceği düşüncesinde. VOA Türkçe’nin sorularını cevaplayan Özay, “Rekolte sadece Türkiye’de değil, bütün dünya genelinde yüksek. Bu da fiyatlara yansıyor. Herkes malını satabilmek için fiyat kırıyor. Geçen sene kilosunu 60 sente sattığımız mandalina için bu sene 40-50 sent arası bir fiyat bekliyoruz” diye konuştu.
“Döviz kurundaki artış bize yansımadı”
Türkiye Yaş Meyve ve Sebze İhracatçı Birlikleri’nin verilerine göre mandalina ihracatında Rusya açık ara ile önde. 2017 yılında Rusya’ya 182,8 milyon dolarlık mandalina satışı yapıldı. Rusya’yı 55,7 milyon dolarla Irak, 39,1 milyon dolarla Ukrayna ve 10,3 milyon dolarla Suudi Arabistan izliyor.
En büyük pazar olan Rusya’yla 2015 Kasım ayında yaşanan uçak düşürme krizinin olumsuz etkileri hala hissediliyor. Ali Özay, kriz esnasında üreticinin çok zorlandığını hatırlatarak şunları söyledi: “Şimdi Rusya’ya satışımız normale döndü. Ama tabii siz bir pazarı kaybettiğinizde rakipleriniz orada yer ediniyor. Çin, Hindistan, İran ve İspanya gibi ülkeler bir yıl boyunca bizden daha fazla mal sattılar Rusya’ya. Ama artık Rusya pazarına geri döndük”.
Döviz kurlarındaki artışın ihracatçıları sevindireceği beklentisi yüksekti. Ancak Özay, bu beklentinin bir gerçekliği yansıtmadığını söyledi. Özay, ihracatçıların ve üreticilerin ihtiyaç duyduğu kalemlerde yüzde yüze varan artışlar yaşandığını kaydetti ve “Döviz kurundaki artış bize yansımadı. Bizim açımızdan değişen bir şey yok” ifadesini kullandı.
