Uzun süredir istifa etmesi yönünde uluslararası baskı altında kalan Maliki, istifa kararını dün akşam ulusal televizyonda yaptığı konuşmada açıkladı. Nuri el Maliki, Cumhurbaşkanı Fuat Masum’un hükümeti kurmakla görevlendirdiği Haydar el İbadi’yi destekleyeceği belirtti.
Şii Başbakan Maliki, ülkedeki Sünni ve Kürt azınlığı dışlamakla suçlanıyordu. Maliki iki dönem, yani sekiz yıl boyunca başbakanlık yaptı.
Karardan memnunluk duyduğunu bildiren Beyaz Saray, Nuri el Maliki’nin yeni başbakana destek vereceğini açıklamasını, Irak’ı yeniden birleştirme yönünde atılmış “büyük bir adım” olarak niteledi. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Susan Rice, yeni Başbakan İbadi’ye verilen uluslararası desteği yineledi. Amerika Dışişleri Bakanı John Kerry de, Maliki’nin kararını “Irak’ta tarihi ve barışçı yetki devir-teslim sürecinin başlangıcı” olarak tanımladı.
Maliki bu kararından önce üç gün boyunca hükümeti kurmakla görevlendirilen İbadi’ye destek vermeyeceğini, mecliste en büyük çoğunluğa sahip siyasi ittifak olarak hükümeti öncelikle kendisinin kurmakla görevlendirilmesi gerektiğini savunuyordu.
Yalnızca Batılı hükümetler değil, İran, Irak’ın Sünni ve Kürt partileri ve ayrıca Irak’ın en saygın Şii lideri Ayetullah Ali Sistani bile, Nuri el Maliki’yi çekilmeye davet etmişti.
Irak, resmi yetkiyle donatılmamış bir hükümete sahip olmadığı son aylarda İslam Devleti (IŞİD) militanlarının yükselişine sahne olmuş, terör örgütü, Irak’ın kuzeyinde Türkiye sınırına yakın bölgelerde önemli toprak kazanımları elde etmişti. Örgüt ayrıca bölgede gevşek bir yapılaşma oluşturan Irak ordusunu da kolaylıkla dağıtarak Amerika’nın kendilerine bıraktığı silahlara el koydu.
Merkezi Katar’da bulunan Amerika Merkez Komutanlığı’ndan yapılan açıklamada, Irak’ın kuzeyinde Peşmerge güçlerine ateş açan IŞİD militanlarına ait iki zırhlı aracın jetler ve insansız hava araçlarıyla (İHA) tahrip edildiği bildirildi. Askeri yetkililer, vurulan hedeflerden birinin Amerika tarafından Irak ordusuna tahsis edilen, ancak sonradan militanların eline geçen bir zırhlı araç olduğunu belirtti.
Amerika son olarak IŞİD hedeflerini birkaç gün önce havadan vurmuştu. Başkan Barack Obama, hava saldırılarının IŞİD militanlarının Sincar Dağı’na yönelik kuşatmasını kırdığını açıkladı. Son birkaç gündür, cihatçı militanlardan kaçan binlerce Iraklı Yezidi, Hristiyan ve Şii Türkmen Sincar Dağı’na sığınmıştı.
Bölgedeki durumun önemli ölçüde toparladığına dikkati çeken Obama, dağa sığınan bu kişileri kurtarmak için bir operasyona gerek olmadığını belirtti.
