Venezuela’da yaşanan sosyoekonomik ve insani krizin derinleşmesine neden siyasi çatışma ve istikrarsızlıklara çözüm bulmak için taraflar bugün Meksika’nın başkentinde bir araya geliyor.
Birleşmiş Miletler verilerine göre son 6 yılda 5,4 milyon Venezuelalı’nın yani neredeyse her 5 kişiden birinin göç etmek zorunda kaldığı Güney Amerika ülkesinde, birbirini tanımayan iki ulusal meclis ve iki cumhurbaşkanı bulunuyor.
Başta ABD ve Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere elliden fazla devlet, iktidardaki Nicolas Maduro’yu ve 2020’de işbaşı yapan meclisi değil, kendini geçici cumhurbaşkanı ilan eden muhalif Juan Guaido’yu ve 2016’da çoğunluğu muhalif olan meclisi meşru kabul ediyor.
Son yılların en ağır krizlerinden birinin yaşandığı ülkede siyasi çatışmalar da sert geçiyor. Hükümet, muhalefeti darbe girişimlerinde bulunmaktan silahlı şiddeti finanse etmeye ve sabotajlara kadar birçok suçla itham ederken, muhalefetse Maduro’nun iktidarı gayrı meşru yollardan gasp etmek, uyuşturucu ticaretine bulaşmak, ülke kaynaklarını talan etmek, demokratik kurumları lağvetmek ve teröre finansman sağlamak gibi iddialarla suçluyor.
Yüksek Seçim Kurulu’nun ve seçim sürecinin bağımsız, adil ve güvenilir olmadığı gerekçeleriyle, muhalafetin 2018 yılından bu yana devlet başkanlığı ve milletvekili seçimlerine katılmadığına dikkat çeken uzmanlar, barışçı bir çözüm için diyaloğun gerekli olduğunu belirtiyor.
Müzakerelere uluslararası destek
Son 4 yılda üçüncü kez masaya oturacak olan tarafların diyalog sürecine uluslararası destek de mevcut.
Tarafların masaya oturmasında başrol oynayan Norveç’ten bir ekibin 8 aydır Venezuela’da çeşitli kesimlerle görüşmeler gerçekleştirdiği ve müzakere için asgari konularda ön uzlaşma sağladığı belirtiliyor.
Norveç’in arabuluculuğunda ve Meksika’nın ev sahipliğinde 16 Ağustos’a kadar sürecek olan resmi görüşmeler Arjantin, Fransa, Hollanda ve Rusya’nın garantörlüğünde gerçekleşiyor.
Venezuela muhalefetini destekleyen başta ABD ve AB ülkeleri de Maduro hükümetinin meşru iktidar olduğunu savunan başta Çin ve Türkiye gibi diğer ülkeler de siyasi çatışmaların son bulması, tüm bölgeyi etkileyen sosyoekonomik ve insani krize çözüm üretilebilmesi için tarafların masaya oturması gerektiğini belirtiyor.
İki tarafın da olmazsa olmazları var
Venezuela’da G4 olarak bilinen ve ülkenin en büyük 4 muhalif partisinin lideri olan Guaido “Bizim için müzakerelerdeki ana konu Kasım ayında yapılacak olan yerel seçimlerin ve sonrasında da başkanlık seçimlerinin adil ve özgür bir biçimde yapılacağının garanti edilmesi” diyor.
Muhalefetin diğer şartları arasında ülkeye insani yardımların ve Corona aşılarının toplu girişine izin verilmesinin yanısıra, siyasi tutukluların salıverilmesini ve sürgündekilerin affedilmesini de içeren demokratik garantiler ve geçiş hukuku oluşturulması gibi maddeler bulunuyor.
Maduro hükümeti kendileri için üçü olmazsa olmaz dört başlık olduğunu belirtse de hükümet için müzakerelerde öncelikli konu Venezuela’ya uygulanan ekonomik yaptırımların kaldırılması.
Hükümet, eski ABD Başkanı Donald Trump döneminde sertleştirilen ekonomik yaptırımların ve bazı hükümet yetkililerinin banka hesaplarına konulan engellemelerin kaldırılmasını, Venezuela’nın meşru ve yasal kurumlarının tanınmasını ve muhalefetin şiddet ve komployu bırakmasını şart koşuyor.
Maduro hükümeti ayrıca müzakerelere Guaido’nun temsil etmediği muhalif partilerin de katılmasını talep ediyor.
