Fransa Dışişleri Bakanı Jean Yves Le Drian’ın dün ve bugün Riyad’da yaptığı temasların ardından, Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'dan istifasını duyuran Lübnan Başbakanı Saad Hariri ve ailesinin Paris’e geliş tarihi de netleşti. Le Drian, “Hariri, Cumhurbaşkanı Macron’un davetini kabul etti, bir kaç gün içinde ailesiyle Paris’te olacak” derken, tam tarih Lübnan Cumhurbaşkanı Michel Aoun’dan geldi. Cumhurbaşkanı Aoun, Hariri’nin, “Beyrut’a geçmeden ailesiyle birlikte, Cumartesi günü Paris’e geçeceğini açıkladı.
Bir haftalık yoğun diplomasi
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'dan istifasını duyuran Lübnan Başbakanı Saad Hariri ve ailesini Paris’e getirmek için bir hafta süren yoğun bir diplomatik strateji izledi. Suudi Arabistan’ın yeni ve güçlü lideri Muhammed Bin Salman’la şahsen görüşen Macron, dışişleri bakanlarının karşılıklı başkentleri ziyaret ettiği mekik diplomasisi ve telefon görüşmelerinin ardından tarafları Hariri’nin Paris’e gelmesine ikna etti.
Riyad’da 4 Kasım’da açıkladığı istifasıyla Ortadoğu’da şok yaratan Hariri, sürpriz ayrılığına, ‘İran ve Hizbullah’ın ülkesine el koymaya çalışmasını’ gerekçe göstermişti. Hariri’nin Paris’e geleceği haberi, Elysee Sarayı’ndan yapılan bir cümlelik yazılı açıklama ile duyuruldu.
Açıklamada, Cumhurbaşkanı Macron’un, “Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Salman ve Saad Hariri’yle görüştükten sonra, Hariri ve ailesini Fransa’ya davet ettiği” belirtildi. Elysee kaynakları, Hariri ve ailesinin önümüzdeki bir kaç gün içinde gelmesini beklediklerini bildirdi.
"Dostane bir jest"
Almanya’nın Bonn kentinde katıldığı COP 23 toplantısı sırasında konuyu değerlendiren Macron, “Bu bir kaç günlük davet, dostane bir jestidir ve Fransa’nın Lübnan’ın istikrarı ve sükunete kavuşması için yapılacak çabalara katkı isteğinin bir göstergesidir. Güçlü ve toprak bütünlüğünü sağlanmış bir Lübnan’a ve seçimlerinde özgür ve kendilerini özgürce ifade edebilen yöneticilere ihtiyacımız var” dedi.
Fransa Dışişleri Bakanı Riyad’da
Macron’un bu açıklamaları yaptığı sırada, Fransa Dışişleri Bakanı Jean Yves Le Drian da, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’a gitti. Dün akşam saatlerinde Veliaht Prens Bin Salman ile görüşen Jean Yves le Drian'ın bugün de Saad Hariri'yle görüştü.
Le Figaro gazetesi, Elysee kaynaklarına dayanarak, “Le Drian’ın Hariri ailesi ile birlikte Fransa’ya dönmeyeceğini, Hariri ailesinin Fransa’ya geçmek için yapacağı hazırlıkların birkaç gün alacağını” yazdı.
Lübnan, Riyad’ı ‘Başbakanı tutsak almakla’ suçladı
Çarşamba günü açıklama yapan Lübnan Cumhurbaşkanı Michel Aoun Riyad yönetimine karşı eleştirinin tonunu yükselterek, “Hariri’nin 12 gün sonra ülkesine dönememesinin hiçbir gerekçesi olamaz. O zaman Hariri’nin tutsak olup gözaltına alındığını düşünüyoruz. Bu da Viyana Sözleşmesi’ne aykırıdır” dedi. Aoun, Viyana Sözleşmesi’ni hatırlatarak, Hariri’nin bu hafta ülkesine dönmemesi durumunda, BM Güvenlik Konseyi’ni harekete geçirebileceklerini ima etti.
BM Güvenlik Konseyi üyesi Fransa da, Çarşamba günü aynı yönde bir açıklama yaparak, “Hariri’nin istifasının Lübnan Anayasası’na uygun olması için bizzat kendisi gelerek Cumhurbaşkanı Aoun’a istifasını sunması gerektiğini” hatırlattı.
Aoun’un açıklamasının ardından Twitter hesabından, durumu hakkında bilgi veren Hariri, “iyi olduğu ve yakında ülkesine döneceği” mesajını gönderdi.
‘Siyasi sığınmacı olarak gelmiyor’
Hariri’nin Riyad’da 10 günü aşkın süredir hangi koşullarda tutulduğu konusu esrarını korurken, Paris’e gelmeyi seçmesinin, bu krizde bir orta yolun bulunmasını sağlayabileceği şeklinde yorumlanıyor. Le Figaro’ya konuşan ve “Hariri’nin Paris’e siyasi sığınmacı statüsünde gelmeyeceğini” vurgulayan Elysee kaynakları, “Bu adım, Hariri’yi tutsak almakla suçlanan Riyad’ın, başbakanın ülkesine kahraman edasıyla dönmesini de engelleyerek, görüntüyü kurtarmasına yardımcı olabileceğini” belirtti.
Macron’dan Riyad’a diplomatik markaj
Hariri krizinin çözümü için bir haftadır yoğun bir diplomasi yürüten Emmanuel Macron, sonunda tarafları Hariri’nin Paris’e gelmesi konusunda ikna ederek önemli bir diplomatik adım attı. Birleşik Arap Emirlikleri’ne 9 Kasım’da düzenlediği resmi gezi sırasında sürpriz bir kararla Riyad’a giden Macron, önce veliaht prens Muhammed Bin Salman ile görüştü. Suudi Arabistan’ın yeni ve güçlü, üstelik kendisi gibi ‘genç ve ülkesini reforme etmek isteyen’ lideri Bin Salman’la ‘kişisel bir ilişki’ kurdu. Macron 14 Kasım Salı günü Suudi Prensi Bin Salman’la telefonda görüşerek Hariri’nin Paris’e gelmesini istedi. Fransa Cumhurbaşkanı dün günü Lübnan Dışişleri Bakanı Gebran Bassil ile Paris’te bir araya geldikten sonra, “Hariri’nin Lübnan’a dönebilmesini arzu ettiklerini” açıkladı. Ardından, Fransız Dışişleri Bakanı Jean Yves Le Drian’ı Riyad’a gönderdi. Macron dün akşam yeniden Prens Bin Salman’la telefonda görüştükten sonra, yazılı bir açıklamayla Saad Hariri’nin Paris’e geleceğini açıkladı.
