Aylardan beri gündemde olan Leyla Zana’nın milletvekilliğinin düşürülmesine ilişkin dosya bugün TBMM Genel Kurulu’na geldi. Meclis Genel Kurulu’ndaki oylamaya 324 milletvekili katıldı. Elektronik oylamanın sonunda Zana’nın milletvekilliği 302 kabul oyuyla düşürüldü.
Leyla Zana, 1 Kasım 2015 tarihindeki seçimlerin ardından 17 Kasım’da TBMM Genel Kurulu’nda yapılan yemin töreninde “Türk milleti” yerine “Türkiye milleti” dedi. Bunun üzerine geçici Başkan Deniz Baykal yemini geçersiz saydı. Tekrar yemin etmesi çağrısına uymayan Zana, yemin etmediği için yasama çalışmalarına katılamadı. Hakkında devamsızlık çizelgesi tutulan Zana için devamsızlık gerekçesiyle milletvekilliğinin düşürülmesi amacıyla komisyon süreci başlatıldı. Anayasa Karma Komisyonu’nun kararı da devamsızlık nedeniyle düşürme yönünde olmuştu.
Zana ile birlikte, vekilliği düşen HDP’li sayısı 6 oldu. HDP Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ, Nursel Aydoğan, Faysal Sarıyıldız, Tuğba Hezer Öztürk, Besime Konca vekilliği düşürülen isimler oldu.
23 yıl sonra bir kez daha vekilliği düşürülen Zana ilk olarak 1991 yılında Halkın Emek Partisi listesinden meclise girdi. Başında yeşil, sarı, kırmızı bantla yemin eden ve yeminin sonunda Kürtçe konuşan Zana’nın tavrı yıllarca tartışma konusu oldu. HEP’in kapatılmasının ardından arkadaşlarıyla birlikte Demokrasi Partisi’ne geçen Zana, 4 Mart 1994 dokunulmazlıklarının kaldırılmasından sonra, Hatip Dicle, Mahmut Alınak, Sırrı Sakık, Orhan Doğan, Zübeyir Aydar ve Ahmet Türk ile birlikte meclisten zorla çıkarılarak tutuklandı. Selim Sadak ise daha sonra yakalandı.
Haklarında Ankara 1 No'lu DGM’de dava açılan Zana ve arkadaşları “terör örgütü PKK'nın liderlerinden aldığı emir ve talimat doğrultusunda ülke içinde ve dışında yoğun bölücü faaliyetlerde bulunmak” gerekçesiyle Türk Ceza Kanunu’nun "yasadışı örgüt üyeliğini" düzenleyen maddeleri uyarınca 15'er yıl ağır hapis cezalarına çarptırıldı. Bu sırada Zana ve arkadaşlarının milletvekillikleri 1995 yılında düşürüldü. Cezaevindeyken uluslararası ödüller alan Zana, Yargıtay 2004'te mahkumiyet kararlarını bozunca tahliye edildi.
Amerika’nın Sesi’nin telefonla ulaştığı Leyla Zana, kararla ilgili yorum yapmak istemediğini söyledi.
HDP’den tepki
Zana’nın milletvekilliğinin düşürülmesine HDP tepki gösterdi. Grup Başkanvekili Filiz Kerestecioğlu, “Bu Meclis’te 6. kez milletvekilliği düşürülüyor. Leyla Zana böyle kabul - ret oylarına sığacak bir şahsiyet değil. O, sonsuza kadar Türkiye’de vekildir. 24 yıl sonra onun vekilliğini düşürmek AKP iktidarına nasip oldu. Bu Meclis adına utanç vericidir” değerlendirmesini yaptı.
Mardin Milletvekili Mithat Sancar ise kararın utanç verici olduğunu söyledi. Sancar, “Burada Zana’nın vekilliğinin düşürülmesi kararı için bu kadar heyecanla oy kullanan bu vekillere şunu hatırlatalım: Aldığınız karar tarihi bir utancın çok daha fazlası. Bundan 24 yıl önce burada çok büyük bir ayıp, çok büyük bir utanç yaşanmıştı. Şimdi AKP, geçmişin kötü uygulamalarını fazlasıyla hayata geçiriyor. Şimdi AKP eskinin adaletsizliklerini, hukuksuzluklarını geçmiş durumda. Bu, bir madalya gerektiriyorsa bu madalyayı takacaklar, ama bu, bir ibret ve utanç madalyası olacak. Öte yandan İslami gelenekte de var olan muhalif geleneği devlet aklının kirli kucağına atmış olmanızı da sizin ve seçmenlerinizin vicdanına bırakıyoruz. Zana, bu ülkede barışın, onurlu yaşamın, kimliğine ve kişiliğine sahip çıkma iradesinin sembolüdür. En zor şartlarda sizin kendisine muhalefet ettiğinizi iddia ettiğiniz devlet aklına karşı kararlı duruş sergiledi. Şimdi devlet aklının gönüllü uygulayıcıları olan sizlere karşı da bu onurlu duruşu sergileyecek. Bu kararı bırakın tarihe yakınlarınıza anlatamayacaksınız. Yarın tıpkı bugün Denizlerin idamından utanç duyanlar gibi utanç duyacaksınız” dedi.
