Geçtiğimiz günlerde Arjantin’de hamileliğin 14. haftaya kadar isteğe göre durdurulmasının suç olmaktan çıkmasıyla birlikte kürtaja yönelik katı uygulamalarıyla dikkat çeken Latin Amerika’da kürtaj tartışması yeniden gündeme taşındı.
Katolik kültürün hakim olduğu bölgede kürtaj büyük günahlardan sayılıyor ve Latin Amerika ülkelerinin hemen hepsinde yasadışı; ancak yasaklara rağmen Guttmacher Enstitüsü’ne göre bölgede her yıl yaklaşık 6,5 milyon kadın gebeliği sonlandırıyor.
Gebeliği sonlandırmak için merdiven altı muayenehanelerden, yan etkisi hamilelerde düşük olan ilaçların kullanımına kadar farklı yöntemler kullanılıyor. Enstitünün verileri, her yıl 5 ila 10 bin Latin Amerikalı kadının can vermesine, 760 bininin de kanama ve enfeksiyon gibi komplikasyonlardan dolayı tedavi görmek zorunda kaldığını gösteriyor.
Verilere göre erken yaşta hamilelik oranında dünya ikincisi olan Latin Amerika’da 15 ila 19 yaşındaki her 1.000 kadından 44’ü kürtaj oluyor.
Kürtajın ana nedenleri arasında istenmeyen gebelik, yetersiz cinsel eğitim, gebeliği önleyici yöntemlere erişimde yaşanan zorluklar ve ekonomik problemler gösteriliyor.
Bölgede El Salvador, Honduras, Nikaragua, Dominik Cumhuriyeti ve Haiti'de kürtaja hiç bir koşulda izin verilmezken; Meksika, Guatemala, Venezuela, Brezilya, Paraguay ve Şili'de sadece annenin hayatı risk altındaysa; Kolombiya, Ekvador, Peru ve Bolivya’da ise sağlık durumunun doğum yapmaya izin vermediğinin kanıtlanması durumunda izin veriliyor.
Meksika’da bazı eyaletlerde kürtaja izin verilse de kürtajın tamamen yasal olduğu ülkeler Küba, Uruguay, Porto Riko ve Arjantin.
Bölgede başta Katolik kiliseler ve son yıllarda yükselişte olan Evanjelik hareketler olmak üzere muhafazakar kesimler kürtajı cinayet olarak nitelerken, aralarında kadın örgütlerinin de olduğu diğer bir kesimse kürtajın her şeyden önce bir halk sağlığı ve sosyal adalet konusu olarak ve hak temelinde ele alınması gerektiğini belirtiyor ve yasallaştırılarak güvenli hale getirilmesi çağrısında bulunuyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü Amerika Bölgesi temsilcisi Jose Miguel Vivanco, Arjantin’de yürürlüğe giren yeni yasanın "Latin Amerika’da domino etkisi yaratabileceğini" söylüyor.
