Salgına ekonomik, sosyal ve siyasi krizlerin yaşandığı bir süreçte yakalanan Latin Amerika, pandeminin yarattığı ekonomik tahribattan en fazla etkilenen bölge olarak gösteriliyor. Bu yıl ekonomik küçülmenin yüzde 8 civarı olması beklenen bölgede, pandeminin 2020’de arkasında bırakacağı sorunlardan biri de, sayıları 30 milyonu aşan işsiz ordusu.
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Latin Amerika Ofisi’nin yayımladığı rapora göre 630 milyon nüfusa sahip bölgede işsizlik oranı 2,5 puan artarak yüzde 10,6’ya çıktı. Bu oran 1994 yılında kaydedilmeye başlanan bölgedeki işsizlik raporunun ulaştığı en yüksek seviye.
Kadınlar ve gençler daha çok etkilendi
ILO Latin Amerika Direktörü Vinícius Pinheiro, “Pandeminin kadınların çalışma yaşamına katılımı üzerindeki etkisi diğer kesimlere göre çok daha ağır oldu” diyor.
Raporda iş arzında yaşanan düşüşten dolayı 23 milyon kişinin gelirini kaybettiğine ve artık iş aramayı da bıraktığına dikkat çekiliyor. İşgücüne katılımda yaşanan düşüş yüzde 10,4 ile kadınlarda erkeklerden üç puan daha fazla oldu. Kadınların karantina koşullarında evlerde kalan çocuk, hasta ve yaşlıların sorumluluklarını üstlenmeleri, çalışmayı bırakmalarındaki ana etkenler arasında gösteriliyor.
Çalışmayı bırakan 23 milyonun 12,2 milyonunu kadınlar, 6 milyonunu ise 15-24 yaş arasındaki gençler oluşturuyor.
Karantina sürecinde gençler için iş olanaklarının azaldığına ve çalışan gençlerin de önemli bir kısmının sözleşmelerinin yenilenmediğine dikkat çeken araştırma, yılın üçüncü çeyreğinde işsiz gençlerin tarihi bir rekor kırarak yüzde 23,2’ye ulaştığını belirtiyor.
En fazla hizmet sektörü etkilendi
Rapor, başta hizmet sektörü olmak üzere inşaat, ticaret ve endüstri sektörlerinde yaşanan sert düşüşün iş arzına da etki ettiğini ve maaşlı işlerde yüzde 6,8; kayıt dışı işlerde ise yüzde 8,9 düşüş yaşandığı tespitini içeriyor.
İstihdam kaybından en fazla etkilenen iş kolu yüzde 19,4 düşüşle ev işleri olurken, onu otellerde yüzde 17,6; inşaat sektöründe yüzde 13,6; ticarette yüzde 12; endüstri sektöründe yüzde 8,9 düşüş izledi. lstihdamda en az düşüş yüzde 2,7 ile tarım sektöründe gözlendi.
“İşsizlik 2021’de artmaya devam edecek”
IMF raporlarında, Latin Amerika ekonomisinin bu yıl yüzde 8,1 küçülmeyle son yüz yılın en büyük ekonomik krizini yaşayacağı; Birleşmiş Milletler'in de çoğunluğu mikro, küçük ve orta ölçekli 2,7 milyon şirketin kepenk kapatacağı; ihracatın yüzde 23 azalacağı belirtilirken, kişi başı GSYİH’da 10 yıl, yoksullukla mücadelede 16 yıl geriye gidileceği öngörülüyor.
2021’de bölge ekonomisinde yüzde 3,5’lik bir iyileşme beklense de bu durumun istihdama doğrudan olumlu yansımayacağı ve işsizlik oranının artarak yüzde 11,2’ye çıkacağı tahmin ediliyor.
Raporda pandemi sürecinde yaşanan teknolojik ve dijital dönüşüm, elektronik ticaret ve evden çalışmanın istihdam üzerindeki etkilerine de değiniliyor.
ILO Latin Amerika Direktörü Pinheiro “Ekonomik etkinliklerle insan sağlığı arasında bir çelişkinin olmaması gerekir keza sağlık olmadan ne üretim mümkün ne de tüketim. Bu yüzden ekonomiyi yeniden aktif hale getirirken güvenlik ve sağlık bize yol gösteren iki anahtar kelime olmalı” diyor ve bu zorlu süreçte farklı kesimler arasında yeni bir toplumsal mutabakat yapılmasının gerekli olduğuna vurgu yapıyor.
