WASHINGTON —
Kuzey Kore, üç hafta süren uyarılara rağmen 1960’lı yıllara dayanan nükleer silah programının üçüncü denemesini kısa süre önce gerçekleştirdi.
Güney Kore ve başka ülkelerdeki sismik ölçümlere dayanan ön tahminlerin doğruysa, bu denemenin Kuzey Kore’nin şimdiye kadarki en büyük nükleer patlama yaratan denemesi olduğunu söylemek mümkün.
Başkan Obama denemeyi kışkırtıcı bir eylem olarak niteledi. Obama, Kuzey Kore’nin nükleer denemesini kınadıktan hemen sonra Güney Kore, Japonya, Çin ve Rusya gibi başka ülkeler de benzer açıklamalarda bulundu.
ABD Dışişleri Bakanlığı eski yetkililerinden Mitchell Reiss’a göre yeraltında gerçekleştirilen patlama, Kuzey Kore’nin balistik füze ve nükleer silah kapasitesini geliştirmeyi amaçlayan sistemli çalışmalarının kanıtı.
Reiss, ”denemeleri ayrı ayrı yapıyor olmaları zaten kaygı uyandırıyor, ancak son iki deneme özellikle Amerika ve bölgedeki müttefiklerimiz için ciddi risk teşkil ediyor” dedi.
Kuzey Kore Dışişleri Bakanlığı, geçtiğimiz Salı günü yaptığı açıklamada, Washington düşmanca tavrını sürdürdüğü takdirde ikinci ve üçüncü derece tedbirler almak durumunda kalacağı uyarısında bulundu. Bakanlık, bu tedbirlerin ne olacağın açıklık getirmedi.
Amerikan Toprakları Tehdit Altında
Merkezi İstihbarat Örgütü CIA’de uzun yıllar Kuzey Kore üzerine çalışan uzman Brice Klingner, Kuzey Kore’nin giderek artan nükleer tehdidinin Amerika için ciddi bir kaygı konusu olduğunu söylüyor. Kuzey Kore’nin Aralık ayında denediği uzun menzilli füzeler, en büyük tehdit unsuru.
Klingner, ”Güney Koreli yetkililer, parçaları okyanusun derinliklerinden çıkardıktan sonra füzenin 9 bin 500 ila 16 bin kilometre menzile sahip olabileceği tahmininde bulundu. Bu füze yalnızca Hawaii ve Alaska’yı değil tüm Amerika’yı tehdit altına alır” dedi.
Kuzey Kore resmi haber ajansı son nükleer denemede, daha fazla patlayıcı güce sahip, daha küçük ve hafif bir nükleer araç kullanıldığını açıkladı.
Güney Kore Savunma Bakanlığı, patlamanın gücünün 6 ila 7 kiloton olduğunu bildirdi. Bu patlama, Kuzey Kore’nin 2006 ve 2009‘daki iki nükleer denemesindeki patlamalardan daha güçlü. Amerika’nın günümüzdeki en güçlü nükleer silahlarıysa bin kilotonluk patlama kapasitesine sahip.
Klingner, Aralık ayında yapılana benzer uzun menzilli füze denemelerinin başarısızlıkla sonuçlanması nedeniyle gözlemcilerin Kuzey Kore’nin nükleer alandaki ilerlemesini genellikle gözardı ettiğini söylüyor. Ancak uzmanlar, Kuzey Kore’nin uzaya uydu gönderme becerisine sahip olduğunu kanıtladığını, aynı becerinin dünyanın neresine olursa olsun nükleer başlık gönderebilmeye yeteceğini belirtiyor.
Çin Baskısı
Şu anda Maryland eyaletindeki Washington College adlı yüksek öğretim kurumunun rektörü olan Mitchell Reiss, nükleer denemenin, Obama Yönetimi ile Çin, Güney Kore ve Japonya’daki yeni liderler için ciddi bir sorun yarattığını vurguluyor.
Reiss, ”Kuzey Kore, tam anlamıyla nükleer güce sahip bir ülke olmak için stratejik bir karar aldı. Şu anki en büyük zorluk, Amerika’nın ve o bölgedeki müttefiklerimizin, özellikle de Çin’in bu konuda ne yapacaklarına karar vermesidir” diyor.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Kuzey Kore’nin nükleer denemesini kınadı ve denemeyi, Güvenlik Konseyi’nin ülkenin nükleer programına karşı daha önce aldığı kararın çok ciddi bir ihlali olarak tanımladı. Konsey üyeleri Pyongyang hükümetini Güvenlik Konseyi’ni ciddiye almadığı gerekçesiyle cezalandırmak için gereken adımlar üzerinde çalışacak.
Ancak asıl caydırıcı güce sahip olan ülke, Kuzey Kore’nin geriye kalan son müttefiki olan Çin. Çin, yakıt nakliyatı ve diğer yardımlar yaptığı Kuzey Kore’nin tavrını değiştirmesi için gereken nüfuza sahip olabilir.
Çin Hükümeti, Kuzey Kore’nin nükleer denemesine saatler kala yaptığı açıklamada denemeye karşı olduğunu bildirmişti. Ancak kimileri, Kuzey Kore’yle olan ekonomik bağları giderek artan Çin’in tepkisi konusunda kuşku duyuyor.
Klingner, Pekin Hükümeti’nin Kuzey Kore üzerindeki etkisinin az olduğunu ya da etkisini çok da kullanmak istemediğini belirtiyor. Uzman, Çin’in Kuzey Kore’yle olan ekonomik ilişkilerinin giderek güçlenmesinin, altı ülkeli görüşmelere katılmasının önünde bir engel oluşturacağı görüşünde.
Pyongyang Hükümeti, denemeden sonra nükleer caydırıcılık kapasitesinin farklı unsurlara sahip olduğunu bildirdi. Bu bildiri, Kuzey Kore’nin daha önceki nükleer denemelerde kullandığı yeniden işlenmiş plutonyum yerine zenginleştirilmiş uranyum kullanmış olabileceği şüphesine yol açtı.
Bu olasılık, Amerika, Güney Kore ve Japonya’yı korkutuyor. Kuzey Kore, sadece 6 ila 8 nükleer bombaya yetecek miktarda plutonyuma sahip. Ancak gelecekte zenginleştirilmiş uranyum üretmesi mümkün.
İran’a Mesaj
Mitchell Reiss, Washington’un Güney Kore’yi Japonlarla istihbarat paylaşmaya ikna etmesi gerektiğini, bu şekilde Kuzey Kore’nin oluşturduğu tehdide eşgüdümlü yanıt verilebileceğini kaydediyor. Uzman İran’ın tüm dünyanın Kuzey Kore’ye gösterdiği tepkiyi çok yakından izlediğini de hatırlatıyor.
Reiss, Amerika’nın Kuzey Kore’yi cezalandırmaması, hiçbir yaptırım uygulamaması durumunda İran’a yeşil ışık yakmış sayılacağını, Tahran’a, aynı yolda ilerlemesi durumunda hiçbir sonuca katlanmak zorunda kalmayacağı mesajı vereceğini söylüyor.
Güney Kore ve başka ülkelerdeki sismik ölçümlere dayanan ön tahminlerin doğruysa, bu denemenin Kuzey Kore’nin şimdiye kadarki en büyük nükleer patlama yaratan denemesi olduğunu söylemek mümkün.
Başkan Obama denemeyi kışkırtıcı bir eylem olarak niteledi. Obama, Kuzey Kore’nin nükleer denemesini kınadıktan hemen sonra Güney Kore, Japonya, Çin ve Rusya gibi başka ülkeler de benzer açıklamalarda bulundu.
ABD Dışişleri Bakanlığı eski yetkililerinden Mitchell Reiss’a göre yeraltında gerçekleştirilen patlama, Kuzey Kore’nin balistik füze ve nükleer silah kapasitesini geliştirmeyi amaçlayan sistemli çalışmalarının kanıtı.
Reiss, ”denemeleri ayrı ayrı yapıyor olmaları zaten kaygı uyandırıyor, ancak son iki deneme özellikle Amerika ve bölgedeki müttefiklerimiz için ciddi risk teşkil ediyor” dedi.
Kuzey Kore Dışişleri Bakanlığı, geçtiğimiz Salı günü yaptığı açıklamada, Washington düşmanca tavrını sürdürdüğü takdirde ikinci ve üçüncü derece tedbirler almak durumunda kalacağı uyarısında bulundu. Bakanlık, bu tedbirlerin ne olacağın açıklık getirmedi.
Amerikan Toprakları Tehdit Altında
Merkezi İstihbarat Örgütü CIA’de uzun yıllar Kuzey Kore üzerine çalışan uzman Brice Klingner, Kuzey Kore’nin giderek artan nükleer tehdidinin Amerika için ciddi bir kaygı konusu olduğunu söylüyor. Kuzey Kore’nin Aralık ayında denediği uzun menzilli füzeler, en büyük tehdit unsuru.
Klingner, ”Güney Koreli yetkililer, parçaları okyanusun derinliklerinden çıkardıktan sonra füzenin 9 bin 500 ila 16 bin kilometre menzile sahip olabileceği tahmininde bulundu. Bu füze yalnızca Hawaii ve Alaska’yı değil tüm Amerika’yı tehdit altına alır” dedi.
Kuzey Kore resmi haber ajansı son nükleer denemede, daha fazla patlayıcı güce sahip, daha küçük ve hafif bir nükleer araç kullanıldığını açıkladı.
Güney Kore Savunma Bakanlığı, patlamanın gücünün 6 ila 7 kiloton olduğunu bildirdi. Bu patlama, Kuzey Kore’nin 2006 ve 2009‘daki iki nükleer denemesindeki patlamalardan daha güçlü. Amerika’nın günümüzdeki en güçlü nükleer silahlarıysa bin kilotonluk patlama kapasitesine sahip.
Klingner, Aralık ayında yapılana benzer uzun menzilli füze denemelerinin başarısızlıkla sonuçlanması nedeniyle gözlemcilerin Kuzey Kore’nin nükleer alandaki ilerlemesini genellikle gözardı ettiğini söylüyor. Ancak uzmanlar, Kuzey Kore’nin uzaya uydu gönderme becerisine sahip olduğunu kanıtladığını, aynı becerinin dünyanın neresine olursa olsun nükleer başlık gönderebilmeye yeteceğini belirtiyor.
Çin Baskısı
Şu anda Maryland eyaletindeki Washington College adlı yüksek öğretim kurumunun rektörü olan Mitchell Reiss, nükleer denemenin, Obama Yönetimi ile Çin, Güney Kore ve Japonya’daki yeni liderler için ciddi bir sorun yarattığını vurguluyor.
Reiss, ”Kuzey Kore, tam anlamıyla nükleer güce sahip bir ülke olmak için stratejik bir karar aldı. Şu anki en büyük zorluk, Amerika’nın ve o bölgedeki müttefiklerimizin, özellikle de Çin’in bu konuda ne yapacaklarına karar vermesidir” diyor.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Kuzey Kore’nin nükleer denemesini kınadı ve denemeyi, Güvenlik Konseyi’nin ülkenin nükleer programına karşı daha önce aldığı kararın çok ciddi bir ihlali olarak tanımladı. Konsey üyeleri Pyongyang hükümetini Güvenlik Konseyi’ni ciddiye almadığı gerekçesiyle cezalandırmak için gereken adımlar üzerinde çalışacak.
Ancak asıl caydırıcı güce sahip olan ülke, Kuzey Kore’nin geriye kalan son müttefiki olan Çin. Çin, yakıt nakliyatı ve diğer yardımlar yaptığı Kuzey Kore’nin tavrını değiştirmesi için gereken nüfuza sahip olabilir.
Çin Hükümeti, Kuzey Kore’nin nükleer denemesine saatler kala yaptığı açıklamada denemeye karşı olduğunu bildirmişti. Ancak kimileri, Kuzey Kore’yle olan ekonomik bağları giderek artan Çin’in tepkisi konusunda kuşku duyuyor.
Klingner, Pekin Hükümeti’nin Kuzey Kore üzerindeki etkisinin az olduğunu ya da etkisini çok da kullanmak istemediğini belirtiyor. Uzman, Çin’in Kuzey Kore’yle olan ekonomik ilişkilerinin giderek güçlenmesinin, altı ülkeli görüşmelere katılmasının önünde bir engel oluşturacağı görüşünde.
Pyongyang Hükümeti, denemeden sonra nükleer caydırıcılık kapasitesinin farklı unsurlara sahip olduğunu bildirdi. Bu bildiri, Kuzey Kore’nin daha önceki nükleer denemelerde kullandığı yeniden işlenmiş plutonyum yerine zenginleştirilmiş uranyum kullanmış olabileceği şüphesine yol açtı.
Bu olasılık, Amerika, Güney Kore ve Japonya’yı korkutuyor. Kuzey Kore, sadece 6 ila 8 nükleer bombaya yetecek miktarda plutonyuma sahip. Ancak gelecekte zenginleştirilmiş uranyum üretmesi mümkün.
İran’a Mesaj
Mitchell Reiss, Washington’un Güney Kore’yi Japonlarla istihbarat paylaşmaya ikna etmesi gerektiğini, bu şekilde Kuzey Kore’nin oluşturduğu tehdide eşgüdümlü yanıt verilebileceğini kaydediyor. Uzman İran’ın tüm dünyanın Kuzey Kore’ye gösterdiği tepkiyi çok yakından izlediğini de hatırlatıyor.
Reiss, Amerika’nın Kuzey Kore’yi cezalandırmaması, hiçbir yaptırım uygulamaması durumunda İran’a yeşil ışık yakmış sayılacağını, Tahran’a, aynı yolda ilerlemesi durumunda hiçbir sonuca katlanmak zorunda kalmayacağı mesajı vereceğini söylüyor.
