Kuzey Kore lideri Kim Jong Un, Amerika’ya ait Guam’a füze fırlatma planını ertelediğinin işaretini verdi.
Bu kararın, kısa vadede bir çatışmanın patlak vermesi ihtimalinin ortadan kalkmasına yardımcı olabileceği ve Kore yarımadasındaki nükleer krize barışçıl çözüm bulmak için perde arkasında yürütüldüğü rapor edilen çabalara yeni ivme kazandırabileceği yorumları yapılıyor.
Başkan Donald Trump’ın geçen hafta Kuzey Kore’ye yönelttiği “ateş ve öfkeyle karşılaşacaksınız” tehdidinin ardından iki taraf arasındaki gerilim tırmanmıştı. Kuzey Kore, Guam’ın etrafına füzeler fırlatmak için hazırlık yapıldığı şeklinde yanıt vermişti. Trump da daha sonra, Amerikan ordusunun, topraklarına herhangi bir saldırı durumunda “hedefe kilitli ve atışa hazır” olduğunu belirtmişti.
Kuzey Kore devlet ajansı KCNA’nın bugün bildirdiğine göre Kim, Guam bölgesini hedef alan füze denemesini icra etmeden önce, “Yankee’lerin aşırı tehlikeli ve pervasız eylemlerinde ısrar edip etmeyeceğini” bekleyip göreceğini söyledi.
Kim ayrıca ABD’yi, “Kore yarımadasında gerilimleri yatıştırmak ve tehlikeli bir askeri çarpışmayı önlemek istiyorsa bunu eylemleriyle göstermeye” çağırdı.
Arka plan diplomasisi
Trump yönetiminin Kuzey Kore’yle perde arkasında görüşmeler yaptığına dair haberler ise, olası bir diplomatik açılım umutlarını doğurdu.
Başkan Trump, Kuzey Kore rejiminin Amerikan topraklarını vurabilecek uzun menzilli nükleer füze geliştirmesini önlemek için ABD’nin gerektiği takdirde güç kullanabileceğini vurgulayan sert bir dil kullandı ama aynı zamanda yeni doğrudan görüşmelere destek sinyali verdi.
Amerikan haber ajansı Associated Press’in geçen hafta geçtiği bir habere göre, ABD’nin Kuzey Kore özel temsilcisi Joseph Yun, Kuzey Kore’nin BM misyonundaki kıdemli diplomat Pak Song Il’le görüşmeler yapıyor. İkilinin aslında önce, Kuzey Kore’nin hapiste tuttuğu Amerikalı üniversite öğrencisi Otto Warmbier’in serbest bırakılması için müzakereler yaptığı belirtiliyor. Warmbier, serbest bırakılıp ülkesine döndükten kısa süre sonra hayatını kaybetmişti.
ABD çıtayı düşürüyor mu?
ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, eski başkan Barack Obama’nın görüşmelere başlanması için kilit bir ön koşulu olan, Pyongyang’ın önce nükleer silahlardan arınmaya kendini adaması koşulunu kaldırmış görünüyor. Tillerson Filipinler’de katıldığı ASEAN zirvesinde yaptığı açıklamada onun yerine, Kuzey Kore’nin sadece füze denemelerini durdurması halinde Amerika’nın görüşmelere açık olabileceğinin işaretini vermişti.
Yonsei Üniversitesi’nde Kuzey Kore Araştırmaları Enstitüsü siyasi uzmanı Bong Young-şik, “ABD, Kuzey Kore’nin diplomatik görüşmelerde ciddi olduğunun en iyi kanıtının füze denemelerini durdurması olacağını söyleyerek aslında çıtayı düşürdü” değerlendirmesinde bulundu.
Diplomasiyi savunan çevreler, Trump yönetiminin katı ön koşullar olmadan görüşmeye istekli olduğuna yönelik umut verici sinyaller görüyor.
Seul Yonsei Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Profesörü John Delury, Kuzey Kore’nin hala hapiste tuttuğu iki Amerikalı’nın serbest bırakılmasını resmen müzakere etmek için, tıpkı Kanada’nın yaptığı gibi ABD’nin de Pyongyang’a üst düzey bir temsilci göndermesi gerektiğini söyledi.
Delury, “Kuzey Kore, Kanada başbakanının güvenlik danışmanının Pyongyang’ı ziyaretinin ardından bir Kanada vatandaşını serbest bıraktı. Bu bize bir ipucu, bir model olabilir” dedi.
Güney Kore vetosu
Güney Kore Cumhurbaşkanı Mun Jae-in, müttefiki Amerika’nın ismini doğrudan telaffuz etmeden, Kore yarımadasında askeri güç kullanma yönünde herhangi bir kararı veto edeceğinin işaretini verdi.
Mun, “Kore yarımadasında bir askeri harekatın kararını sadece Kore Cumhuriyeti verebilir. Kore Cumhuriyeti’nin rızası olmadan hiçbir ülke askeri eylem kararı alamaz” diye konuştu.
Mun ayrıca, Pyongyang’a, Seul’un Kim rejimini devirme ya da Kore yarımadasını güç yoluyla birleştirmeyi amaçlamadığı yönünde güvence vererek, diyalog ve işbirliği çağrılarını yineledi.
Mun, iniş çıkışlara rağmen Kuzey Kore nükleer meselesinin barışçıl yoldan çözülmesi gerektiğini kaydetti.
