İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), 13 Ağustos’ta ilişkilerin normalleştirilmesi için imzalanan anlaşmanın ardından Abu Dabi’de Pazartesi günü biraraya gelerek mali hizmetler konusunda işbirliği yapmak amacıyla ortak bir komisyon oluşturdu. İsrail heyetine Beyaz Saray danışmanı ve Başkan Donald Trump’ın damadı Jared Kushner de eşlik etti.
İsrail, daha önce yapılan barış anlaşmaları kapsamında komşu Mısır ve Ürdün’le karşılıklı büyükelçilikler bulunduruyor. Ancak diğer Arap ülkeleri İsrail’le ilişkilerini normalleştirmek için öncelikle Filistin’den alınan toprakların devredilmesini istiyor.
Kushner, BAE’nin ardından Bahreyn ve Suudi Arabistan’ı ziyaret etti, Beyaz Saray danışmanının Katar’ı da ziyaret etmesi bekleniyor.
‘‘Başka Arap ülkeleri de İsrail’le ilişkilerini normalleştirebilir’’
Henüz diğer Arap ülkeleri, İsrail’le ilişkilerin normalleştirilmesinde Birleşik Arap Emirlikleri örneğini izleme konusunda istek göstermedi, ancak Kushner, BAE haber ajansı WAM’e yaptığı açıklamada önümüzdeki dönemde diğer Arap ülkelerinin de İsrail’le ilişkileri normalleştirmesini umduğunu söyledi.
ABD’nin bölgedeki donanma üssüne ev sahipliği yapan Bahreyn’de Kushner, Kral Hamid El Halife ile biraraya geldi. Bahreyn devlet haber ajansına göre Kral, BAE’nin Arap ve İslam ülkelerinin çıkarlarını savunmada önemli bir rol oynadığını söyledi.
Suudi Arabistan’da ise devlet haber ajansı SPA, Veliaht Prens Muhammed Bin Selman ve Kushner’in Filistinliler ve İsrailliler arasında müzakerelerin yeniden başlaması ve kalıcı barışa ulaşılması için duyulan gerekliliğin altını çizdiklerini bildirdi.
BAE’nin resmi haber ajansıysa BAE, ABD ve İsrail’in Pazartesi günü yaptıkları ortak açıklamaya yer verildi. Açıklamada Filistinliler’e İsrailliler ile yeniden iletişim kurmaları çağrısı yapıldığı kaydedildi.
Filistinliler ise BAE ile İsrail arasında yapılan anlaşmayı reddediyor ve İsrail’le ilişkilerin yalnızca Filistinliler’e ait toprakların geri verilmesi karşılığında normalleştirilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Filistinliler, BAE’nin Arap ülkelerinin İsrail’e karşı uzun zamandır sürdürdükleri ortak duruşu ihlal ettiğini belirtiyor. BAE ise İsrail’den anlaşma karşılığında Batı Şeria’daki Filistin topraklarının ilhak edilmesinin durdurulması gibi önemli bir taviz elde ettiğini savunuyor.
Çoğu Sünni Müslüman monarşiler tarafından yönetilen Körfez’deki Arap ülkeleri en büyük düşmanları olarak Şii İran’ı görüyor. İsrailli yetkililer de İran’la olan ortak düşmanlıklarının bu ülkelerle bir araya gelmelerini sağlayabileceğini uzun zamandır söylüyordu.
Son olarak İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, Salı günü yaptığı konuşmada BAE’nin İslam dünyasına, Arap ülkelerine ve Filistin’e karşı ihanet ettiğini söyledi.
Kushner, Abu Dabi’de ABD ordusuna ait F-35 jetlerine ev sahipliği yapan üste askeri yetkililerle de görüştü. BAE, uzun süredir ABD’den F-35 satın almak istiyor. İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ise Pazartesi günü yaptığı açıklamada jetlerin BAE’ye satılmasına hala karşı olduklarını söyledi.
