Boston College'dan ekonomi profesörü Can Erbil, Uluslararası Para Fonu IMF'nin de dile getirdiği küresel resesyon beklentilerine dikkat çekerek, resesyonun ne kadar süreceğinin, Corona virüsü tedavisinin ve aşısının bulunmasına bağlı olduğunu söyledi.
Salgının ekonomiye etkilerini Amerika'nın Sesi'ne değerlendiren Can Erbil, “Benim altını çizmek istediğim şey; daha çok makroekonomi, piyasalar değil. Makroekonomide şu anda yaşadığımız şeye dışsal bir etken olarak bakıyoruz. Ekonominin kendi içinde olan bir hasardan ya da herhangi bir yanlıştan kaynaklanan bir sorun değil, aradaki fark, 2008-2009 kriziyle ilgili fark çok önemli, tamamen dıştan gelen bir etken. Dolayısıyla bu yeni bir şok bizim için. Ekonomi için de yeni bir şok, o yüzden her gün yeni rakamlar uçuşuyor etrafta, ne kadar aşağı inecek, ne kadar yukarı çıkacak? Doğrusunu söylemek gerekirse; kimse bilmiyor" diye konuştu.
''Küresel bir resesyon olacak''
''Herkesin ortak paydası, söylediği şey; 'bir resesyona gireceğiz'. Bu küresel bir resesyon olacak. Ne kadar sürecek? Ne kadar aşağıdan yukarı çıkacağız? Ne kadar hızlı yukarı çıkacağız? Bunların hepsi tamamen bilinmeyen şu anda. Benim tahminim, zaman olarak tahminde bulunmayacağım fakat bu bilinmeyenin devam edeceği. Şöyle ki; eğer yakın bir zaman içinde, eğer Covid testleri daha fazla herkes tarafından kullanılır, yakın bir zamanda yine Covid ile ilgili ilaçlar daha yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanırsa, eğer bir aşı bulunursa, bunların hepsi yine tamamen dışsal şok ekonomi, indiğimiz kadar hızlı yukarı çıkabiliriz. Çünkü ekonominin yapı taşlarında çok fazla içsel bir zarar yok ama olacak, parasal politikalar bir yerde tıkandı, sıfır faizi buldu, dolayısıyla Merkez Bankası’nın yapabileceği çok fazla bişey yok. Atabileceği doğru adımları attı. Şu anda daha çok mali politika mümkün olduğu kadar kullanılmaya çalışılıyor. Her aileye 1200 dolar fert başına, 500 dolar çocuk başına direkt yardımdan bahsediliyor. Bunların hepsi mümkün olduğu kadar aşağı inmemesi resesyonun çok fazla etkilenmemesi için alınan önlemler. Fakat göreceğiz, yüzde 1, yüzde 2’den yüzde 15'lere kadar inen bir spektrum var tahminlerde ve iki- üç ay içinde tekrar yukarı çıkabilecek 'v' şeklinde bir resesyondan, çok daha uzun bir dip yapıp, daha sonra yavaş yavaş yukarı çıkabilecek bir resesyona kadar giden tahminler var. Bilinen tek şey bilinmeyenin çok fazla olduğu şu anda,’’ yorumunda bulundu.
Söz konusu durumu, Amerika'daki ekonomik sistemin gerçekten zayıf noktalarının ortaya çıkması için bir fırsat olarak gören Erbil, “Amerika'da çok büyük gelir dağılımı bozukluğu var. Sağlık sisteminin inanılmaz bir maliyeti var diğer ülkelerle karşılaştırıldığında, dolayısıyla özellikle finansal piyasalarda da yeniden geri alışlar çok büyük bir şişme yaratmıştı. Herkes zaten bir şekilde bir yavaşlama, bir resesyon bekliyordu. Bu tamamen resesyonu tetikledi ve bence Amerika için belki bir fırsat” diye devam etti.
''Merkez Bankası yapması gereken hamleleri yaptı''
Merkez Bankası’nın ilk başta doğru adımlar atmadığını da dile getiren Erbil, “İlk başta attığı adımlar bir parça politik baskı sonucunda atılmış adımlardı. Faiz indirimi gerçekten çok fazla etkili olacak bir politika, bir ekonomik politika değildi, faiz indirildi, sıfıra vurdu. Piyasalar ona olumlu bir tepkide bulunmadı, çok ufak bir tepkiden sonra tekrar negatife döndü.Bence şu anda yapılması gereken hamleleri sonunda yaptı Merkez Bankası geçen hafta. Şu anda önemli olan şey; belirsizliği bir şekilde azaltmak mümkün olduğu kadar. Merkez Bankası’nın şu aşamada çok daha fazla bir şey yapabileceğini düşünmüyorum. Şu anda daha çok mali, kamu politikalarıyla bir parça daha bu krizin aşağı inmesi, çok daha fazla dibi bulması engellenmeye çalışılacak. Biliyorsunuz iki ekonomik politika var. Politikalardan bir tanesi şu anda yapabileceği her şeyi yaptı, para politikaları, neredeyse tıkandı diyebiliriz,” değerlendirmesinde bulundu.
