Türkiye ve dünya, 2022’ye Corona virüsünün Omicron varyantının neden olduğu vaka artışları ve tedavi umutlarıyla girdi. 2020 ve 2021 yılında Corona günlüğü tutan VOA Türkçe, 2022'de de pandemi gelişmelerini gün gün derlemeyi sürdürüyor.
1 Ocak: Corona virüsü pandemisinde iki yılı geride kalırken, yeni yılın ilk gününde dünyada bugün kadar görülen vaka sayısı 289 milyonun üzerindeydi, 5 milyon 400 binden fazla kişi hayatını kaybetti.
2 Ocak: İsrail, 60 yaş üstündekilere ve sağlık personeline dördüncü doz COVID-19 aşısı yapılmasına onay verdi. ABD Savunma Bakanlı Lloyd Austin, Corona virüsü testinin pozitif çıktığını ve beş gün karantinada kalacağını açıkladı.
3 Ocak: Omicron varyantının Delta varyantına kıyasla aşılanmış kişilerde bağışıklığı daha kolay alt ettiği belirlendi.
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), 12-15 yaş grubuna iki doz halinde uygulanan Pfizer/BioNTech aşısının takviye üçüncü dozunun yapılmasına onay verdi. FDA ayrıca ikinci doz aşıdan 6 ay sonra yapılan tüm takviye dozların süresini 5 aya indirdi.
4 Ocak: Yeni bir araştırma, Corona virüsü enfeksiyonunu atlatan hastaların vücudundaki yüksek miktardaki antikorların yanlışlıkla sağlıklı organ ve dokulara saldırabileceğini ortaya koydu. Bu durum, hastalığı hafif atlatanlar için de geçerli olabilir.
ABD’de 3 Ocak’ta yaklaşık 1 milyon yeni Corona virüsü vakası bildirildi. Reuters haber ajansının derlediği verilere göre bu sayı, ülkede sadece bir hafta önce kayda geçen 505 bin 109'luk günlük vaka zirvesinin neredeyse iki katı ve küresel bir rekor.
5 Ocak: Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un, aşı olmayan Fransızlar'a argo kelimeler de kullanarak "Aşılanmamış olanları gerçekten rahatsız etmek istiyorum ve sonuna kadar da gideceğim. Stratejimiz bu" sözleri ülkede polemik yarattı. Macron'un tepki yaratan sözleri, aşı sertifikası yasasını görüşen Ulusal Meclis oturumunu da gölgeledi. Muhalefetin bu sözlere sert tepkisi üzerine görüşmeler askıya alındı.
6 Ocak: Türkiye’de son 24 saatte 68 bin 413 yeni Covid-19 vakası görüldü. Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı bu rakam kayıtlardaki en yüksek günlük vaka sayısına işaret ediyor. Corona virüsünün Omicron varyantı dünyanın her yerinde olduğu gibi Türkiye’de de vakaların hızla artmasına neden oluyor.
İsrail, kırmızı listede tuttuğu ve aralarında Türkiye ve ABD’nin bulunduğu yedi ülkeyle ilgili yüksek COVID riski uyarısını kaldırıyor. İsrail, Kasım ayında, ülkeye yabancıların girişini yasaklamış ve kırmızı listesini genişleterek vatandaşlarının bu listedeki ülkelere gidişini engellemişti.
7 Ocak: Johnson & Johnson, gerçek hayat verileri üzerinden yaptığı bir çalışma, şirketin tek dozluk Covid-19 aşısının enfeksiyon ve hastaneye yatmaya karşı altı aya kadar koruma sağladığını ortaya koydu
Evde yapılan antijen testlerinden burundan sürüntü almanın enfeksiyonun ilk birkaç gününde Omicron varyantını güvenilir bir şekilde tespit etmediği kaydedildi.
8 Ocak: ABD’de 5 yaşın altındaki çocukların Covid-19 enfeksiyonu nedeniyle hastaneye yatma oranı pandeminin başından bu yana en yüksek seviyesine çıktı
9 Ocak: Sağlık Bakanlığı verilerine göre Hindistan 179 bin 723 yeni COVID-19 enfeksiyonu ile, Mayıs sonundan bu yana en yüksek sayıyı kayda geçirdi. Toplam vaka sayısı 35 milyon 710 bine, can kaybı 483 bin 936'ya yükseldi.
10 Ocak: Reuters haber ajansının derlediği verilere ABD’de en az 1.13 milyon yeni Corona vakası bildirildi.. Yeni vakalar için yedi günlük ortalama, iki haftada üç katına çıkarak günde 700 bini aştı.
11 Ocak: ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) Omicron'un şu andaki Corona virüsü vakalarının yüzde 98,3'ünü oluşturduğu tahminini paylaştı. Dünya Sağlık Örgütü, mevcut COVID-19 aşılarının Omicron'a ve gelecekteki varyantlara karşı etkili olmalarını sağlamak için yeniden çalışılması gerekebileceğini bildirdi.
12 Ocak: Londra'daki Imperial College tarafından yapılan yeni bir araştırma, soğuk algınlığı enfeksiyonunun Covid-19'a karşı kısmi koruma sağlayabileceğini ortaya koydu.
Türkiye’nin yerli aşısı Turkovac’ın etkinliğine ilişkin soru işaretleri üzerine Hacettepe Üniversitesi, “Turkovac en az (Çin menşeili Sinovac şirketine ait aşı) CoronaVac kadar güvenli bir aşı” açıklaması yaptı.
13 Ocak: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) kurulu, COVID-19 hastaları için Eli Lilly’nin ilacı ve GlaxoSmithKline’nın Vir Biotechnology ile üretiği ilacın kullanılmasını tavsiye etti.
14 Ocak: Beyaz Saray, ABD'de 19 Ocak'tan itibaren her haneye COVIDTests.gov internet sitesinden dört adet ücretsiz evde COVID-19 testi sipariş edebilme imkanı tanınacağını açıkladı. Siparişin yedi ila 12 gün içinde ulaştırılması umuluyor.
15 Ocak: Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın, Corona virüsü hastalığı belirtisi olmayanlara PCR testi yapılmayacağını açıklamasının ardından İçişleri Bakanlığı, okullarda, kapalı kamusal mekanlarda ve iş yerlerinde aşısız veya aşı sürecini tamamlamamış kişilerden negatif test sonucu talep edilmesi uygulamasını kaldırdı. Kamusal alanlarda aşısız olarak bulunulabilmesi ve buna karşı hiçbir önlem alınmaması kararı üzerine Türk Tabipleri Birliği “Toplumun sağlığını riske atmaya devam eden sorumluları istifaya davet ediyoruz” açıklaması yaptı.
16 Ocak: Erkek tenisinin dünya 1 numarası Novak Djokovic Avustralya Açık’ta oynamak için verdiği hukuki mücadeleyi kaybetti. Avustralya’da mahkeme, sağlık ve kamu düzenini gerekçe göstererek Djokovic’in vizesini iptal etti Corona aşısı olmadığı belirtilen Djokovic’e, turnuvadan önce 16 Aralık’ta Corona virüsüne yakalandığı için sağlık muafiyeti sağlanmış ve vize verilmişti. Avustralya ülkeyi ziyaret etmek isteyen herkesin aşılanmasını şart koşuyordu.
17 Ocak: İsrail’de yapılan bir araştırmaya göre Covid-19 aşısının dördüncü dozu üçüncü doza kıyasla daha fazla antikor sağlıyor; ancak dördüncü dozun Omicron varyantının engellenmesi için yeterli olmayabileceği belirtiliyor.
18 Ocak: ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), artan sayıda COVID-19 vakası nedeniyle İsrail, Avustralya, Mısır dahil olmak üzere 22 ülke ve bölgeye seyahat edilmemesini tavsiye etti. CDC seyahat tavsiyesi, aralarında Arnavutluk, Arjantin ve Uruguay’ın da olduğu bu 22 ülke ve bölgeyi, "Dördüncü Seviye: Çok Yüksek Riskli" ülkeler seviyesine yükseltti ve Amerikalılar’a Panama, Katar, Bahamalar, Bahreyn ve Bolivya'yı da içeren bu yerlere seyahat etmekten kaçınmaları gerektiğini belirtti.
19 Ocak: California ve New York eyaletlerinde yapılan bir çalışma, doğal bağışıklığın Delta varyantına karşı daha iyi koruma sağladığı sonucuna vardı. Çalışmaya göre daha önce Covid-19’a yakalanan ve doğal antikor üretenler, Delta varyantına karşı, hastalığa yakalanmayan ancak aşı olan kişilerden daha iyi korunuyordu. Çalışmaya göre Delta varyantına karşı en fazla korunanlar hem hastalığı geçiren hem de aşılananlar; en az korunanlarsa ne hastalığı geçirenler ne de aşılananlar oldu.
20 Ocak: İtalyan ve Rus araştırmacıların ortak yürüttüğü küçük çaplı bir klinik deneyde elde edilen ilk bulgulara göre, Rus yapımı Sputnik V aşısını olanlarda, bağışıklık sisteminin Omicron’a karşı ürettiği antikorlar, Pfizer aşısı olanlarda gözlemlendiği kadar azalmıyor. 51 kişi üzerinde yapılan çalışma sonucunda, Sputnik V aşısı olanların kanında Omicron’a karşı üretilen antikor oranının yüzde 74,2 olduğu görülürken, bu oran Pfizer ve BioNTech’in ortak geliştirdiği aşıyı olanlarda yüzde 56,9 olarak belirlendi.
21 Ocak: Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), ABD’de yapılan üç araştırmanın, üçüncü doz bir elçi RNA aşısının Omicron ile savaşmanın anahtarı olduğunu ve COVID-19 nedeniyle hastaneye yatışa karşı %90 koruma sağladığını gösterdiğini bildirdi.
22 Ocak: Pfizer CEO’su Albert Bourla, pandemiyle mücadelede daha sık yapılan takviye aşılar yerine yıllık COVID-19 aşısının tercih edileceğini söyledi.
Çin'in başkenti Pekin, Kış Olimpiyat Oyunları’nın başlamasına iki haftadan daha az bir süre kala şehirde yeni vaka bildirimleri sürerken, şehrin tüm bölgelerini "tam acil durum halini" sürdürmeye çağırdı.
23 Ocak: İsrail Sağlık Bakanlığı, ülkede 60 yaş üstü kişilere verilen dördüncü doz COVID-19 aşısının, aynı yaş grubundaki üç kez aşılanmış kişilere göre ağır hastalığa karşı üç kat daha direnç sağladığını açıkladı. Bakanlık ayrıca, dördüncü dozun veya ikinci takviyenin, 60 yaşın üzerindeki insanları, üç aşı aşısı olan yaş grubundakilere göre olası bir enfeksiyona karşı iki kat daha dirençli hale getirdiğini söyledi.
24 Ocak: Yeni yapılan bir araştırma, AstraZeneca, Pfizer/BioNTech ya da Johnson & Johnson'ın Covid-19 aşılarının takviye dozunun, daha önce Çin’in Sinovac firmasının ürettiği CoronaVac aşısının iki dozunu olanlarda antikor seviyelerini büyük ölçüde arttırdığını ortaya koydu.
25 Ocak: Tüm dünyada baskın hale gelen Corona virüsünün Omicron varyantının plastik yüzeyler ve insan derisi üzerinde daha önceki varyantlara göre çok daha uzun süre aktif kalabildiği ortaya çıktı. İlk tespit edilen Alpha varyantının plastik bir yüzey üzerinde aktif kalabilme süresi 56 saatken bu süre, Delta varyantında 114 saate kadar çıkmıştı. Yapılan testler, Omicron varyantının plastik bir yüzey üzerinde 193,5 saat aktif kalabildiğini gösterdi.
26 Ocak: Corona virüsünün Omicron varyantının yeni bir türü, aralarında ABD'nin de bulunduğu 40'tan fazla ülkede tespit edildi. Uzmanların BA.2 olarak adlandırdığı yeni tür, Omicron varyantının orijinal versiyonundan daha sinsi olarak tanımlanıyor. Bunun nedeni, Omicron'un yeni türünün zor tespit edilebilir olması. Bazı uzmanlarsa bu türün Omicron'un orijinalinden daha bulaşıcı olabileceğinden endişeli.
27 Ocak: Avrupa’da Omicron varyantının etkisi sürüyor. İngiltere, Fransa, İtalya ve İspanya’da vaka sayılarında ve can kayıplarında yükseliş devam ederken Almanya’da vaka sayısı, ilk kez 200 binin üzerine çıktı. Omicron varyantı Türkiye’de de baskın hale geldikten sonra vaka sayılarında yükseliş sürüyor. Son 24 saatte Türkiye’de resmi verilere göre tespit edilen vaka sayısı 80 bine yaklaştı.
28 Ocak: Yapılan son bir ankete göre Amerikalılar’ın sadece yüzde 15’i pandeminin, ancak COVID-19 büyük ölçüde ortadan kaldırıldığında sona ermiş sayacağını gösteriyor. Buna karşılık katılımcıların yüzde 83'ü mevsimsel grip gibi büyük ölçüde hafif bir hastalık olduğunda pandeminin bittiğini hissedeceklerini söylüyor.
29 Ocak: Kanada'nın başkenti Ottawa'da binlerce kişi, Başbakan Justin Trudeau'nun COVID-19 aşısı yönergelerine karşı, parlamentonun önündeki sokaklarda ve karla kaplı çimenlerde protesto düzenledi. Kamyon ve TIR şoförlerinin sınır ötesi seyahatleri için aşı zorunluluğuna karşı mitingi olarak başlayan "Özgürlük Konvoyu" protestoları, güçlü bir aşı karşıtı çizgiyle pandemi sırasında hükümetin sıkı önlemlerine karşı bir gösteriye dönüştü.
30 Ocak: Avustralya, son iki haftanın içinde en düşük günlük COVID-19 ölümlerini bildirdi, Binlerce öğrenci tatil sonrası sınıflara dönerken vakalar düşmeye devam etti.
31 Ocak: Omicron varyantı nedeniyle Corona virüsü enfeksiyonu vakalarında hemen her gün rekor vaka sayıları kaydedilen Almanya’da hükümet "sürü bağışıklığı" stratejisine geçti. Uzmanlar, geçen günlerde vaka sayısının 24 saatte 200 bin sınırına ulaşmasından sonra önümüzdeki haftalarda günde 300 bin vakayı gerçekçi bir sayı olarak nitelerken, hükümetin yeni tedbirler yerine, gidişatı oluruna bırakması dikkat çekiyor.
1 Şubat: Danimarka’da 8 bin 500’den fazla hanede yapılan araştırma sonucunda Omicron’un alt varyantı olan BA.2’nin yaklaşık yüzde 33 oranında daha bulaşıcı olduğu tespit edildi. Omicron da bir önceki baskın varyant olan Delta’dan çok daha fazla bulaşıcıydı.
2 Şubat: Çin’in başkenti Pekin’de düzenlenecek 2022 Kış Olimpiyat Oyunları’nın başlamasına günler kala, organizasyon kapsamında görevli kişi ve sporcularda COVID-19 vakaları görülmeye devam ediyor. Son yapılan açıklamaya göre, oyunlarda görevli 11 personel Corona virüsü enfeksiyonu nedeniyle hastaneye kaldırıldı.
3 Şubat: Amerika’nın önde gelen havayolu şirketleri, iş ve seyahat grupları Beyaz Saray’a, ABD’ye gidecek aşılı uluslararası yolculara uçuşlardan önce Covid-19 test zorunluluğunu kaldırma çağrısı yaptı. Airlines for America, ABD Ticaret Odası, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği, Havacılık ve Uzay Sanayileri Birliği’nin aralarında olduğu bir dizi kuruluş Beyaz Saray’ın Corona virüsüyle mücadele koordinatörü Jeff Zients’e bir mektup gönderdi.
4 Şubat: Corona virüsünün baskın hale gelen varyantı Omicron nedeniyle Türkiye’de de vaka sayısı artışı durmuyor. Resmi verilere göre son 24 saat içinde vaka sayısı 107 binin üzerine çıktı. Türkiye'de günlük vaka sayıları pandeminin başlangıcından bu yana ilk kez yüz binin üzerinde seyrediyor. Sağlık Bakanlığı tarafından açıklanan resmi verilere göre son 24 saat içinde ülke genelinde 107 bin 530 yeni Corona virüsü vakası tespit edildi. Son bir günde hayatını kaybeden kişi sayısı da yine resmi verilere göre 233 oldu.
5 Şubat: Amerikalı sağlık yetkilileri ülkede en yaygın uygulanan Covid-19 aşıları olan Moderna ve Pfizer/BioNTech’in iki dozu arasında beklenen sürenin sekiz haftaya uzatılmasını değerlendiriyor. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) yeni sürenin, nadir görülen bir yan etki olan kalp kası iltihabı (miyokardit) vakalarını da azaltabileceği görüşünde
6 Şubat: Dünya genelinde ciddi bir depresyon sürecinden geçenlerinin sayısı pandeminin başladığı 2020 yılında yüzde 28 oranında artarak yaklaşık 246 milyona ulaştı. Kuzey Amerika, Avrupa ve Doğu Asya ülkelerinden toplanan verilere göre, kaygı bozukluğu yaşayanların oranında da yüzde 26 artış gözlemlendi.
7 Şubat: Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, 129 ülkenin %92'sinde aşılama programları ve AIDS gibi hastalıkların tedavisi gibi temel sağlık hizmetlerinde aksamalar rapor edildi.
8 Şubat: Johnson & Johnson firmasının, COVID-19 aşısının üretimini durdurduğu öne sürüldü. Firmanın, aşının üretildiği tesisi geçici olarak kapatıldığı belirtiliyor ancak tesisin ne zaman yeniden faaliyete geçileceği bilinmiyor.
9 Şubat: Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin (CDC) raporuna göre, ABD hükümeti, 21 Şubat'ta 5 yaşın altındaki çocuklar için COVID-19 aşısını kullanıma sunmayı planlıyor.
