Geçen hafta Kongre’ye F-35 savaş uçaklarının Türkiye'ye teslimatına kısıtlama getiren maddelerin yanı sıra ABD’nin Güney Kıbrıs’a uyguladığı silah ambargosunun kaldırılmasını da öngören bir tasarı sunan Demokrat Partili Senatör Bob Menendez, Güney Kıbrıs ziyaretine başladı. Ambargonun kaldırılmasının silahlanma yarışına neden olacağını savunan KKTC, “İlgili senatör ve Kıbrıs Rum liderliğinın sözleri saldırganlık içeriyor” açıklaması yaptı.
Resmi olmayan ziyareti kapsamında Rum lider Nicos Anastasiades ile görüşen Menendez, Doğu Akdeniz’de keşfedilen doğalgaz rezervleri ve bölgesel güvenlik ışığında “Washington ile Kıbrıs arasında bağların güçlendirilmesi için doğru bir zaman” olduğunu söyledi.
Demokrat Parti New Jersey Senatörü Menendez, Anastasiades ile görüşmesi sonrası Rum basınına açıklamalarda bulundu. Anastasiades ile harika bir görüşme yaptığını söyleyen Menendez, kendisinin de Güney Kıbrıs’la uzun bir ilişkisi olduğunu belirtti.
Rum basınına göre Doğu Akdeniz’de güvenlik ve enerji stratejisi, Kıbrıs’ın ABD ile süre gelen ilişkileri, ABD’nin bölgedeki dış politikası, ekonomik sorunlar ve Kıbrıs finans bölgesini görüştüklerini açıklayan Menendez, “Görüşmeler çok kapsamlı ve olumluydu. ABD ile Kıbrıs arasında ilişkilerin derinleşmesini sabırsızlıkla bekliyorum” dedi.
Menendez ayrıca, “Kıbrıs’ın sadece ABD değil Batı ile de ilişkilerinde de yeni bir gün doğması için harika bir dönem” diye konuştu.
Bob Menendez, ziyareti öncesinde de Rum basınına açıklamalarda bulunmuş ve Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki sert tutumuna ABD’nin müsamaha göstermeyeceğini söylemişti.
Phileleftheros gazetesine göre Menendez, Ankara’nın yabancı enerji firmalarının Kıbrıs açıklarındaki lisanslı sondaj çalışmalarını engellemeye çalıştığı yönündeki bir soruya cevaben, “Türkiye’nin Doğu Akdeniz bölgesindeki saldırgan tutumunu bundan böyle kabul etmeyeceğimizi açık şekilde ifade ettik” ifadelerini kullandı.
Gazete ayrıca Menendez’in “Yunanistan’ın NATO şemsiyesi altında yükümlülüklerini yerine getirmesi ve Ada’da silahlanma yarışını önleyerek birleşmeyi teşvik etmek adına Kıbrıs’a uygulanan silah ambargosunun kaldırılması için ABD’nin desteğinin artması gerek” sözlerine yer verdi.
KKTC: “Silah ambargosu kalkarsa silahlanma yarışı artar”
Ada’nın güneyinde yaşanan gelişmelerle ilgili Kuzey Kıbrıs’tan uyarı geldi. KKTC Başbakan Yardımcılığı ve Dışişleri Bakanlığı, yazılı açıklama yaparak, böyle bir adımın Doğu Akdeniz bölgesinde silahlanma yarışını tetikleyeceğini, bunun da yangına körükle gitmek anlamı taşıyacağını belirtti.
Açıklamada, “Bu konunun ileri götürülmesine ilişkin olarak gerek ilgili senatör, gerekse Kıbrıs Rum liderliği tarafından yapılan açıklamalar saldırganlık içermekte ve adadaki barış ve istikrarı tehdit eder nitelik taşımaktadır. İlgili tasarıda ABD’nin Doğu Akdeniz’deki stratejik, enerji ve güvenlik çıkarlarını koruma gerekçesiyle bu ambargonun kaldırılması savunulmaktadır” denildi.
Yasa tasarısında ayrıca Yunanistan’a üç milyon dolarlık silah finansmanı ile yine Yunanistan ve Rum tarafına ikişer milyon dolarlık askeri eğitim yardımının da öngörüldüğünü hatırlatan açıklamada şunlar kaydedildi:
"Sürekli olarak vurguladığımız üzere bölgemizde ve adamızda istikrar ve huzur ortamı Kıbrıs Türk tarafı için çok önemlidir ve bu doğrultuda atılabilecek her türlü işbirliği adımını ileriye götürmeye hazırız. Ancak zaten zor bir coğrafyada bulunan adamızdaki mevcut huzur, güven ve istikrarı sekteye uğratacak adımların atılması konusunda da hassas olduğumuzun bilinmesi gerekir. Buna yönelik olarak ABD Meclisi’nden ilgili tasarıyı diğer benzer tasarılarda olduğu gibi komite aşamasında reddetmesini ve bölgesel işbirliğini teşvik edecek adımlar atılması yönünde ilgili taraflara çağrı yapmasını umut ediyoruz. Rum yönetimine silah ambargosunu kaldırma yönünde atılacak bir adım Doğu Akdeniz bölgesinde silahlanma yarışını tetikleyeceği uyarısında bulunma ihtiyacı hissediyoruz. Böyle bir adım yangına körükle gitmek anlamı taşıyacaktır. Dışişleri Bakanlığı olarak gerek ülkede, gerekse yurt dışında yabancı devlet ve uluslararası örgüt temsilcileriyle yapılacak diplomatik görüşmelerde bu konudaki hassasiyeti ve riskleri muhataplarımıza anlatmaya devam edeceğiz.”
Senato Dış ilişkiler Komisyonu’nun kıdemli üyesi Bob Menendez, söz konusu tasarıyı Cumhuriyetçi Senatör Marco Rubio ile birlikte geçen hafta sunmuştu.
2019 Akdeniz Güvenlik ve Enerji İşbirliği Yasa Tasarısı’yla ilgili iki senatör ortak açıklama yapmış ve tasarının “Kıbrıs Cumhuriyeti’ne silah satışı yasağını kaldıracağını, ABD, İsrail, Yunanistan Kıbrıs arasında enerji işbirliğini sağlamak için ABD-Doğu Akdeniz Enerji Merkezi kurulacağını öngördüğünü” belirtmişti.
Washington’un Doğu Akdeniz'deki uzun dönem stratejisini yeniden şekillendirmeyi hedefleyen tasarı için Menendez "ABD’nin Doğu Akdeniz'i daha güvenli hale getirme adına bu işbirliğini kullanmak için devreye girme zamanı gelmiştir. Bu tasarı barış, refah ve uluslarımızın güvenliği için ortak çabalarla bu dostluk ilişkilerini geliştirmeyi amaçlamaktadır" demişti.
ABD etnik çatışma yaşandığı gerekçesiyle 1987’de Güney Kıbrıs’a silah ambargosu uygulamaya başlamıştı.
