Uluslararası Af Örgütü’nün araştırmasına göre, Amerika, İngiltere ve Fransa’nın Suriye’nin Rakka kentinde IŞİD’e karşı düzenlenen hava ve topçu operasyonlarında 1600’den fazla sivil öldü.
Araştırmacılar, hava saldırılarını ve kurbanları belirlerken, ilk elden yapılan sayımları, açık kaynak istihbaratı ve uydu verileriyle birleştirdi.
Koalisyon güçleri, 2017’deki operasyonlarda bazı sivillerin öldüğünü kabul ediyor, ancak sayılarının iddia edildiği kadar yüksek olmadığını savunuyor
Koalisyon güçlerinin, IŞİD’in başkent ilan ettiği Rakka’yı geri almaya yönelik operasyonları Haziran 2017’de başlamıştı. Uluslararası Af Örgütü, beş ay süren operasyonda 1600’den fazla sivilin öldüğünü iddia ediyor.
İki yıllık bir araştırma sonunda binden fazla kurbanın isimlerine ulaşan örgüt yetkilileri, bunlardan 641’inin Rakka’da öldüğünü doğruladı.
Airwars adlı araştırma grubuyla birlikte çalışan örgüt yetkilileri, iki ay Rakka’da kalarak hayatta kalanlarla görüştü ve saldırı bölgelerini ziyaret etti.
Araştırmacılar, Rakka’da tahrip olan 11 binden fazla binanın ne zaman vurulduğunu belirlemek için açık kaynak ve uydu verilerini kullandı. Harabeye dönen kent, sanal ortamda yeniden inşa edildi.
Af Örgütü Kıdemli Kriz Müdahale Danışmanı Donatella Rovera bu süreci “Dünyanın dört bir yanından binlerce gönüllü internette, iki milyon kareden fazla uydu görüntüsü inceledi. Aynı zamanda, birçok üniversiteyle ortaklık yapan kanıt laboratuvarımız vardı. Bu üniversitelerdeki öğrenciler, Rakka’dan gelen her bilgi kırıntısını, her videoyu, ölen akrabalara başsağlığı dileği içeren her Facebook paylaşımını inceledi” sözleriyle anlattı.
Rovera, koalisyon saldırılarından bazılarında ayrım gözetilmediğini savundu ve “Amerikan güçleri, Rakka’da, Vietnam savaşından bu yana hiçbir yerde düzenlemedikleri kadar çok topçu saldırısı düzenlemekle övünüyor. Bunun gurur duyulacak hiçbir yanı yok çünkü sivilleri riske atmak kabul edilemez. Hava bombardımanlarındaysa, hedefler tam on ikiden vurulmuş bile olsa, her zekanın bir yanılma payı vardır” dedi.
IŞİD, propaganda videolarında Rakka’yı sözde halifeliğinin ütopik başkenti olarak tanıtıyordu. Uluslararası Af Örgütü, terör örgütünün sivilleri kalkan olarak kullandığını, kentten çıkış yollarına mayın döşediğini ve kaçmaya çalışanları vurduğunu söylüyor.
Öte yandan araştırmacılar, koalisyon güçlerinin can kayıplarının sayısını kabul etmesi gerektiğini söylüyor. Uluslararası Af Örgütü, ortaya koyduğu kanıta rağmen, koalisyonun çok az sivil ölümü kabul ettiğini belirtiyor.
Amerika’nın Sesi’ne açıklama yapan ABD Savunma Bakanlığı sözcüsü Albay Scott Rowlinson ise, “Koalisyon, Silahlı Çatışma Hukuku’na uymaktadır ve sivil kayıplarla halka verilecek zararı en aza indirmek için olağanüstü önlemler aldı. Koalisyon içi raporlar, sivil toplum örgütlerinin çalışmaları, haberler, sosyal medya paylaşımları ve kişisel iddiaları da dikkate alıyoruz” dedi.
E-posta üzerinden bilgi veren Albay Rowlinson , “Kayıtlarımıza göre Rakka’da 318 ölümle sonuçlanan 69 geçerli iddia geldi. Bazı iddiaların soruşturmaları halen sürüyor. Af Örgütü bize 86 yeni iddia sundu. Bunlardan 43’ü zaten görüşüldü, bir bölümü kabul edildi bir bölümü ise bizim bombardıman kayıtlarımızla uyuşmadığı için geçersiz sayıldı. Af Örgütü’nden diğer 43 iddia ile ek bilgi talep ettik. Bu bilgiyi bize ulaştırırlarsa soruşturma açıp açmayacağımıza karar verebileceğiz” diye konuştu.
