Başkan Barack Obama ve İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun arasının giderek açılması, Obama’nın diğer dünya liderleriyle olan ilişkilerini de gündeme getirdi. Liderler arasındaki dostluk ya da düşmanlık ilişkilerinin dış siyasette nasıl bir rol oynadığı, son zamanların hararetli tartışma konularından biri.
Başkan Obama ve İsrail Başbakanı Netanyahu arasındaki gerginlikle ilgili çok şey yazıldı ve söylendi.
Netanyahu, Cumhuriyetçiler’in davetiyle Amerikan Kongresi’nde yaptığı konuşmada, Amerika’nın İran’la nükleer anlaşma yapma çabalarını eleştirmişti.
Dışişleri Bakanlığı Ortadoğu eski danışmanı Aaron David Miller, Obama ve Netanyahu’nun arası gergin olan ilk Amerikalı ve İsrailli lider olmadığını, ancak iki liderin anlaşmazlıkları aşmayı başaramadığını vurguluyor. Miller’e göre, bu anlaşmazlıklar farklı kişiliklerin ve siyasi görüşlerin çatışmasıyla ortaya çıkan bir durum. Amerika ve İsrail ilişkileri son zamanların en kötü döneminden geçiyor.
Peki kişisel ilişkiler, siyasette ne ölçüde etkili?
George Washington Üniversitesi’nden Profesör Matthew Dallek’e göre eğer Başkan Obama ve İsrail Başbakanı Netanyahu arasındaki ilişkiler baştan daha sıkı ve güçlü olsaydı, bugünkü yıpranma yaşanmazdı.
Dallek, yabancı liderlerle dostluk ilişkileri kurmanın Amerika başkanları için önemli olduğunu söylüyor. Dallek’e göre,dostluk ilişkileri, özellikle sorunlu zamanlarda büyük fark yaratabilir.
Başkan Obama’nın İngiltere Başbakanı David Cameron’a ‘kardeşim’ şeklinde hitap ettiği bilinse de görevde bulunduğu altı yıl boyunca dünya liderleriyle çok sıkı ilişkiler kurduğunu söylemek zor.
Başkan Obama, Netanyahu’yla olan ilişkisine ‘iş ilişkisi’ olarak yaklaştığını söylemişti. Obama’nın başka yabancı liderlerle ilişkilerinin de farklı olmadığı gözleniyor.
Aaron David Miller, başarılı dünya liderlerinin politikaya tutkun olduğunu, başka liderlerle kurdukları ilişkilere önem verdiğini söylüyor. Başkan Obama’nın yaklaşımı ise daha mesafeli, içe dönük ve analize dayalı. Miller, Obama’nın selefi George W. Bush’un aksine duygularını dışa vurmaktan kaçındığını söylüyor.
Ancak uzmanlara göre liderlerin kişisel ilişkiler kurması ve karşılıklı güven ilişkisi kurması çok önemli olsa da büyük siyasi sorunları sadece kişisel ilişkiler sayesinde çözmek mümkün değil.
