Erişilebilirlik

Kerry ve Lavrov Suriye Planı Üzerinde Anlaştı


Amerika ve Rusya Suriye’nin kimyasal silah programını sona erdirecek çerçeve anlaşması üzerinde uzlaştı. Plan uyarınca Suriye’den, kimyasal silahlarının kapsamlı bir dökümünü bir hafta içinde teslim etmesi isteniyor.

Cenevre’de varılan planın ana noktaları:

Cenevre’de varılan planın ana noktaları:

  • Suriye tüm kimyasal silah stoklarını ve üretim tesislerinin dökümünü bir hafta içinde sunacak
  • Tesislerdeki ilk denetimler Kasım ayından itibaren başlayacak
  • Kimyasal silah üretiminde kullanılan tüm teçhizat Kasım ayına kadar imha edilecek.
  • Tüm kimyasal silah ve teçhizat 2014 yılı ortasına kadar imha edilecek
  • Suriye bunlara uymazsa BM Güvenlik Konseyi devreye girecek
Amerika Dışişleri Bakanı John Kerry, üç gündür Cenevre’de Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov’la heyetler arası görüşmeler yürütüyordu. Plan, iki bakanın ortak basın toplantısında açıklandı. Görüşmelere Birleşmiş Milletler ve Arap Birliği'nin Suriye özel temsilcisi Lakhdar Brahimi de katıldı. Kerry, Suriye’nin elindeki silahların türü ve miktarı konusunda Rus meslektaşıyla anlaşma sağladıklarını ve bu silahların derhal uluslararası denetime devredilmesi kararı aldıklarını bildirdi.

Kimyasal silahlar 2014 ortasına kadar imha edilecek

Kerry, tüm kimyasal silah stoklarının uluslararası uzmanlarca incelenmesi için Suriye’nin derhal izin çıkarmakla yükümlü olduğunu söyledi.

Şam hükümetinin elindeki kimyasal silahlar, uluslararası denetime devredildikten sonra, bu silahların imha süreci başlayacak. Kimyasal silahların, Suriye dışında bir ülkede imha edilmesine karar verildi.

Plan uyarınca Suriye’nin elindeki tüm kimyasal silah ve teçhizatın 2014 yılı ortasına kadar imhası öngörülüyor.

Planın başarıya ulaşması durumunda önemli sonuçlar doğuracağına işaret eden John Kerry, yalnızca bölgesel bir tehdidi ortadan kaldırmış olmayacaklarını, ayrıca uluslararası anlaşmaların öngördüğü bir yasağı pekiştirmiş olacaklarını söyledi.


Amerika Dışişleri Bakanı Kerry, Suriye’nin bu plana uymaması durumunda, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin kararları uyarınca “cezai yaptırım” başvurusunda bulunabileceklerini belirtti.

Kerry ve Lavrov, son üç gündür BM ve Arap Birliği’nin Suriye özel temsilcisi Lakhdar Brahimi’yle de temaslar yürütüyordu.

Lavrov vardıkları anlaşmanın “olası güç kullanma” seçeneği içermediğini açıkladı.

Heyetler arası görüşmeler sırasında iki taraf da, Suriye’nin elinde bin ton kimyasal silah bulunduğu, bunlar arasında öldürücü hardal ve sarin gazı bulunduğu konusundaki istihbarat bilgileri üzerinde uzlaştı.

Amerikalı yetkililer, Esat rejiminin kimyasal silah stoklarını yaklaşık 45 ayrı yerde tuttuğuna ve bazılarının özellikle Başkan Barack Obama’nın son askeri müdahale tehdidinden sonra başka yerlere nakledilmiş olabileceğine inanıyor.

Obama yönetimi, geçen ay kendi halkına karşı kimyasal silahlarla saldırmakla suçladığı Suriye hükümetini cezalandırmak üzere kısıtlı askeri operasyon başlatacağını açıklamıştı. Ancak Suriye’nin bu silahlarını uluslararası denetime devretmeyi kabul ettiği ve kimyasal silahların kullanımını yasaklayan anlaşmayı imzalayacağını bildirmesi üzerine operasyon askıya alındı.

Washington, 21 Ağustos’ta Şam yakınlarında düzenlenen saldırıda bin 400’ü aşkın kişinin öldürüldüğünü, bunların 400’den fazlasının çocuk olduğunu bildirmişti. Amerika, saldırıdan Şam hükümetini suçlasa da Esat rejimi kimyasal silah saldırısını isyancıların düzenlediğini iddia ediyor.

Uluslararası tepkiler olumlu

İngiltere ve Fransa, Cenevre’de uzlaşılan planı memnunlukla karşıladıklarını bildirdi. Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius, planı “önemli bir adım” diye nitelerken, varılan sonucu Pazartesi günü Paris’te, John Kerry ve İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague ile birlikte görüşeceklerini bildirdi.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki Moon da Cenevre’de varılan planı övdü ve Suriye halkının çektiği acıları durdurma çabalarına öncülük etmesini diledi.

Almanya’dan gelen tepkiyse daha temkinliydi. Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle, “verilen sözlere uyulması” çağrısında bulundu ve bunun Suriye’de siyasi çözüm şansını arttırmasını umduğunu söyledi.

Ancak Suriye muhalefeti plana karşı çıkıyor. Özgür Suriye Ordusu planı reddetti. Özgür Suriye Ordusu komutanı Selim İdris, Türkiye’de yaptığı açıklamada, Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ve Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’e güvenmediğini ve isyancıların Esat rejimine karşı silahlı mücadelesini sürdüreceklerini bildirdi.

Şam hükümetiyse kimyasal silahların dökümünü bir ayda toparlayabileceğini savunuyor. Esat rejimi, bu haftaya kadar kimyasal silahlara sahip olduğunu yalanlıyordu.

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esat, ancak Amerika askeri tehdidini kaldırdıktan sonra kimyasal silahlarını uluslararası denetime teslim edeceğini söylemişti.

Amerika Dışişleri Bakanı John Kerry, Pazar günü Kudüs’e geçerek İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’yla görüşecek, ardından da Fransa, İngiltere ve Suudi Arabistan dışişleri bakanlarıyla yapacağı görüşme için Pazartesi Paris’e geçecek.

STÜDYO VOA

Trump’a ‘sus payı davası’ öncesinde konuşma yasağı – 27 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG