Fındık sezonunda Türkiye’nin farklı bölgelerinden özellikle de Güneydoğu Anadolu’dan binlerce kişi Karadeniz’e akın ediyor. Bu bölge dünya fındığının 3/2’sini üretiyor. Ancak fındık toplamak zor bir iş ve gün geçtikçe de hem toprak sahiplerine hem de çalışanlara getirisi azalıyor.
Ordu’nun kıyılarında milyonlarca fındık ağacı. Bölge dünya fındığının yüzde 75’ini karşılıyor.
Birçok ağaç tehlikeli yamaçlarda yetişiyor. Yani fındığı toplamak zor ve genellikle de tehlikeli bir iş.
Fındık toplayıcıları haftanın 7 günü çalışıyor. Günde 11 saat çalışıyorlar ve ayda yaklaşık 300 dolar kazanıyorlar.
Soyadını vermek istemeyen İskender de bu işe 15 yaşında başlamış. Şimdi 30 yaşında ve bir grup fındık toplayıcısından sorumlu.
İskender diğer çoğu fındık toplayıcısı gibi bölgeye 700 kilometre uzaklıktan Güneydoğu Anadolu bölgesinden geliyor.
Güneydoğu’daki çatışmalar nedeniyle bölgede iş olanağı çok az.
İskender’in annesi Mediha da oğluyla birlikte çalışıyor. Diğer binlercesi gibi güvenlik güçleri onları köylerini terk etmeye zorlamış. Sadece evlerini kaybetmemişler, yaşayış biçimleri de bu olaylardan etkilenmiş: “Eskiden tarımla uğraşıyorduk, kendi işimiz vardı. Bağımız vardı, hayvan sürümüz vardı. Fakat hiçbir şeyimiz kalmadı ve ihtiyaçtan buraya gelmek zorunda kaldık. Burada köleler gibi çalışıyoruz. Başarabileceğimiz bir şey yok. Köyümüze dönersek mutlu olacağız.”
İskender ve Mediha diğer fındık toplayıcıları gibi fındık sezonu boyunca ahırda kalıyor.
Başka bölgelerden gelenlerin çoğu ise devletin işlettiği kamplarda kalıyor.
Yetkililer gözlemci gruplar tarafından koşulları nedeniyle eleştirilen kamplara girilmesine izin vermiyor.
İskender ve Mediha’nın patronu fındık üreticisi Hilmi Uzunlar ise düşen fiyatlar, artan rekabet ve iklim değişikliği nedeniyle kimsenin para kazanamadığını belirtiyor: “Fındık satışı sadece çalışanların, gübrelemenin ve ağaçların bakımının masraflarını karşılıyor. Hasatı yapıyoruz, sonra satıyoruz, ne kar ne zarar ediyoruz. Sonrasında diğer işlerimize dönüyoruz ailelerimizin geçimini sağlamak için.”
İskender fındık toplamak zorunda kalmadığı bir hayat hayal ediyor.
İskender ve Mediha’nın önünde zor haftalar var. Fındık sezonu sonrasında İç Anadolu’ya patates toplamak için gidecekler.
İskender, 3 çocuğunu görmek için biraz daha bekleyeceğini belirtiyor.
