ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, İsrail ziyareti sırasında yaptığı konuşmada İsrail ürünlerinin boykot edilmesinin Yahudi karşıtlığı olduğunu savundu. Pompeo ülkesinde bununla ilgili adım atılacağını söyledi.
Fransa, Türkiye ve Gürcistan ziyaretlerinin ardından dün İsrail’e geçen Bakan Pompeo Başbakan Benyamin Netanyahu ile bugün düzenlediği ortak basın toplantısında Pompeo, Amerika’da İsrail’i boykot eden grup ve kuruluşlar arasında hükümetten mali yardım alanların belirlenerek desteğin kesileceği vaadinde bulundu.
Filistin yanlılarının, İsrail’in “boykot edilmesi, yatırımların geri çekilmesi ve yaptırım uygulanması” çağrısıyla başlattığı Boycott, Divestment and Sanctions (BDS) hareketinin destekçileri bunun İsrail’in Filistin topraklarını ilhak politikalarına karşı bir protesto şekli olduğunu savunuyor.
1980’li yıllarda Güney Afrika’daki ırksal ayrımcılığın sona erdirilmesi için uygulanan boykot yönetimine dayanan ve 2005 yılında başlatılan uluslararası BDS hareketinin savunucuları eylemlerinin Yahudi karşıtlığı olduğu iddialarını reddediyor.
İsrail yetkilileriyse BDS hareketinin amacının İsrail’in yok edilmesi olduğu görüşünde.
Netanyahu ve Pompeo ayrıca ABD’nin Başkan Donald Trump liderliğinde yürürlüğe koyduğu İsrail politikalarının önemiyle ilgili övgü dolu ifadelerini yineledi. Trump, önceki başkanların yaklaşımlarının aksine, İsrail’in Filistin toprakları olarak kabul edilen Batı Şeria’daki yerleşkelerinin yasadışı olmadığını söyleyerek bölgedeki en önemli tartışma konularından olan Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdı ve ülkesinin büyükelçiliğini buraya taşıdı.
İsrail’in 1967 savaşında el koyduğu ve bugün de hala Suriye ile uzlaşmazlık nedeni olan Golan Tepeleri’nin Trump tarafından İsrail toprakları olarak tanınmasına da değinen Pompeo, Trump’ın bu kararının “tarihi önem taşıdığını ve gerçeğin kabul edilmesi” anlamına geldiğini söyledi.
Trump, uluslararası camiada İsrail toprakları olarak tanınmayan Golan Tepeleri’yle ilgili tutumunu resmi olarak geçen yıl beyan etmişti.
Pompeo, İsrail ziyareti kapsamında Golan Tepeleri’ne de gideceğini söyledi.
Netanyahu da Trump yönetimi süresince ABD ile İsrail arasındaki ikili ilişkilerinin daha önce hiç ulaşılmamış bir düzeye eriştiğini belirtirken, Amerika’nın arabuluculuğunda Bahreyn, Sudan ve Birleşik Arap Emirlikleri’yle ilişkilerin normalleşmesine yönelik adımları da övdü.
Pompeo da bu anlaşmalara, Bahreyn Dışişleri Bakanı Abdül Latif bin Raşid El Zayani ve Netanyahu ile yaptığı görüşme öncesinde değindi. Pompeo, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, İsrail’in daha önce diplomatik ilişkilerinin olmadığı bu üç ülkeyle yaptığı anlaşmaların “İran İslam Cumhuriyeti gibi kötü niyetli aktörlere bölgedeki etkilerini azalttığını ve hiç olmadıkları kadar izole edildiklerini, yönlerini değiştirmedikleri sürece de öyle kalacaklarını gösterdiğini” söyledi.
Amerika’nın arabuluculuğunda barış anlaşması imzalayan İsrail ile Bahreyn hükümetleri karşılıklı olarak büyükelçilikler açmayı ve vize işlemlerini devreye sokmayı planlıyor. İki ülke arasındaki ilk uçuş da dün yapıldı.
Anlaşmanın ardından İsrail’e ilk resmi ziyareti düzenleyen El Zayani bu anlaşmanın Bahreyn halkına yarar sağlayacak “sıcak bir barış atmosferi” yarattığını söyledi.
Netanyahu da El Zayani’nin ziyaretinin iki ülke arasında ve bölge genelinde barış inşası için önemli bir gelişme olduğunu söyledi.
Batı Şeria ve Golan Tepeleri ziyareti
Avrupa ve Ortadoğu’da müttefik ülkeleri ziyaret eden Pompeo diplomasi turuna İsrail’in ardından Birleşik Arap Emirlikleri, Katar ve Suudi Arabistan ile devam edecek. Ancak Pompeo bunun öncesinde Batı Şeria ve Golan Tepeleri'ni ziyaret etti.
Kudüs ziyaretinin ardından Filistin topraklarının parçası olan, İsrail işgali altındaki Batı Şeria’ya giden Pompeo, Batı Şeria'daki bir İsrail yerleşkesi ve Golan Tepeleri'ni ziyaret eden ilk ABD Dışişleri Bakanı oldu.
Yaklaşık 3 milyon Filistinli’nin yaşadığı bölgeye İsrail’in yayılma politikaları sonucunda 440 binden fazla Yahudi yerleşmiş durumda.
Burada Shaar Binyamin’de öğle yemeği yiyen Bakan Pompeo Twitter’dan paylaştığı mesajında, “Manzaralı Psagot Şarap Evi’ndeki öğle yemeğini keyifle bitirdim. Maalesef, Psagat ve diğer işletmeler Avrupa Birliği’nin, İsrail firmalarının boykot edilmesine zemin hazırlayan zararlı karalama çabalarının hedefi olmuş durumda. ABD, İsrail’in yanında ve meşruluğu bozacak hiçbir şeyi tolere etmeyecek” ifadelerini kullandı.
Batı Şeria’daki İsrail yerleşkelerini uluslararası hukuka aykırı olarak kabul eden AB’nin kuralları çerçevesinde bu bölgede yapılan tarım ürünleri ve diğer ürünlerin üzerinde yerleşkelerde yapıldığının açıkça belirtilmesi şartı yürürlükte.
Batı Şeria’nın ardından Golan Tepeleri’ne uçakla geçen Pompeo burada yaptığı açıklamada, “Buraya, tüm dünyaya attığımız adımların doğru olduğunu anlatmak için gelmek istedim; ABD’nin de İsrail’in de doğru hareket ettiğini söylemek için. Her ülkenin egemenliğini savunma hakkı vardır” dedi.
ABD Başkanı Trump geçen yılın Mart ayında İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’yu Beyaz Saray’da ağırladığı sırada Golan Tepeleri’nde İsrail’in egemenliğini tanıyan kararname imzalamıştı. Trump’ın Golan kararı, İsrail-Suriye sınırında bulunan ve İsrail’in 1967’de ele geçirdiği bölgenin statüsünün taraflar arasındaki müzakerelerle belirlenmesi gerektiğini savunan uluslararası toplumun benimsediği politikadan bir kopuşa işaret etmişti.
Trump yönetiminin İsrail yanlısı politikaları Filistinliler’den tepki görmeye devam ediyor.
