IŞİD’in propaganda aygıtının Rusça yayın yapan kolu Furat Medya, Temmuz ayından bu yana yüksek kalitede 3 video yayınladı. Furat’ın Twitter ve Telegram hesapları günlük temelde güncellemeler ve multimedya mesajları paylaşmaya devam ediyor. Bu durum, örgütün Rusya kolunun, son dönemde IŞİD’in propaganda kabiliyetlerinde görüldüğü belirtilen düşüşten daha az etkilenmiş olabileceğini gösteriyor. Rusça konuşan Müslümanlara hitap eden Furat Medya, IŞİD’in Rusya, Transkafkasya, Kuzey Kafkasya, Orta Asya ve diğer bölgelerde örgüte eleman bulma aracı görevi görüyor.
İntihar bombacıları ve keskin nişancılar
Furat Medya, “Şehitlerin Konvoyu” başlıklı iki bölümden oluşan videosunda, Irak ve Suriye’de intihar saldırılarında öldüğünü bildirdiği erkekleri konu alıyor.
http://sitemultimedia.org/video/SITE_FM_AbuAbdulAzizShishani.mp4
Videoda gösterilen kişilerden biri, haki renkte türban takan ve elinde otomatik silah taşıyan sakallı bir genç; ağır Çeçen aksanıyla kamera önünde Rusça konuşuyor. 10 dakikalık video, 6 Temmuz’da “Şehitlerin Konvoyu”nin ikinci bölümü olarak yayınlanmıştı.
IŞİD saldırılarından görüntülerin de yer aldığı videoda, “Ebu Abdül Aziz el Şişani” olarak tanımlanan kişi, “Halifeliğin” düzenini övüyor, Amerika’ya ve ayrıca IŞİD’e katılmayı reddeden ya da erteleyen Müslümanlar’a lanet okuyor. Ayrıca Rusya’yı Kuzey Kafkasya’da yeni bir cihat dalgasıyla tehdit ediyor. Son sözlerinde ise IŞİD lideri Ebu Bekir el Bağdadi’ye hitap ederek, onu asla pes etmemeye ve “Musul’da olduğu gibi” güçlü kalmaya çağırıyor. Bu son atıf, videonun Musul’da 9 ay süren operasyonun herhangi bir dönemi sırasında çekilmiş olabileceğine işaret ediyor.
Furat Medya, bir hafta sonra, 14 Temmuz’da, IŞİD’in eğitim faaliyetleri ve keskin nişancılarının düzenlediği saldırıları içeren başka bir video paylaşıyor. Videoda yer alan bir bilgi grafikte (infografik), tek bir keskin nişancının bir ay içerisinde 164 Kürt savaşçıyı öldürdüğü ve 90 kişiyi yaraladığı iddia ediliyor. Videoda gösterilen ve “Zayad el Adhri” olarak tanımlanan keskin nişancı eğitmenlerinden biri Dağıstan aksanıyla Rusça konuşuyor.
SITE İstihbarat Grubu’na göre, videonun bazı bölümleri en erken 4 Temmuz’da çekilmiş olabilir. Videonun Suriye’nin Rakka bölgesinde çekildiği de belirtiliyor.
‘İnternet Halifeliği’nde çatlaklar ve Furat Medya Vakası
Hollanda’daki Leiden Üniversitesi tarafından yayınlanan Terörizm Perspektifleri (Perspectives on Terrorism) adlı derginin son sayısı, “İnternet Halifeliği’nde Çatlaklar: IŞİD Siber Savaşta Nasıl Zemin Kaybediyor?” başlıklı bir akademik çalışmaya yer verdi.
Çalışmada, “IŞİD’in siber cihadı tam kapsamlı olarak 2014’te başlamıştı ve şu anda gerileme döneminden geçiyor. Kalitesi, kapsamı ve etkinliğindeki zayıflamada bu görülüyor” tespiti yapılıyor.
Uzmanlar, çalışmada varılan bulguların IŞİD’in propaganda makinesinin Rusça dilinde yayın yapan kolu için geçerli olup olmadığı hususunda görüş ayrılığı yaşıyor.
SITE İstihbarat Grubu uzmanı Adam Raisman, Amerika’nın Sesi Aşırılık Gözlem Masası’na yaptığı açıklamada, “Prodüksiyon kalitesinde kayda değer bir düşüş görmedik” dedi.
Raisman, “Furat Medya üzerinden yürütülen propaganda, IŞİD’in resmi medya birimlerininki gibi hemen hemen düzenli aralıklarla değil, ara ara uygulanıyor. Furat Medya’nın yayınladıklarının çoğu bireysel savaşçılara odaklanıyor ve bunu son bir ay içerisinde devam ettirdiler” diye konuştu.
Ancak İngiliz IHS Jane adlı analitik merkezinden serbest araştırmacı Joanna Paraszczuk’a göre, IŞİD’in Rusça siber faaliyetlerinin de zayıfladığına dair işaretler var.
Amerika’nın Sesi Aşırılık Gözlem Masası’na konuşan Paraszczuk, “IŞİD’in propagandadan sorumlu Rusça biriminin merkezi Musul’da. Dolayısıyla orayı kaybetmesi örgütün propaganda faaliyetlerine de sekte vurdu” ifadesini kullandı.
Paraszczuk, IŞİD’in Rusça resmi Telegram kanalının veriminde de düşüş olduğunu ve çoğunlukla Amak haber ajansındaki Arapça IŞİD haberlerinin Rusça çevirisinin yayınlandığını kaydetti.
Paraszczuk, “Propagandanın tonu da değişti. IŞİD’i toprak sahibi bir devlet olarak övmekten, Musul’da verilen savaşı ilk Müslümanlar’ın savaşlarına benzeten bir sunuma dönüştü” diye konuştu.
Rus bağımsız haber ajansı Kafkasya Knot’un Türkiye’deki özel muhabiri Magomed Tuaev, eleman toplamayı hedefleyen propagandanın IŞİD’in Rusça kolu için bu aşamada devre dışı olduğunu söyledi. Tuaev, bunun kısmi nedeninin, bu kanalların bazılarının faaliyet gösterdiği Türkiye’deki sıkılaştırılmış güvenlik tedbirleri olduğunu belirtti.
Tuaev, IŞİD’in düşüşüne rağmen Rusça konuşan genç Müslüman nesil üzerindeki mesajlarının ciddi etki yapmaya devam ettiğini söyledi. Tuaev, bunun, “hükümetin gençleri radikelleşmeye iten baskıcı politikaları” nedeniyle özellikle Rusya’da görüldüğünü ifade etti.
Ebu Cihat – IŞİD’in Rusça propagandasının sorumlusu
IŞİD’in Rusça dilde yayın yapan medyasını yöneten Ebu Cihat hakkında Batı medyasında çok haber çıkmadı. Sadece onun IŞİD komutanı Ebu Umar el Şişani ve IŞİD sözcüsü Ebu Muhammed el Adnani’yle yakın bağları hakkında zaman zaman yazıldığı oldu. Hem Şişani hem de Adnani, ABD öncülüğündeki koalisyonun hava saldırılarında öldürülmüştü.
Ebu Cihat, Rusya’dan Karaçaylı 34 yaşındaki İslam Atabiev’in kod adı. Atabiev, Ekim 2015’te ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından terör listesine alınmıştı.
Birden fazla kaynağa göre Atabiev, Mısır’daki El Ezher Üniversitesi’nde ilahiyat dersi aldı. Rus güvenlik yetkililerine göre, Atabiev, Rusya’nın güneyinde bulunan Karaçay-Çerkezya’ya döndüğünde radikal İslami yerel yer altı örgütlerine katıldı. Atabiev tutuklandı ve bir yıl süreyle hapis yattı.
Atabiev’in 2011’de Türkiye’ye gitmek üzere evinden ayrıldığı ve daha sonra Suriye’ye giderek IŞİD’e katıldığı belirtildi. Atabiev’in Suriye’de el Şişani’yle samimiyet kurduğu ve Şişani tarafından, daha sonra Furat Medya olarak olarak bilinen Rusça propaganda birimini kurmakla görevlendirildiği bildirildi.
El Şişani’nin 2016’da ölümünün ardından bazı Rus uzmanlar, Ebu Cihat’ın IŞİD’in Rusça konuşan güçlerinin komutanı olarak onun yerini alabileceği ihtimalini dillendirdi. Ancak Atabiev’in muharebe deneyimine sahip olmaması nedeniyle bu pek mümkün değildi. Atabiev, savaş alanında değil, siber ortamda ‘savaşmasıyla’ biliniyor.
Rus güvenlik servisleri, Atabiev’in Nisan 2017’de St. Petersburg’daki saldırı dahil, Rusya ve diğer yerlerde çok sayıda saldırıları düzenlediğinden şüpheleniyor.
Bazı kaynaklara göre, Atabiev Rus FSB güvenlik teşkilatının gizli ajanlar yoluyla kendisine suikast düzenlemeyi planladığı fikrini paranoya haline getirmiş durumda. İronik biçimde Kuzey Kafkasya’dan IŞİD mensubu olmayan ve Suriye’de bulunan savaşçılar da cihatçı forumlarda ve sosyal medya sohbetlerinde Atabiev’i Rus ajanı olmakla suçluyor.
Ebu Cihad, IŞİD’in şeriat mahkemelerinde Rusça konuşan şüphelileri içeren davalarda son kararı veren kişi olarak tanımlanıyor. İddialara göre Dağıstanlı bir kadın onun emirleri üzerine idam edildi. İdama, Atabiev’in bu yılın başlarına kadar çıkardığı IŞİD’in Rusça propaganda dergisi Istok’ta yer verildiği belirtiliyor.
