Uzmanlar son haftalarda Suriye ve Irak’ta stratejik kayıplar yaşayan IŞİD’in sadece askeri değil ekonomik alanda da büyük darbe aldığı görüşünde.
Türkiye’nin Fırat Kalkanı operasyonuyla destek verdiği Suriyeli isyancılar, son iki yıldır IŞİD’in elinde olan ve lojistik anlamda çok büyük önem taşıyan sınır kenti Cerablus’u geri aldı. İslamcı örgüt Cerablus’u sadece bir yabancı savaşçıların geçiş noktası olarak değil, petrol ticareti için de kullanıyordu.
Konuyla ilgili yorum yapan Suriyeli araştırmacı Hurşit Alika, “IŞİD’in toprak kayıpları siyasi güç kaybına yol açıyor. Bu da beraberinde ekonomik çöküşü getiriyor,” dedi.
Şu anda Türkiye-Suriye sınırında sadece 40 kilometrelik bir şeridi kontrol altında tutan IŞİD’in, sınırdaki karaborsa faaliyetleri de büyük ölçüde azaldı.
Irak Kayyara’yı geri aldı
Geçtiğimiz haftalarda Suriye’de güç kaybeden IŞİD, Irak’ta da darbe aldı. Irak güçleri, petrol zengini Kayyara bölgesini IŞİD militanlarından temizledi. Militanlar kaçmadan önce petrol yataklarını ateşe verdi. Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi’ne ekonomik danışmanlık yapan Bewar Khansi, İslamcı örgütün Kayyara’yı kaybetmekle büyük bir ekonomik darbe aldığını söylüyor.
Khansi, Kayyara’daki kuyulardan günde 10 bin varil petrol çıkaran IŞİD’in, Kayyara ile birlikte milyonlarca dolar para kaybettiğini söylüyor.
Savaş cephelerindeki kayıplardan kaynaklanan ekonomik gerileme, IŞİD’in “halifelik” ilan ettiği bölge genelinde hissediliyor.
IŞİD, Suriye’de halifeliğinin başkenti olarak belirlediği Rakka’da büyük bir insan gücü kaybı yaşıyor. Suriye’deki IŞİD tacizlerini kayıt altına alan “Rakka Sessizce Katlediliyor” adlı grup, IŞİD tarafından zorla çalıştırılan kent sakinlerinin örgüt yönetimindeki topraklardan kaçmaya başladığını söylüyor. Grup yetkilileri, İslamcı örgütün idari bir krizle karşı karşıya kaldığını kaydediyor.
IŞİD maaşları kesti
Suriye yerel medyasında yer alan haberlere göre IŞİD, uğradığı ekonomik kaybı telafi etmek için yönetimi altında tuttuğu bölgelerdeki kamu çalışanlarının maaşlarında yüzde 50 kesinti yaptı. Örgüt, savaşçılarının maaşlarını da yüzde 20 oranında azalttı.
Amerika liderliğindeki koalisyon güçlerinin, Suriye’nin doğusundaki Deir Ezzor gibi IŞİD yönetimindeki petrol bölgelerine düzenlediği hava saldırıları da İslamcı militanları ekonomik sıkıntıya sokuyor. Suriyeli ekonomist Jowan Hemo, hava saldırılarının petrol üretimini neredeyse yüzde 90 oranında azalttığını söylüyor.
Öte yandan bölgeden gelen haberlere göre ekonomik dar boğaza giren IŞİD, nakit akışını sağlamak için yerel halkı haraca bağlamak, yeni vergiler koymak ve yurtdışıyla karaborsa ticaretini arttırmak gibi yöntemlere başvuruyor.
IŞİD’in, Suriye ve Irak’ta çatışan hemen hemen her grupla ekonomik işbirliği yaptığını belirten Hemo “Böyle olması çok doğal. Çünkü sonuçta hepsi iş yaparken aracı kullanıyor” şeklinde konuşuyor.
Suriyeli araştırmacı Alika ise, geleceği parlak görünmeyen IŞİD’in son dönemden nakit ve altın stokladığını söylüyor.
Uzmanlar, Irak’ta Musul ve Suriye’de Deir Ezzor gibi önemli petrol bölgelerini elinde tutan IŞİD’in ekonomisinin ne zaman çökeceğini tahmin etmenin zor olduğunu belirtiyor.
