2018'de Fransa'da sürgündeki bir muhalefet grubunun etkinliğine bombalı saldırı planlamakla suçlanan İranlı bir diplomat ve diğer üç İranlı’nın yargılanmasına Belçika'da başlandı. Dava, bir AB ülkesinin İranlı bir yetkiliyi terörizm nedeniyle yargılaması açısından bir ilk.
Belçikalı savcılar, Viyana’da görev yapan diplomat Esedullah Esedi ve üç kişiyi, merkezi Paris’teki İran Ulusal Direniş Konseyi'nin (NCRI) bir mitingine saldırı planlamakla suçladı. Mitingin açış konuşmasını ABD Başkanı Donald Trump'ın avukatı Rudy Giuliani yapmıştı.
Almanya'da tatildeyken tutuklanıp Belçika'ya teslim edilen Esedi, mahkemeye çıkmayı reddediyor ve Antwerp'teki duruşmanın ilk gününe de katılmadı. Esedi, suçlamalar hakkında yorum yapmadı.
Reuters haber ajansına açıklama yapan Esedi’nin avukatı Dimitri de Beco, "Müvekkilim bugün benden kendisini temsil etmemi istedi, bu yargıçlara saygısının tam olduğunu ancak dokunulmazlıktan faydalanması gerektiğini düşündüğü için kendisini yargılama izni olmadıklarını bana bildirdi" dedi.
Esedi, İran'ın Viyana Büyükelçiliği’nin üçüncü müşaviriydi. Fransız yetkililer Esedi’nin, Güney Avrupa'da istihbarattan sorumlu olduğunu ve Tahran'dan gelen emirlere göre hareket ettiğini söylediler.
Suçlamaları defalarca reddeden Tahran yönetimi ise saldırı iddialarını terörist bir grup olarak gördüğü NCRI’ın "sahte bayrak" düzmecesi olarak nitelendirdi. "Sahte bayrak", rakip istihbarat örgütlerinin kendisini dost ülke veya örgüt kimliği altında yanlış tanıtarak sergilediği bir yanıltma operasyonu olarak tanımlanıyor.
Avukatlar, davanın gelecek hafta devam etmesinin beklendiğini ve olası bir kararın bu ayın sonlarında veya Ocak ayı başlarında verileceğini söyledi.
Reuters’ın ele geçirdiği bir polis belgesine göre Esedi, Mart ayında yetkilileri, suçlu bulunması halinde kimliği belirsiz grupların olası misillemelerine karşı uyardı.
Yetkililer, saldırının Fransız, Alman ve Belçika güvenlik servisleri arasında koordineli bir operasyonla engellendiğini söylüyor.
Esedi’nin suç ortağı olmalarından şüphelenilen ve patlayıcı TATP ile bir fünye taşıyan iki kişi Belçika'da tutuklandı. Avukatları Cuma günü müvekkillerinin kimseyi öldürme niyetinde olmadıklarını söyledi.
2018 mitingine katılanları temsil eden ve Belçika savcılığına sivil taraf olan avukatlar, diplomatik dokunulmazlığın, maksimum 20 yıl hapis cezası gerektiren bir terör saldırısını düzenlemek için bir örtü olarak kullanılamayacağını savundu.
"Cesur küçük Belçika" sözünün bugün için gayet uygun olduğunu söyleyen sivil tarafın avukatı Rik Vanreusel, "Siyasi açıdan oldukça hassas konuları uygun bir perspektife oturtmaya cesaret eden yegane ülkelerden biriyiz" diye konuştu.
İran ve dünya güçleri arasında Tahran'ın nükleer programını durdurmak için 2015 yılında yapılan anlaşmanın ardından Avrupa Birliği, Tahran ile daha yakın diplomatik ve ekonomik ilişkiler arayışına girdi. Ancak birlik, insan hakları ihlallerine veya terörizme göz yumamayacağını söylüyor.
Fransa da İran İstihbarat Bakanlığı’nın 2018 komplosunun arkasında olduğunu söyledi ve İranlı bir diplomatı sınır dışı etti.
Avrupa ülkeleri, 2015 ve 2017'de Hollanda'da yaşanan iki cinayet ve Danimarka'da engellenen bir suikast dahil, muhaliflere yönelik diğer şüpheli eylemlerden İran'ı sorumlu tutuyor. Tahran, herhangi bir müdahalede bulunduğu iddialarını reddediyor.
