İran’ın Batı’yla arasındaki nükleer anlaşmazlığı çözmek için uranyum takası konusunda anlaşmaya vardığı bildirildi.
Anadolu Ajansı’nın haberine göre anlaşmaya, Türkiye, Brezilya ve İran dışişleri bakanlarının Tahran’da yaptığı görüşmeler sonucunda varıldı.
Anlaşmanın ayrıntılarının bugün düzenlenecek ortak basın toplantısında açıklanacağı belirtildi.
Dün ayrıca Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, nükleer görüşmelere katılmak üzere Tahran’a gitti. Erdoğan, hareketinden önce görüşmelerle ilgili belgeye, “Takas Türkiye’de yapılacak” ibaresi yerleştirildiği için İran’a gitme kararı aldığını açıkladı.
Bu arada Brezilya Cumhurbaşkanı Lula da Silva, İranlı liderlerle nükleer uyuşmazlığı çözecek uzlaşma önerisini görüştü. Da Silva, Tahran’da Devlet Başkanı Mahmud Ahmedinejad ve dini lider Ayatullah Ali Hamaney ile biraraya geldi.
Amerikalı ve Rus üst düzey yetkililer, Brezilya’nın arabuluculuk çabalarını yeni yaptırımları önleyecek “son şans” olarak gördüklerini açıkladı.
Tahran’ın kabul ettiği bildirilen takas, İran’ın düşük ölçekli uranyumunu dışarı göndermesi ve karşılığında araştırma reaktöründe kullanacağı nükleer yakıt çubuklarını almasını öngörüyor.
Brezilya Cumhurbaşkanı Lula 'İyimser'
İranlı liderler, Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva’nın Tahran ziyareti sırasında nükleer uyuşmazlıkla ilgili görüşmeleri ön plana çıkartmaktan kaçındı.
Ancak bir Brezilyalı yetkili, Fransız Haber Ajansı’na, “nükleer sorunun çok önemli bir gündem maddesi olduğunu” ve Cumhurbaşkanı Lula’nın, görüşmelerin geleceği konusunda iyimserliğini koruduğunu açıkladı.
Brezilyalı yetkili görüşmelerin halen sürdüğünü, ilerleme olup olmadığı konusunda yargıya varmak için bir gün daha beklenmesi gerektiğini söyledi.
İran, Birleşmiş Milletler’in arabuluculuğuyla yapılan nükleer yakıt takası önerisini reddetmişti. İran’a elindeki düşük ölçekli uranyumu dışarıya göndermesi ve karşılığında araştırma reaktöründe kullanacağı nükleer yakıt çubuklarını alması önerilmişti. Ancak, takasın aynı anda kendi topraklarında yapılmasını ısrar etmişti.
Brezilya Cumhurbaşkanı Tahran’da çok sıcak karşılandı. Bunun bir nedeni Tahran ile diplomatik görüşmelerine medyanın gösterdiği ilgi bir diğer nedeni de G-15 adlı bağlantısız ülkeler zirvesine katılan çokaz sayıdaki devlet başkanından biri olmasıydı.
Geçen Kasım ayında Brezilya’yı ziyaret eden İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Cumhurbaşkanı Lula ile düzenlediği ortak basın toplantısında iki ülke arasındaki ekonomik işbirliğinin önemini vurgularken İran’ın nükleer programıyla ilgili görüşmelere değinmekten kaçındı.
Ahmedinejad, yeni dünya ekonomik düzenin temelini oluşturmada İran ve Brezilya gibi bağımsız ülkelerin işbirliğini güçlendirmesinin önemini vurguladı.
İran ile Brezilya arasında ticaretin yılda 10 milyar dolara yükseltilmesi gerektiğini belirten Ahmedinejad iki ülke arasındaki çeşitli işbirliği alanlarını sıraladı:
Ahmedinejad, geleneksel dünya ekonomik düzeni dışında İran ile Brezilya arasında ticaret, bankacılık ve yatırım alanlarında işbirliğinin artttıracak fırsatların kullanılması gerektiğini söyledi.
Kapitalizmin öldüğünü savunan Ahmedinejad yine de İran’a dış yatırımları teşvik etti. Ahmedinejad, ayrıca Brezilya Cumhurbaşkanını “şer kuvvetlerin kontrolündeki dünya düzenine” karşı cephe aldığı için övdü.