Erişilebilirlik

İran Nükleer Anlaşma İçin Çin ve Rusya’yla Görüşüyor


İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Başkanı Ali Şamkani
İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Başkanı Ali Şamkani

Rusya’nın TASS haber ajansına göre İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Başkanı Ali Şamkani, Avrupa’yla nükleer anlaşmanın başarısız olması durumunda İran’ın Rusya ve Çin’le bir mekanizma oluşturmak için görüşme halinde olduğunu açıkladı.

Tahran Mayıs ayında 2015’te BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleri ve Almanya’yla imzalanan uluslararası nükleer anlaşmanın kısıtlamalarının dışına çıkabileceği uyarısında bulunmuştu. Bunun nedeni ABD’nin geçen yıl anlaşmadan çekilerek İran’a ekonomik yaptırımları yeniden yürürlüğe koymasıydı.

İran anlaşmaya imza atan Avrupalı ülkelerin 60 gün içinde İran ekonomisini ABD yaptırımlarından kurtarmanın yolunu bulamaması halinde daha yüksek oranda uranyum zenginleştirmeye başlayacağını söylemişti.

Fransa ve Almanya’dan tansiyonu düşürme çabaları

Fransa ve Almanya, İran’la yaşanan gerilimi düşürme çabalarını arttırıyor. Ancak iki ülkenin dışişleri bakanları İran’ın Avrupa’ya ABD yaptırımlarını hafifletmek için tanıdığı sürenin dolmak üzere olduğunun ve savaş ihtimalini ortadan kaldıracak çözümün hala bulunmadığının da farkında.

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, Paris’teki kabine toplantısının ardından gazetecilere yaptığı açıklamada “Çabalarımızı birleştirmek istiyoruz böylece gerilimi azaltma sürecine girebiliriz” dedi.

Le Drian, “Hala zaman var ve umuyorum tüm aktörler daha fazla itidal gösterebilir. Hala zaman var, ama çok az” dedi.

E3 ülkeleri denilen İngiltere, Fransa ve Almanya, İran’ı 2015 tarihli uluslararası nükleer anlaşmada tutmak için yeni bir hamleye hazırlanıyor. Ancak Reuters haber ajansına konuşan diplomatlar arasında artık diplomatik çözüm yolunun sonuna gelinmiş olabileceği kaygıları da hakim.

Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas Körfez’de savaş riskinin hala devam ettiğini söyledi.

Maas, “Her şeyi yapmalıyız ki konu bu noktaya gelmesin. Bu nedenle tüm taraflarla görüşüyoruz. Ben İran’a gittim ve Amerikalılarla da görüşüyoruz. Diyalog aracılığıyla tansiyonu düşürmeliyiz. Şimdi ‘önce diplomasi’ zamanı ve biz de bu hedefe bağlıyız” ifadelerini kullandı.

E3 ülkeleri ABD’nin İran’la yapılan uluslararası nükleer anlaşmadan çekilmesinden bu yana İran’a yaşam desteği olan anlaşmayı hayatta tutmanın yollarını arıyor.

Le Drian, İran’ın Pazartesi günü yaptığı nükleer anlaşmada yer alan uranyum stoğu sınırlamalarını 10 gün içinde ihlal etme tehdidinin çok kaygı verici olduğunu ve bunun Tahran’ın yararına da olmadığını söylerken ABD’yi de sorumlu tuttu.

Fransız bakan, “ABD’nin anlaşmadan çekilme kararının da iyi olmadığını ve maksimum baskı politikasının gerilime neden olduğunu düşünüyoruz” dedi.

AB bu yılın başında İran’la ticarette kullanılacak bir ödeme kanalı oluşturmuştu. Amerikalı yetkililer INSTEX adı verilen mekanizmanın Amerikan dolarını uluslararası ticarette baypas ederek Amerika’nın İran yaptırımlarını zayıflatmasından endişe ediyordu. Ancak Avrupa şirketlerinin birçoğu Amerika’nın yaptırımlarına maruz kalmaktan korkarak İran’dan ayrılınca bu durum INSTEX’de de sorunlar çıkmasına neden oldu. Uzmanlar bu anlaşmanın İran’ın istediği gibi petrol ihracatını da kolaylaştırmadığı yorumunu yapıyor.

İran son olarak nükleer anlaşmanın devamı konusunda verdiği süreyi uzatmayacağını açıkladı. İran’ın Avrupa ülkelerine anlaşmayla ilgili koyduğu süre 8 Temmuz’da doluyor.

Bu çerçevede açıklama yapan İran Atom Enerjisi Kurumu Sözcüsü Behruz Kamalvandi “İran’ın imzacı ülkelere tanıdığı 60 günlük süre uzatılamaz. Dolayısıyla planlanan ikinci aşama uygulanacaktır” dedi.

İran Petrol Bakanı Bijan Zanganeh de yaptığı açıklamada Avrupalı ülkelerin Amerika’nın yaptırımları karşısında yardımcı olmadıklarını söyledi.

STÜDYO VOA

Trump’a ‘sus payı davası’ öncesinde konuşma yasağı – 27 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG