İran’ın Almanya, Çin, Fransa, İngiltere ve Rusya’yla yürüttüğü görüşmelerde ilerleme sağlandığı kaydediliyor. Ancak görüşmeye katılan ülkelerin temsilcilerinden bu konuda farklı açıklamalar geliyor.
İran’ın görüşmeleri yürüten üst düzey yetkilisi, yerel medyaya yaptığı açıklamada, ABD’nin İran petrolü ve bankalarına yaptırımları kaldıracağına işaret etti.
Görüşmelere katılan diğer ülkelerin yetkilileri de ABD’nin görüşmelere geri dönmesine ağırlık verildiği bu ilk aşamada ilerleme kaydedildiğini reddetmiyor.
ABD, 2015’te varılan nükleer anlaşmadan önceki Trump Yönetimi sırasında çekildiği için bu görüşmelerde taraf değil.
İranlı baş görüşmeci ve aynı zamanda Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Arakçı, görüşmelerden sonra İran medyasına yaptığı açıklamada “Şu ana kadar varılan uzlaşmalara dayanarak, aralarında petrol ve doğalgazın da bulunduğu enerji sektörü, otomotiv sanayisi, mali, bankacılık ve liman sektörleri üzerindeki yaptırımların hepsinin kaldırılması gerekiyor” diye konuştu. Bununla birlikte Arakçı, yaptırımların neden kaldırılması gerektiğini açıklamadı.
Washington da Arakçı’nın açıklamalarına yönelik bir değerlendirme yapmadı.
İran’la görüşmeye katılan beş ülkenin yetkilileri, ABD’yi görüşmelere geri getirme konusunda daha çaba gerekeceğine işaret etti. E3 adıyla anılan üç Avrupa ülkesi Almanya, Fransa ve İngiltere’yi temsil eden diplomatlar “Çok işimiz var ve kalan zamanımız az. Bu ortamda bu hafta daha fazla ilerleme kaydedilmesini umardık” diye konuştu.
Rus görüşmeci Mikhail Ulyanov, Twitter üzerinden paylaştığı mesajda “tartışma götürmeyen bir ilerleme” kaydedildiğini yazmakla birlikte yakın zamanda tam bir anlaşmaya varılabileceği konusunda temkinli iyimserlik gösterdi.
Ulyanov tweetinde, “Heyecanlanmak için çok erken, temkinli olma ve artan iyimserlik konusunda gerekçelerimiz var. Nihai bir tarih yok, ancak katılımcılar görüşmelerin yaklaşık üç hafta içinde başarıya ulaşmasını hedefliyor” ifadelerini kullandı.
“Ortak Kapsamlı Eylem Planı” olarak da bilinen 2015 anlaşması, nükleer faaliyetlerini azaltması karşılığında İran’a yönelik yaptırımların aşamalı olarak hafifletilmesini öngörüyor.
Başkan Joe Biden, eski Başkan Donald Trump’ın 2018 yılında çekildiği anlaşmaya geri dönmek istiyor. Trump, bu anlaşmanın Tahran’ın tavrını engellemeye yetmediğini savunmuş ve tek yanlı olarak İran’a karşı yaptırımları arttırmıştı. Trump’ın adımlarına misilleme olarak İran da anlaşmanın belirlediği nükleer faaliyetlerine yönelik kısıtlamaları ihlal etmeye başlamıştı.
