Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) İran’ın Trump yönetiminin anlaşmadan çekilmesi sonrası devreye soktuğu yaptırımların yarattığı baskıya rağmen 2015’te yapılan uluslararası nükleer anlaşmanın kilit sınırlamalarına uyduğunu bildirdi.
Reuters haber ajansı anlaşmayla öngörülen nükleer kısıtlamaları denetleyen Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun yılda 4 kez hazırladığı gizli rapora ulaştı. Raporda İran’ın uranyumun zenginleştirilmesi ve zenginleştirilmiş uranyumun depolanması konusunda anlaşmayla belirlenen sınırlar içinde kaldığı belirtiliyor.
UAEK, önceki raporlarda olduğu gibi bu raporunda da çoğu zaman İran makamlarının son anda haberdar edildiği teftiş ziyaretlerini de gerçekleştirdiklerini, ziyaret edilmesi gereken yerlerin hepsinde gerekli teftişlerin yapıldığı açıklamasına yer verdi.
ABD Başkanı Donald Trump Amerika’yı geçtiğimiz Mayıs ayında İran’la nükleer anlaşmadan çekmiş, İran’ın ekonomisini ve ekonominin can damarı olan petrol endüstrisini hedef alan yaptırımları yeniden devreye sokmuştu.
Anlaşmaya imza atan Avrupalı ülkeler Fransa, İngiltere ve Almanya İran’ın bu yaptırımlardan daha az etkilenmesi için tampon görevi görmeye çalışıyor. Avrupa ülkeleri bu amaçla İran’la “Özel Amaçlı Araç” adında doların kullanılmadığı bir ticaret yöntemi oluşturdu.
Ancak diplomatlar bu mekanizmanın İran’ın nükleer anlaşmayı sürdürebilmek için ihtiyaç duyduğu büyük çaplı ödemeleri karşılamaya yetmeyeceğini söylüyor.
Avrupa’nın böyle bir ödeme kanalı oluşturması İran ekonomisini baltalama çabalarına gölge düşürdüğü için Washington’un tepkisine yol açtı. ABD, İran yaptırımlarının Tahran’ın balistik füze programıyla Suriye ve Yemen savaşlarındaki rolüne misilleme olduğunu söylüyor.
Başkan Yardımcısı Mike Pence geçen hafta Avrupa ülkelerinden Amerika’nın yaptığı gibi anlaşmadan çekilmelerini istedi, ancak bu ülkeler İran uymayı sürdürdüğü sürece anlaşmanın hayatta kalmayı hakettiği görüşünde.
Tahran’ın nükleer çalışmalarına sınırlamalar getirmeyi kabul ettiği anlaşma kapsamında Tahran’ı hedef alan yaptırımlar da kaldırılmıştı. İran nükleer enerjiyi yalnızca sivil enerji ihtiyacını karşılamak için istediğini söylüyor.
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif ABD’nin İran konusunda sağlıksız ve patolojik bir takıntısı olduğunu söylemiş ve Pence’i müttefikleri üzerinde baskı kurmakla suçlamıştı.
